HET EERSTE REGISER
in FOTO'S en DOCUMENTEN
Hieronder een bonte collectie foto's en documenten betreffende vliegtuigen in het EERSTE REGISTER.
Het aantal foto's van deze vliegtuigen is uiteraard beperkt maar, zoals bekend, gaat mijn voorkeur uit naar
de privé foto's die ik in albums aangetroffen heb, dus niet die door de fabriek gemaakt zijn
En dan neem ik de soms wat mindere kwaliteit graag voor lief!
Het betreft dus uitsluitend vliegtuigen waarvoor in het EERSTE REGISTER (al dan niet) een Bewijs van Inschrijving
voorbereid/uitgereikt is.
Al deze bewijzen treft u hieronder aan, ieder 'behandeld' vliegtuig begint ermee.
Ook zijn er al veel foto's bijgevoegd,
NB. Deze pagina is in bewerking en zal nog geruime tijd van aanvullingen worden voorzien.
Laatste wijzigingen/aanvullingen: H-NACJ; H-NAEN; PH-AET; PH-AEX; H-NADU; H-NADP; H-NACI; H-NAEN; H-NAFD; H-NAEC; H-NADP; H-NAEA
Home Contact: Herman Dekker
Terug naar EERSTE REGISTER
Home Contact: Herman Dekker
Terug naar Fotopagina's PH-A#
Laatste wijzigingen/aanvullingen: H-NADU; H-NADP; H-NACI; H-NAEN; H-NAFD; H-NAEC; H-NADP; H-NAEA; H-NABE; H-NABF; H-NABO; H-NABP
H-NABA
Bewijs van Inschrijving No. 23
Terug naar H-NABA in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABB
Bewijs van Inschrijving No. 24
Terug naar H-NABB in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABC
Bewijs van Inschrijving No. 1
NB. In Dagboek van de Nederlandse Luchtvaart 1920 heb ik een aantal voorontwerpen van het Bewijs van Inschrijving
geplaatst. En wat aanvullende informatie over het inschrijvingsproces.
Hieronder geef ik over de H-NABC (als eerst ingeschrevene uitgebreide informatie over dit toestel.
1
H-NABC
4057/1501
Gebouwd door Schweriner Industrie Werke GmbH, Duitsland.
D 57
15.10.1918 In een brief d.d. 9.9.1920 verklaart de directeur van het RSL dat er
voor de motoren van de toestellen 4057 en 4058 afname-protokollen zijn
afgegeven:
Van den bij het vliegtuig 4057, behoorende Daimler motor (Mercedes),
type D III a v No. 45808, 170 P.K. is een "Abnamer-Verhandlung" gedateerd
15.101918 en ondertekend door den Dr.Ing.Weisshaar,
Bevollmächtiger, Ingenieur
Inspection der Fliegertruppen an Schröder, Betriebsingenieur van de Daimler
Motoren Gesellschaft. Deze "Gewährleistung" is geldig tot 15 April 1919.
Voor den bij het vliegtuig 4058 behoorende B.M.W. motor type III a No. 1645,
Vermogen 185 P.K., is een "Abnahme
Verhandlung": gedateerd 4 October 1918 en
onderteekend door Markert, Bauaufsicht bei den Bayerischen Motoren Werken, en
Starke van deze fabriek. Deze "Gewährleistung" is
geldig tot 4 April 1919.
Ofschoon dus deze afname-protokollen niet meer geldig zijn, meen ik, dat,
gezien het feit, dat de motoren waarschijnlijk niet meer geloopen hebben en
er nu een proefvlucht mee is gedaan er tegen het gebruik geen bezwaar is.
W.g. E.B. Wolf.
17.03.1919 Zulassung Bescheinigung no. 153719 voor vliegtuig
Type V 1 (V 45) D 57 Fabr.Nr.4057
09.06.1920 Brief van KLM aan dhr. E.B. Wolf, directeur van de RSL.
Zeergeleerde heer,
Bij deezen hebben wij de eer u mede te deelen dat onze maatschappij van de
Nederlandsche Vliegtuigenfabriek A.G.Fokker een aanbieding heeft ontvangen
voor het nieuwe Fokkerbverkeersvliegtuig.
