DijkmanD

DE PROJECTEN VAN COR DIJKMAN-DULKES

Home Terug naar de INDEX

Onlangs had ik een collegiale gegevensuitwisseling betreffende deze amateurvliegtuigbouwer.
Toen ik daarbij wat op het net rondkeek, zag ik dat er weliswaar vrij veel over te vinden is,
maar niet alles is even correct. Onvolledige artikelen en onjuiste feitjes over zijn projecten
doen daar de ronde.
Hieronder heb ik alles wat ik op deze site over hem heb gezegd netjes op een rijtje gezet
aangevuld met o.a. de suggestieve (on)waarheden die ik op het net e.d. aantrof.
En ik geef aan hoeveel waarde daaraan gehecht moet worden.

1. Dijkman Dulkes zweefvliegtuig 1964

De gebroeders Cor en Clement begonnen in 1964 met de bouw van een zweefvliegtuig naar eigen ontwerp.
Naar eigen zeggen werd de bouw afgebroken omdat ze zich realiseerden dat dit toch eigenlijk niet hun
bedoeling was. Een zweefvliegtuig bracht hen toch niet de vrijheid die ze voor ogen hadden.
Allen het starten zou al meer 'gedoe' vergen dan ze zich in eerste instantie hadden gerealiseerd.
In 1966 nodigden ze nog de RLD uit om hun project eens te beoordelen.
Dat het niet hun bedoeling was, gaven ze weliswaar op als reden voor de beëindiging.
Maar ik heb zo'n vermoeden dat het oordeel van de RLD-inspectie na de inspectie in augustus 1966
ook wel enige invloed had... Of in ieder geval de besluitvorming bespoedigd heeft.
Het rapport over dat bezoek druk ik hieronder af:

Diverse publicaties maken geen gewag van deze eerste poging, en ook Cor Dijkman praatte er niet
graag over. Wat ook wel enigszins te begrijpen is.
Daarna startten ze de bouw van een gemotoriseerd toestel dat meer aan hun eigenlijke bedoeling
zou moeten beantwoorden. Maar ook bij dit project waren ze pioniers w.b. amateurbouw, en dat bleek
ook wel toen het bouwsel na de eerste illegale vlucht in 1969 door de RLD beoordeeld werd.
Het verslag daarvan heb ik hieronder in z'n geheel geplaatst.

In de luchtvaartpers circuleren trouwens over dit bouwstadium allerlei beweringen.
Bij de bouw werd weer gebruik gemaakt van de al gebouwde vleugel en van deze vleugel wordt een aantal
keren beweerd dat hij van een Grunau Baby afkomstig zou zijn.
En ook wordt beweerd dat er een (afgezaagd) deel van een Piper Cub bij de bouw werd gebruikt.
Dit zijn weer van die 'feiten' die door 'íedereen' voor waarheid worden aangenomen en dus worden
'geciteerd'.
Maar in de bewaard gebleven documentatie en in de bouwtekeningen heb ik daarover niets over terug
kunnen vinden. Integendeel!
Cor Dijkman Dulkes specificeert daarin nauwkeurig de voor de romp gebruikte materialen.
Voor het frame gebruikte hij elektriciteitsbuis!
Bij mijn bezoek aan zijn weduwe Wolanda verzekerde zij mij dat er desgevraagd beslist geen Piper Cub
frame bij de bouw gebruikt is, en ook het veelvuldige 'geciteerde' verhaal dat de vleugel van een
Grunau Baby afkomstig zou zijn, bleek een verzinsel te zijn.

