PH-302     NV Vliegtuigbouw Sagitta 013                            003
 
                                                                                                                        (Coll. H. Dekker)
 

                           

 
PH-302      NV Vliegtuigbouw Sagitta 013                            003
 22.02.1962  Ingeschreven in het N.L.R. ten name van houder NV Vliegtuigbouw, Teuge.
 Eigenaar    J. Jungblut. Deze werd echter niet op het Bewijs van Inschrijving genoemd.
             Bewijs van Inschrijving No. 593.                          BvI.593
                                            (Coll. H. Dekker)

 
 04.03.1962  Bewijs van Luchtwaardigheid No. 142 uitgereikt.           BvL.142
             De proefvlucht werd op 19.2.1962 uitgevoerd, opmerkelijk is echter
             dat in het keuringsrapport als eigenaar J. Jungblut wordt genoemd.
             Op het Bewijs van Inschrijving wordt deze echter niet genoemd en ook
             in het vliegtuigdossier komt deze naam niet voor!
 18.12.1964  Gooise Zweefvliegclub, Nieuw-Loosdrecht.
 06.08.1965  Instructeur Jan Koek gaf een erg mooie demonstratie kunstvliegen.
             Aan het einde van de vlucht dook hij aan en wilde in oostelijke richting
             laag over het veld en de hangaar van de GoZC vliegen.
             Daar stonden zijn vrouw, zijn dochters en Jan Ritsma die me dit
             ooggetuige verslag toestuurde.
             "Toen Jan het vliegtuig op ongeveer een meter hoogte, met een snelheid
             van ca. 270 km/u horizontaal wilde trekken, reageerde het vliegtuig niet
             en raakte met die snelheid de grond.
             Dat was een enorme klap, maar het vliegtuig stuiterde weer op en kwam met
             nog steeds hoge snelheid en klapperende vleugels boven de hangaar aan.
             Daar lukte het Jan toch nog een bocht van 180° te maken en in westelijke
             richting over de hangaar te landen.
             Het vliegtuig was ontzet, Jan ook! Er zat een duidelijke knik in de romp".
 30.03.1969  Kabelbreuk tijdens de start. Ik laat daarover Jan Ritsma zelf aan het woord.
 
             

 "Dit krantenartikeltje vond ik laatst. Het is lang geleden.
 Veertig jaar terug alweer dat deze noodlanding plaatsvond.
 Toch weet ik het nog als de dag van gisteren.
 De motorvlieger was Bram van Garderen en de kist de PH 302.
 De start vond plaats in noordelijke richting waar eigenlijk geen
 landingsmogelijkheden zijn. Het rode breukstukje brak op het moment dat
 we over de bunker vlogen op een hoogte van minder dan vijftig meter.
 Ik zie nog de kabel met het breukstukje rinkelend achter de motorkist aan
 zich van mij verwijderen en ik dacht "als ik die nog pakken kon"!
 Links van mij lag een akker met hoge bomen er omheen.
 Een normale landing zou hebben betekend dat ik in de bebouwing van Loosdrecht
 zou eindigen omdat de kleppen van de Sagitta niet effectief genoeg waren om
 over de bomen heen in die korte akker te landen.
 Slippen had ik nog nooit gedaan met de 302. Op enkele meters over de bomen
 kwam ik aanvliegen en gooide de kist vol in een slip met geopende kleppen.
 Boven de grond trapte ik hem recht en begon af te vangen.
 Op het moment dat het wiel de grond raakte trad er een zeer krachtige vertraging
 op omdat het om een geploegde akker ging waarin het wiel verdween.
 Uiteindelijk stond ik nog voor de helft van het veld stil.
 Van de Nootweg kwam een uit zijn auto gestapte man aanlopen die zei:
 Ik ben ook zweefvlieger en het was een keurige landing. Als je voor je club een
 getuige nodig hebt dan is hier mijn kaartje.
 Daarna verdween hij weer en toen kwamen de eerste lijkbleke clubleden door de
 bossen aangerend die verwilderd uit hun ogen keken.
 Niemand had gedacht dat het goed afgelopen was...
 De oorzaak bleek een veel te lang gebruikt breukstukje te zijn dat al half
 gebroken was voor de start. Een flink gedeelte van het breukvlak was verroest."
 

 24.03.1970  Gooise Zweefvliegclub, Hilversum.
 
              (Foto's van resp. H. Disma en H. v/d. Stroom)
                                     

 24.05.1971  Werd een gebruiksbeperking voor de Sagitta uitgevaardigd.
             "Tijdens het gebruik van deze zweefvliegtuigen is geconstateerd dat
             onder bepaalde omstandigheden 'flutter' kan optreden.
             Gedurende het onderzoek naar de oorzaak hiervan is i.v.m. de veiligheid
             het vliegen met dit type slechts toegestaan met een tijdelijke
             gebruiksbeperking".
             En deze beperking hield in:
             a. Indeling in de Categorie N, d.w.z. kunstvluchten en wolkenvluchten
                zijn verboden.
             b. Maximum toegelaten vliegsnelheid bedraagt 150 km/u.
             Deze beperking moest duidelijk zichtbaar op het instrumentenpaneel
             aangebracht worden.
             Een verslag van de vliegproeven met de PH-384 die (o.a.) aanleiding gaven tot deze
             gebruiksbeperking treft u bij de beschrijving van de PH-384 (c/n 005) aan.
                                           (Coll. H. Dekker)