Deze aanbieding is wel van belang voor onze Maatschappij en u zoudt ons zeer
verplichten, indien u zoo goed zoudt willen zijn, de gegevens, welke u omtrent
dit toestel bekend zijn, ons te willen mededeelen.
Wij hebben hier vooral op het oog, de deugdelijkheid in constructie, (of de
ophanging van de romp aan de vleugels door vier bouten, voldoende soliede is
voor een verkeersvliegtuig) de snelheid vol-belast, de benodigde ruimte voor
aan en uitloop eveneens met vol-belast toestel.
Verder zouden wij gaarne inlichtingen ontvangen of er u.i. groote nadeelen zijn
verbonden aan de plaatsing van een deur in de zijkant van de romp.
Wij meenen dat de mogelijkheid bestaat dat bij een noodlanding de stijlen van
de deur zoodanig worden verwrongen, dat de deur niet meer geopend kan worden.
Teevens vernamen wij gaarne of bij een landing op het water dit toestel een
zoodanige stand zal aannemen dat de deur vrijkomt, waardoor de passagiers het
toestel kunnen verlaten.
Uw geëerde berichten met belangstelling tegemoet ziende, verblijven wij
Hoogachtend. W.g. KLM/A. Plesman.
18.06.1920 Rapport van D.C.R. Hinchliffe betreffende de Fokker F.II.
As requested by you, I now forward my report upon the Fokker type F2 No.1 which
I flew at Soesterberg , 8 a.m, 17.6.1920.
I flew this machine without load and under most excellent weather conditions.
Its performance surprised me. In spite of the small powered engine (BMW 180)the
machine left the ground easily after a run of appriximately 40 yds. She climbed
easily and without any effort. Her controls are very light, especialle fore and
aft these latter being quite as sensitive as on a small scout. The machine very
readily answers these controls and I found her in every way most flexible and
pleasant to fly. Her performance on such small horse power is really most
remarkable, this isdue to the great lifting power of the one and only plane, the
construction of which,though very eccentric and upon totally different line is
proving of great
efficiency. Upon climbing to about 3.000 ft. I commed gradually,
to throttle down, and to my astonishment I retained my same atltitude even when
running on only 400 revolutions. This is a remarkable performance and thoroughly
shows the lift of this thick wing. I spiralled vertically to left and to right,
both with and without engine, and the result was pleasing. The machine takes up
her bank readily and easil;y and shows no sign of slipping. Later I side-slipped
her intentionally and she responded fairly well, taking into consideration her
large span, with engine shut off, the glides extraordinarily forward and at a
very low speed. She is not difficult to land, and with a little care, wheels
and tail can be brought down together, and she settles down to a comfortable
landing, running not
more than 40 yds. In every way this machine is both efficient
and pleasant. Naturally, as she is the first model, many small things are not
complete, and I take the liberty of pointing out some alterations which I would
consider an improvement.
Engine cooling.
This I think requires
attention, as during my flight the engine became unnecessarily
hot. I certainly was
flying in hot weather, but even so, she should not overheat to
this extent.
Controls.
a. Fore and aft controls being so extremely sensitive, I would consider it an
improvement to make the
lateral ones a little lighter too, as at present the contrast
is somewhat sharp.
b. I would consider a
joy-stick an improvement upon the present wheel. This latter
type of control is only
really necessary in the case of heavy machines which require
force to control. The
Fokker F 2 type is light upon the controls and I consider a
stick more suitable.
c. As most pilots land from the right side, the control lever should be situated
upon this side.
d. Dual control woult
be most useful. The stick could always be removed from the dual
seat when required for passengers.
Propeller.
The type on machine at present in my opinion does not give greatest efficiency.