2. (PH-COR)         Dijkman Dulkes Bravo                                            1969
Volgens een aantal publicaties begint de vliegtuigbouw van de heren Dijkman Dulkes met dit project.
Zoals bij de beschrijving van het zweefvliegtuigproject is gezegd, ze wilden eigenlijk een
sportvliegtuigje bouwen en ze gingen met hernieuwde ijver aan het werk.
Maar ook dit keer bouwden ze eigenlijk uit de losse pols met her en der verzamelde materialen
waarvan het merendeel niet van luchtvaartkwaliteit was. En bovendien hadden zo ook het RLD-advies
om de cursus zweefvliegtechnicus te gaan volgen, om ervaring op te doen met houtbewerking en lassen,
niet opgevolgd.
Zo werd de romp gebouwd van elektrabuis, voor het landingsgestel werden kruiwagenwielen gebruikt,
de schroef was ook eigenbouw en ook onderdelen van een stofzuiger werden gebruikt. De motor was een
door Cor zelf gereviseerde DAF 33 motor.
Al met al was er zo'n ƒ 1200,- aan uitgegeven.
Tijdens de bouw werd er geen toezicht door de RLD uitgeoefend en dat op zich maakt het legaal vliegen
eigenlijk al onmogelijk. Hierbij moet aangetekend worden dat er van die zijde ook niet op steun en
advies mocht worden gerekend. De stemming bij de RLD kan in die tijd gerust actief "anti-zelfbouw"
genoemd worden.
Kortom, na een aantal taxiproeven werd op 13.9.1969 wéér een taxiproef gepland op het strand bij
Wijk aan Zee. Deze zou uitgevoerd worden door Jaap van Ham uit Assendelft. Jaap had een vliegbrevet.
Het verhaal van deze vlucht mag ik bekend veronderstellen. Maar dat het toestel volkomen onverwacht
loskwam en dat Jaap naar Zestienhoven moest uitwijken is toch echt een fabel.
De bestuurder Van Ham verklaarde dat de reden om naar Zestienhoven te vliegen de drukte op het strand
was. Dat is later door Cor zelf en ook door Wolanda ontkend. Dat verhaal was voor de Bühne, want die
vlucht werd gewoon doelbewust uitgevoerd.
Op Zestienhoven waren enige festiviteiten gaande ter gelegenheid van de opening van een nieuwe hangaar.
Met veel publiek en autoriteiten zou een landing daar natuurlijk de feestvreugde vergroten en niet te
vergeten voor veel gratis publiciteit zorgen. Dat is gebleken helemaal waar te zijn.

De RLD zou onder de indruk geweest zijn van de bouwkwaliteit. Dat is natuurlijk wel heel aardig voor
de bouwer en mogelijk een (mislukte) poging tot legalisering van het toestel.
Het resulteerde inderdaad in nogal wat positieve publiciteit, in diverse publicaties wordt later
nogal hoog opgegeven over de bouwkwaliteit van het toestel.
Maar daar valt nogal wat op af te dingen.
Hieronder het keuringsverslag dat na deze vlucht en na inspectie door de RLD werd opgesteld.

Met "Ad voorval 69-97" wordt de beroemde vlucht op 13 september 1969 bedoeld.


	En diverse publicaties geven later hoog op over de kwaliteit van het toestel.

De bouwer kwam later in oktober 1969 toch nog enigzins in het geweer tegen het vernietigende rapport
van de afdeling Luchtvaartinspectie. Dat had weliswaar enige futiele wijzigingen tot gevolg maar de
algehele conclusie veranderde natuurlijk niet. Genoemde wijziging worden hierboven opgesomd.

Hoewel in de conclusie van bovenstaand verslag nadrukkelijk staat dat "in deze vorm en afwerking is het
verkrijgen van een Bewijs van Luchtwaardigheid uitgesloten" diende de bouwer op 14 oktober 1969, een maand
na de illegale vlucht, alsnog een aanvraag voor een BvL in.
Mogelijk was hij dus bovengenoemde positieve commentaren ook gaan geloven.
Hierin vermeldt hij dat het een "nieuw te bouwen hoogdekker" betreft.
Zijn vrouw Wolanda was hiervan niet op de hoogte en toen ik haar het document liet zien, was haar enige
commentaar "dan was hij er kennelijk nog iets mee van plan"

Er staat ('stond', want het zal verwijderd worden) weliswaar FB.25 op de staart maar dat heeft geen enkele
officiële status. Ondanks dat wordt die FB.25 in diverse artikelen in de type-aanduiding opgenomen.
Geheel ten onrechte dus.
Wolanda verklaarde dat dit een (ook voor haar onverklaarbare) wens van één der broers was en dat die daar
onderling ook nogal een meningsverschil over hadden gehad. Zij keurde mijn gebruik in mijn publicaties
dan ook met klem af!

Kortom, de Dijkman Dulkes Dijkhastar I is nooit in het N.L.R. ingeschreven geweest
Het toestel heeft daarna nooit meer gevlogen maar het bestaat nog wel, het wordt bewaard in het museum op
vliegveld Texel. Eigenaresse is nog steeds mevr. W.I. Dijkman Dulkes-Hornstra.