             

 
 13.04.1975  Bewijs van Luchtwaardigheid verlopen.
 30.11.1976  Inschrijving doorgehaald. "Buiten gebruik gesteld"
 
PH-302      NV Vliegtuigbouw Sagitta 013                            003
 27.04.1978  Ingeschreven in het N.L.R. ten name van Gooise Zweefvliegclub, Hilversum.
             Bewijs van Inschrijving No. 2676.                         BvI.2676
             Bewijs van Luchtwaardigheid No. 2676.                     BvL.2676
 
                                           (Coll. H. Dekker)

 06.10.1979  Ongeval Hilversum.

 De heer R.A. Nigtevecht startte voor een lokale oefenvlucht waarbij hij
 de minimale vliegsnelheid van de Sagitta wilde controleren.
 Hij deed dit omdat het maken van doellandingen een onderdeel zou zijn
 van een overlesprogramma naar plastic zweefvliegtuigen.
 Het exact weten van de minimumsnelheid is dan essentieel.
 Eerder in de middag had hij al een doellanding met een Sagitta gemaakt
 die niet echt succesvol was, hij kwam te ver aan de grond en reed in de
 uitloop het begrensde gebied uit.
 De instructeur had hem toen geadviseerd bij de nadering vlak boven de
 minimumsnelheid te blijven.
 De lierstart van de PH-302 verliep normaal. Vanaf de grond nam men waar
 dat hij op ca. 250 á 300 ontkoppelde en daarna, tegen de overtreksnelheid
 aan, even rechtuit vloog. De neusstand was hierbij hoog.
 Het vliegtuig werd toen bijgedrukt en zette een linkerbocht in.
 Zichtbaar was dat het een normale, gestuurde bocht was en niet het wegvallen
 van de linker vleugel. De neusstand was inmiddels wat lager geworden maar
 de snelheid was nog steeds gering. De dwarshelling werd op ca. 30° geschat.
 Nadat het vliegtuig ongeveer een kwart draai had gemaakt, viel het plotseling
 over één vleugel weg en ontstond een felle tolvlucht.
 De tolvlucht ontstond op ongeveer 200 meter hoogte maar over de draairichting
 van het wegvallen in de tolvlucht bestond geen eenduidigheid.
 Na vier slagen verdween het zweefvliegtuig achter een bosrand.
 Er werd een momenteel stoppen van de tolvlucht of omkering van de
 draairichting waargenomen.
 
 
   
 Mensen die op de heide het ongeval gadesloegen namen waar dat het vliegtuig
 in een tolvlucht onder een zeer steile duikhoek tegen de grond sloeg.
 De deformatie van het wrak gaf aan dat de PH-302 in een rechter tolvlucht de
 grond had geraakt waarbij het een hoge verticale snelheid en een sterk
 neuslage stand had.

             Zeer kort na het ongeval was medische hulp, w.o. een ambulance ter plaatse
             aanwezig.
             Een instructeur die vlak na de PH-302 was gestart had het wrak waargenomen en
             via de radio de havendienst gewaarschuwd.
             De bestuurder overleed enkele uren na het ongeval.
             Als oorzaak van het ongeval concludeerde de onderzoekscommissie
             "... doordat, bij geen of geringe horizon-informatie, vanuit een bocht een
             tolvlucht ontstond op te geringe hoogte voor het herstel van de normale
             vlucht."
             NB. De PH-302 was niet uitgerust met een kunstmatige horizon.
 
                 De laatste twee pagina's van het onderzoeksrapport.                                        (Coll. H. Dekker)
                                  
 
                                                                                                            (Coll. H. Dekker)
                                  
   
                                                                                                           (Coll. H. Dekker)
                                     

    
             De schade werd door technicus B. Persijn omschreven als:
             "Romp tot achter de vleugel totaal vernield.
             Kielvlak en stabilo licht beschadigd.
             Rechter vleugel doormidden en zwaar beschadigd, linkervleugel zwaar beschadigd.
             Zweefvliegtuig is totaal afgeschreven."
 

 
20.11.1979  Inschrijving doorgehaald.
                                            (Coll. H. Dekker)

             In deze verklaring wordt als doorhalingsdatum
             abusievelijk 30 november genoemd.
 
             Enige licht beschadigde delen, de staart dus, zijn nog steeds opgeslagen
             bij C.H. Munnig Schmidt te Hilversum.
             Geruime tijd is op diverse plaatsen beweerd dat bij de restauratie van het
             prototype PH-266 door Hans Bekker een staart van een seriemachine gebruikt
             zou zijn. Met als suggestie dat het die van de PH-302 was.