Speed.
This requires to be increased considerably, is this machine is to be used for air
express service. At
present I could only attain a maximum speed of 110 kilometres
which is too low. I would suggest that a slightly larger engine - Siddeley Puma,
or even one more powerful.
Air currents.
I noticed various back
currents striking my neck, and am under the impression that
the streamline is not quite correct, especially just behind the pilot.
Windows.
These should be very
much larger, to increase visibility of passengers. They should
also open when required.
To summarise therefore.
Advantages.
Simplicity of
construction - cheapness - sensitivity of congeneral flexibility -
wonderful lifting property upon small herse power stability - slow landing - ranges
between maximum and
minimumn speed - wonderful balance empty or with passengers -
easy method, of filling with petrol.
Disadvantages.
Speed not sufficiently
high - stream line requires improvement - cooling incomplete.
W.g. Ys.faithfully, D.G.R. Hinchliffe.
25.06.1920 Zulassungs-Bescheinigung uitgereikt door
het Deutsche Reichsamt für Luft-
und Kraftfahrtwesen te Berlijn.
Dit
laatste document kan m.i. beschouwd worden als een soort Bewijs van
Luchtwaardigheid
voor Export.
Bovenstaande
documenten bewijzen dus ondubbelzinnig dat de D 57 niet
de
latere PH-RSL was, zoals elders diverse malen is beweerd.
10.07.1920 Brief van KLM aan NV Fokker.
Mijne Heeren,
In aansluiting aan ons schrijven van 5 juli en als antwoord op uw schrijven van
den zelfden datum, gevolgd door de bespreking met Uwen Heer Nieuwenhuis,
berichten wij U beleefd het volgende. De KLM wil overgaan tot aankoop van twee
verkeersmachines zoals door ons besproken, tegen den prijs
van ƒ 45.000,- tezamen,
onder voorwaarde, dat deze machines in Engeland zullen worden toegelaten.
Indien dus bij gebruik blijkt, dat de machines niet in
Engeland worden toegelaten,
zal deze koop als ongedaan beschouwd worden. Indien wij
het volgend voorjaar een
serie Fokkers koopen, dan zouden de twee, welke thans door ons zijn overgenomen,
zooveel mogelijk in denzelfden staat gebracht worden als
de serie welke U ons in
het voorjaar zult verstrekken. De onkosten van deze
verandering worden door U gedragen
tot een bedrag van ƒ 6000,-. Wij zullen het zeer op
prijs stellen, indien de Fokkers
zoo spoedig mogelijk worden afgeleverd, een aflevering na
15 Augustusbheeft voor ons
geen waarde, waardoor dan ook de koop niet kan doorgaan.
In de hoop Uw spoedige berichten over de aankomst van de
beide toestellen te mogen
ontvangen, teeken ik.
Met de meeste hoogachting. W.g. KLM/A. Plesman.
19.07.1920 Brief van KLM aan RSL.
Weledel Zeergeleerde Heer,
Naar aanleiding van onze bespreking op de Olympia Show heb
ik de eer U tw berichten,
dat door mij nogmaals bij de NV Nederlandsche
Vliegtuigenfabriek is aangedrongen U
ten spoedigste van de noodige gegevens te voorzien.
Inliggend gelieve U aan te treffen
een copie van het rapport (d.d. 18.6.1920 HD) van onzen
vlieger Hinchliffe betreffende
het Fokker verkeersvliegtuig. Met het oog op den dienst op Engeland komt het mij noodig
voor dat ten spoedigste logboeken, bewijzen van luchtwaardigheid,en andere documenten
voor bedoelde toestellen in gereedheid worden gebracht.
Zoo het U bekend is, moeten deze toestellen nog dezen zomer hun bruikbaarheid bewijzen
om in het volgend voorjaar een serie daarvan aan te koopen.
U voor Uw welwillende medewerking dankzeggend, Hoogachtend. W.g. KLM/A.Plesman.