3. (PH-COR)         Dijkman Dulkes                                                                 =
14.10.1969   Vroeg de heer C.P. Dijkman Dulkes te Beverwijk, een Bewijs van Luchtwaardigheid aan voor
een 'nieuw te bouwen hoogdekker met stijlen'. Dit 'nieuwe' toestel is echter nooit gebouwd, wèl werd
later een eenmotorige laagdekker gebouwd. Zie hieronder.
De echtgenote van de (inmiddels overleden) bouwer heeft mij echter verzekerd dat het hierbij om het
eerste, niet legale, project gehandeld moet hebben, waarmee hij kennelijk nog 'iets' wilde.

Hierna had Cor het advies van de RLD ter harte genomen en zijn vakbekwaamheid op 'luchtvaartniveau'
gebracht en bovendien was bij de RLD het besef doorgedrongen dat kortweg 'njet' tegen de amateurbouw
in de toekomst niet houdbaar zou zijn. De NVAV werd opgericht en er ontstond een goede samenwerking.
Het resultaat is inmiddels een forse aanwas van projecten op dit gebied.
Dat is ook te zien aan de verdere projecten van Cor Dijkman Dulkes.
Die kwamen tot stand onder toezicht van de RLD en de NVAV, en zijn allemaal zonder verdere bijzonderheden
door het administratieve proces gerold zodat er verder weinig opzienbarends over de vertellen valt.
Ik beperk me dan eigenlijk ook tot de algemene en welbekende geschiedenis.

4. PH-COR           Dijkman Dulkes Dijkhastar II                                         eigenbouw
2425
16.09.1976   C.P. Dijkman Dulkes, Beverwijk.                                           "De Witte Raaf"
00.05.1982   Constructienummer gewijzigd:                                          001
02.09.1998   C.P. Dijkman Dulkes, Nagele.                                              "De Witte Raaf"
30.06.1999   Bewijs van Luchtwaardigheid verlopen.
19.07.2000   Inschrijving doorgehaald.
In het vlieghandboek wordt dit toestel abusievelijk Dijkhaster genoemd en er staat in het genoemde
constructienummer een nulletje teveel.

Het toestel bestaat nog steeds en het is de bedoeling het op vliegveld Hoogeveen weer luchtwaardig
te maken. In mei 2013 werd het gedemonteerde toestel waargenomen op Lelystad.
Dat zal dan gebeuren door J. van Egmond, eigenaresse is nog steeds mevrouw W.I. Dijkman Dulkes-Hornstra
te Lelystad.
NVAV No. 5 / RLD No. A81-018.

NB. Er is zelfs een publicatie die dit toestel 'het allereerste zelfbouwproject' in Nederland noemt!
Afgezien van het feit dat "Dijkhastar II" toch nogal opzichtig aangeeft dat het niet de eerste van
Dijkman Dulkes was, kun je in de inleiding van "Amateurbouw" op deze site ook lezen over diverse andere
(en dus eerdere) projecten.

5. (PH-KOR)         Dijkman Dulkes Dijkhastar III                                               001
28.04.1986 Gereserveerd door C. Dijkman Dulkes, Beverwijk.
Al in 1987 werd de reservering door de RLD ongedaan gemaakt.

6. PH-KOR           Dijkman Dulkes Dijkhastar III                                               001
5421
03.07.1997   C.P. Dijkman Dulkes, Beverwijk. "Rode Kiekendief"
02.09.1998   C.P. Dijkman Dulkes, Nagele. "Rode Kiekendief"
09.02.2007   J.J. van Egmond, Nijverdal. "Rode Kiekendief"
Eigenaresse W.I. Dijkman Dulkes-Hornstra, Nagele.
27.01.2009   Inschrijving doorgehaald. Buiten gebruik gesteld.
Bij de reservering op 8.11.1993 werd het type (abusievelijk) nog aangeduid als Dijkhastar II.

7. PH-CDD           Dijkman Dulkes Dijkhastar IV                                              001
6262
05.07.2002   C.P. Dijkman Dulkes, Nagele.
27.01.2009   Inschrijving doorgehaald. Buiten gebruik gesteld.
Na een periode in het Deltion College te Zwolle werd het toestel in april 2013 overgebracht
naar Hoogeveen.

8. (PH-WOL)        Dijkman Dulkes Dijkhastar V                                         001
Toen de legendarische zelfbouwer Cor Dijkman Dulkes in 2006 overleed was zijn echtgenote
mevr. W.I. Dijkman Dulkes-Hornstra nog bezig met deze door hem ontworpen helikopter.
Die zou dit kenmerk krijgen, het was er ook al op aangebracht, maar is niet officieel gereserveerd geweest.
De helikopter wordt bewaard op vliegveld Hoogeveen en er bestaan plannen om het toestel daar af te bouwen.

TOP