28.07.1920 Vraagt de KLM om inschrijving van twee Fokker verkeersvliegtuigen.
Over enkele dagen worden door de Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker twee
verkeersmachines
afgeleverd, welke dienst zullen moeten doen op den dienst Holland -
Engeland. Hoewel
Nederland niet tot de Conventie is toegetreden zal bij de
toelating
van deze machines in
Engeland toch de bepalingen van de Coinventie toegepast worden.
Ik verzoek u beleefd bewijzen van luchtwaardigheid, journalen (log boeken),
registratietekens,
zoals die door de Conventie worden geëischt voor onze toestellen
in orde te doen
brengen. Daar het in mijn bedoeling ligt deze toerstellen zoo spoedig
mogelijk dit seizoen te
gebruiken, teneinde een indruk te krijgen van deze toestellen
als verkeerstoestel,
verzoek ik Uwe Excellentie beleefd, met het in orde brengen van
deze documenten niet lang te willen wachten.
Intern werd op diverse punten in deze brief gereageerd:
Het komt mij voor dat een "bewijs van luchtwaardigheid" als door die maatschappij
verzocht, nog niet kan worden gegeven, daar hieromtrent in Nederland nog geen
regeling bestaat. Intusschen ligt het in mijn bedoeling de maatschappij zo veel
mogelijk ter wille te zijn en zou ik wenschen dat bij het bewijs van inschrijving,
hetwelke dezerzijnds
zal worden verstrekt, eene verklaring kan worden gevoegd, waaruit
blijkt, dat een
onderzoek van de constructietekeningen, en andere overgelegde bescheiden
en naar de toestand van
het toestel zelf, aanleiding geeft het toestel als luchtwaardig
te beschouwen.
In
verband hiermede heb ik de eer U.H.E.G. uit te noodigen het boven-
bedoelde onderzoek in
te stellen, en mij Uwe bevinding mede te deelen onder toevoeging,
ingeval die bevinding
gunstig is, van een door U, onderteekende verklaring, als boven
aangegeven. Voor ieder
der toestellen en der motoren afzonderlijk. Ik zal de Koninklijke
Luchtvaart Maatschappij
voor Nederland en Koloniën verzoeken zich voor het onderzoek met
U in verbinding te
stellen en U de verlangde bescheiden alsook van ieder der toestellen
een 3-tal
onopgeplaktebfoto's formaat 9 bij 12 over te leggen. Ik nodig U uit
deze foto's,
welke zullen worden
benut voor de inschrijvingsbewijzen, te controleren en bij goedbevinden
te voorzien van een stempel van den Rijksstudiedienst voor de Luchtvaart.
W.g. voor De Minister van Waterstaat, Salverda de Grave.
10.08.1920 Brief Min. van Waterstraat aan KLM swaarin kenmerk H-NABC wordt toegekend
Ik heb de eer U mede te deelen,
dat ik bereid ben de twee door U in het
terzijde aangehaalde schrijven (van
28/7 dus, HD) bedoelde verkeersvliegtuigen
te doen inschrijven, onder No.1 en
2.
Het aan te brengen nationaliteits-merk zal zijn H; de inschrijvingsteekens
zullen
zijn voor No.1: N.A.B.C.;
en voor No.2 N.A.B.D. een en ander op het vliegtuig aan
te brengen overeenkomstig
de voorschriften der conventie.
Voor de invulling van het inschrijvingsbewijs worden van u ingewacht de gegevens
omtrent de naam van de
bouwer, serienummer en beschrijving, alsook de vaste standplaats
van het vliegtuig. Een
bewijs van luchgtwaardigheid in den zin van de conventie, kan
U niet worden
verstrekt. Echter zou wel aan het uit te reiken inschrijvingsbewijs een
verklaring betreffende
de luchtwaardigheid kunnen worden toegevoegd waartoe dan echter
de toestellen den de
motoren onderzocht dienen te worden. Voor dit onderzoek zal u zich
hebben te wenden tot de Directeur”.
Het toestel stond toen nog
in de ELTA-hal met dit kenmerk.
10.08.1920 Brief Min. van Waterstaat aan Min. van Oorlog.
Ik de eer Ue te verzoeken aan mijn departement te willen toezenden dire exemplaren van
de vliegtuigboeken en motorboeken in gebruik bij de
Luchtvaartafdeling, welke boeken ik
spoedshalve gaarne voorlopig zou wenschen te bestemmen
Fokker vliegtuigen welke de Kon.
Luchtv. Mij wil gaan gebruiken in de dienst op Engeland en
waarvoor inschrijving wordt
aangevraagd. De kosten zouden bij overdracht van bezwaar worden verrekend.
De Minister
15.08.1920 Overdracht aan KLM. Aankoopbedrag was ƒ 22520,-.
16.08.1920 Overgevlogen van ELTA-terrein naar Schiphol door Bernard
de Waal en Alfred Parge.
00.08.1920 Gedurende deze maand was er voortdurend overleg tussen de RSL, KLM
en (de heer)
Fokker
om tot een verantwoorde afgifte van een Nederlands Bewijs van
Luchtwaardigheid
te komen.
Struikelblok
daarbij was het gebrek aan technische informatie die uit Duitsland moest
komen.
Zo was er geen informatie over de wijze van keuren in Duitsland en bovendien
stond
de RSL op het standpunt dat er vliegproeven genomen moesten worden.
Aangezien
onderstaande verslagen niet ondertekend zijn kan ik niet beoordelen met
wie
er overleg gevoerd werd. Ik neem aan met de ambtelijke top.
16.08.1920 Bespreking Luchtwaardigheid twee Fokker toestellen.
Dit
was een bespreking met E.B. Wolf (RSL) en A. Plesman(KLM).
Bij
die bespreking blijkt, dat de Directeur van de Rijksstudiedienst voor
de Luchtvaart
(Wolf) onvoldoende gegevens heeft verkregen
(Alleen een Zulassungs Bescheinigung voor vliegtuig, fabrieksnummer 4057 en een
afschrift van een protocol dat,
wegens enige
daarin voorkomende getallen, van
twijfelachtige betrouwbaarheid wordt
geacht).
Op
grond hiervan kan voor de twee toestellen geen verklaring worden afgegeven en
zouden
in ieder geval belastingproeven nodig zijn, ook al
waren er voor beide
toestellen
zulke Bescheinigungen; alleen, wanneer een deugdelijk
rapport betreffende
met
de toestellen gehouden belastingproeven kan worden overgelegd, zou wellicht
de
proef achterwege kunnen blijven.
De
maatschappij weigert echter belastingproeven toe te laten en kan geen verdere
bescheiden
overleggen Dan blijft dus niets anders over, dan de verlangde verklaring
te
weigeren en na te gaan, wat nu verder moet gebeuren.
De
Directeur van de Rijksstudiedienst voor de Luchtvaart zal een brief schrijven
aan
Waterstaat.
18.08.1920 Bespreking Luchtwaardigheid twee Fokker toestellen.
Bespreking
met den Administrateur Mr. Schönfeld, daarna met den
Heer Snoek-
Hurgogne, (economische zaken) die na bespreking met den
Secretaris-Generaal,
Patijn, en met Kruller mededeelt ook van mening te zijn,
dat het vliegtuig niet zonder
verklaring
naar Engeland moet vertrekken. Hij acht het zeer plausibel, dat men in
verband
met de Engelse bepalingen en met artikel 5 van de
conventie het vliegtuig
wel
zou laten gaan, wanneer daarvoor de, volgens de conventie vereiste
bescheiden,
voor zover hier te lande daaraan kan worden voldaan zouden zijn
afgegeven;
nu echter het bewijs van luchtwaardigheid of een dergelijke verklaring bij
gebrek
aan voldoende gegevens niet kan worden overgelegd, komt het ook hem voor,
dat
eerst in Engeland worde gepolst, of tegen het overvliegen bezwaren zouden
worden
gemaakt, welk polsen zijns inziens het beste en vlugste zou kunnen gebeuren
door
de invloedrijke personen waarover de maatschappij beschikt.
De
Heer Kruller was het hiermede volkomen eens; deze had gevraagd, hem te
waarschuwen,
indien van de zijde van den administrateur tegen deze maatregel
bezwaren
werden ingebracht.
Bij
P. en T. en bij Westerveld werden inlichtingen ingewonnen over hetgeen in zake
de
Nederlandse vliegtuigen, waarmede de post naar Engeland zou worden
overgevoerd,
was afgesproken. De Heer Westerveld was van mening,
dat daarbij was
overeen
gekomen, dat beide landen ten opzichte van het materieel gelijkgerechtigd
zouden
zijn.
Hij
zou het zeer ongewenst achten, indien men dit
standpunt prijsgaf door te polsen.
Intussen achtte ook hij in verband met de besprekingen
daaromtrent een verklaring
betreffende de luchtwaardigheid noodig.
20.08.1920 Bespreking Luchtwaardigheid twee Fokker toestellen.
Bespreking
met den administrateur K.L.M. Plesman, die zeer ontstemd is over de
genomen
maatregel en die het nu beter zou achten indien de vraag aan autoriteiten
zou
worden gedaan door Buitenlandsche Zaken.
Het
resultaat der besprekingen was, dat hem werd aangeraden eerst alsnog alles te
doen
om voldoende gegevens te verkrijgen en daarmee den Directeur van de
Rijksstudiedienst
voor de Luchtvaart tot de overtuiging te brengen, dat hij een
verklaring
voor de vliegtuigen zou kunnen afgeven.
21.08.1920 Bespreking Luchtwaardigheid twee Fokker toestellen.
Getelefoneerd
met ingenieur Stephan, die verklaarde van mening te zijn, dat de
Fokkertoestellen,
waarvan hij een dergelijk type had onderzocht, goed waren.
Hij
was bereid de beschikbare gegevens te verstrekken, om te trachten tot een
compromis
te komen.
23.08.1920 Bespreking Luchtwaardigheid twee Fokker toestellen.
Getelefoneerd
met Dr. Wolf. In overweging gegeven om de zaak met Stephan te
bespreken,
zoo noodig bij mij op het Departement van Waterstaat;
overeengekomen,
dat Wolf zich in verbinding zou stellen met Stephan; daarna bericht ontvangen dat
Wolf
en Stephan van meening waren, dat de belastingproeven
wel achterwege
konden
blijven, mits eenige authentieke bescheiden uit Duitschland werden ontvangen.
Hij
had daarover met administrateur K.L.M. gesproken, die telegrafisch om
bescheiden
had
gevraagd in Berlijn.
Wolf
stelde voor, om van regeeringswege die vraag te
steunen.
Besloten
werd dezerzijds door tusschenkomst van de militaire
attaché te Berlijn te
trachten,
inlichtingen en bescheiden uit Berlijn te ontvangen.
23.08.1920 Brief KLM aan Directie Economische Zaken.
Naar aanleiding van het
onderhoud dat ik hedenmorgen met den Heer Doorn de Jong mocht
voeren, bericht ik U het navolgende:
De Koninklijke
Luchtvaart Maatschappij kwam in juni tot het besluit tot den aankoop
van twee Fokker
verkeersvliegtuigen, te leveren door dee N.V. Nederlandsche
Vliegtuigenfabriek
om de hiervolgender redenen:
1. Dat de Engelsche
Maatschappij (Aircraft Transport and Travel Ltd.) waarvan toestellen
in huur werden
genomen, waarschijnlijk deze zomer een tekort aan toestellen zou
hebben,
2. dat dit type toestel
van zeer goede eigenschappen is en verre uitsteekt bovewn hetgeen
op het ogenblik
in het Buitenland gebruikt wordt, redenen waarom wij het toestel dezen
zomer wilden
experimenteeren om het volgend jaar met het beste materiaal de
exploitatie van
de verschillende luchtlijnen aan te vangen,
3. daar van Waterstaat
de opmerking werd ontvangen, dat het gebruik van Engelsche vlieg-
tuigen,
Engelsch personeel, aanleiding zou kunnen zijn tot bemerkingen op onze
subsisie
aanvrage.
Met het oog op de
gevoeligheid van het Engelsche publiek ten opzichte van Duitsch
materieel,
werd door de
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij een verzoek gericht aan Waterstaat
om voor
deze toestellen
Nederlandsche luchtwaardigheidspapieren af te geven, en werd
medegedeeld,
dat de ontvangst van
deze toestellen in Engeland beproefd zou worden door de toestellen
naar Engeland te zenden.
Nadat de toestellen
gekocht waren en op het punt stonden afgeleverd te worden, deelde
Waterstaat mede, dat
het afgeven van Nederlandsche luchtwaardigheidspapieren onmogelijk
was, dat zelfs het overnemen van de Zulassungbescheinigung, welke van Duitsche zijde voor
het toestel 4057 was
afgegeven, niet kan plaats hebben indien aan deze
Zulassungsbescheinigung
de sanctie van de
Nederlandsche autoriteit was gehecht, zou er voldaan zijn geworden aan
punt 4 van de Provisional Agreement.
Daar het Ministerie van
Waterstaat, Economische Zaken heeft verzocht medewerking te verlenen
bij het beletten van
het instellen van deze toestellen op den dienst Engeland-Holland, heb ik
de eer u mijn standpunt hierbij mede te deelen.
Indien de
Zulassingsbescheinigung is afgegeven door de Duitsche autoriteit, hier
niet in
twijfel wordt getrokken
en indien men bereid ware de verantwoordelijkheid op zich te nemen om
aan deze papieren
sanctie te verleenen, dan zouden de beide Fokker verkeersvliegtuigen
onmiddellijk op de Hollland-Engeland dienst worden ingesteld.
Ik maak U opmerkzaam,
dat 1 October ons seizoen is afgeloopen en dat vóór die
datum de toestellen
moeten zijn beproefd om
gegevens te hebben voor een volgende groote bestelling voor het komende
voorjaar. Het standpunt
van Waterstaat is nu, dat eerst berichten uit Duitschland moeten worden
afgewacht waaruit de waarde van de Zulassungsbescheinigung moet blijken.
Voor de door U mij
toegezegde steun voor de bespoediging voor het verkrijgen van deze
inlichtingen
ben ik U zeer dankbaar
en spreek ik hierbij de hoop uit, dat de spoedige aanwezigheid van deze
papieren onze
Maatschappij in de gelegenheid zal gesteld worden voordeel te trekken
van de
ervaringen, die zij moet opdoen met dit nieuw materieel.
24.08.1920 De minister stuurt een brief aan de generale staf en vraagt daarin
of deze via de
militaire
attaché in Berlijn in Duitsland nadere informatie kan krijgen over de
certificatiebasis
van de twee Fokker F.II toestellen.
Ik heb de eer U
Hoogedelgestrenge het volgende mede te deelen. De Koninklijke
Luchtvaartmaat-
schappij voor Nederland
en Koloniën heeft thans voornamelijk voor haar dienst op Engeland,
2 Fokker
eendekker-vliegtuigen aangekocht welke in de "Fokker Wercke" te
Schwerin werden
gebouwd. Teneinde deze
toestellen tot het verkeer met Engeland toe te laten, schijnt het
gewenscht, dat een
verklaring kan worden afgegeven, dat, op grond van de authentieke
bescheiden,
welke voor die
vliegtuigen zijn overgelegd, aanleiding bestaat de vliegtuigen tot het
lucht-
verkeer toe te laten.
Nu is voor een van de vliegtuigen een "Zulassungs-Bescheinigung"
aanwezig,
gedateerd 25 juni 1920 waarin wordt vermeld, dat op grond van de "Zulassungs-Bescheinigung" No.1
van 17 Maart 1919, J no. 153719, voor een vliegtuig met Typen Bezeichnung V.1(V.45) D 57,
fabrieksnummer 4057 een "Zulassungs-Bescheinigung" wordt afgegeven vanwege het "Deutsche Reichsamt
für Luft-nund
Kraftyfahrtwesen" te Berlijn. Voor het tweede vliegtuig no. 4058 is
geen "Zulassungs-
Bescheinigung" aanwezig, evenmin als voor een derde exemplaar van dat type in Nederland aanwezig
en toebehorend aan den
Heer Fokker, of aan de N.V. waarvan hij directeur is. Het lijdt geen
twijfel
dat alleen op grond van de ééne reeds genoemde "Zulassungs-Bescheinigung" geen verklaring als boven
bedoeld voor beide Fokker-machines kan worden afgegeven, te minder daar niet is na te gaan, of de
"Zulassungs-Bescheinigung" werkelijk voor een der beide vliegtuigen bestemd is geworden.
In verband daarmede zou
de beantwoording van de volgende vragen op prijs worden gesteld.
1. op welke voorwaarden wordt in Duitschland in het algemeen een "Zulassungs-Bescheinigung" afgegeven
voor een vliegtuig voor het burgerlijk luchtverkeer?
2. op welken grond is het bewijs voor het vliegtuig 4057 nummer 4057 afgegeven?
3. hoe kan worden uitgemaakt, dat de aanwezige Zulassungs-Bescheinigung werkelijk is afgegeven
voor één
van de twee toestellen, hetwelk voor zoover kon worden nagegaan, alleen
op een buiten op
het toestel aangebracht plaatje dit nummer draagt?
4. zijn er voor meer vliegtuigen van dit type "Zulassungs-Bescheinigung" in Duitschland afgegeven
en is dit geschied voor het tweede Duitsche toestel, genummerd 4058?
Het is van het meeste
gewicht, door de Duitsche autoriteiten omtrent bovenstaande punten te
worden
ingelicht, terwijl er een spoedig antweeord gewenscht is, daar de maatschappij, in afwachting van
een nadere beslissing,
op verzoek van de regeering, de vliegtuigen niet voor het beoogde doel
gebruikt. Ik zal het
daarom op prijs stellen, indien U Hoogedelgestrenge den Nederlandsche
militaire
attaché te
Berlijn zou willen opdragen pogingen in het werk te stellen, om in deze
voldoende
zekerheid te
verkrijgen, voor zoover nodig en m ogelijk, gestaafd door onderteekende
verklaringen
der Duitsche bevoegde
autoriteiten. Het resultaat van de opdracht zal ik gaarne van U
vernemen.
De Minister van Waterstaat, voor deze De Secretaris Generaal Salverda de Grave.
27.08.1920 Proefvlucht van anderhalf uur door Alfred Parge.
30.08.1920 Klaagt Fokker bij de minister over de trage afhandeling van het BvL-verzoek van de KLM.
Deze maatschappij wil de toestellen in gebruik nemen op de inmiddels geopende
postdienst
op Londen.
Temeer
daar er hier te lande nog geen wettelijke voorschriften dan wel een regeling
bestaat
die deze vertraging zouden kunnen veroorzaken.
Als
reden voor deze vertraging geeft de minister dan wel het RSL aan dat Fokker
weliswaar
een op verzoek van de Deutsche Luftreederei
uitgereikte Zulassung heeft
overhandigd,
maar dat niet bekend is waarop, op welke keuringsprocedures, deze
Zulassung gebaseerd is.
Waarop
Fokker dan weer, enigszins geïrriteerd te kennen geeft dat hij uit het late
tijdstip
waarop deze eis kenbaar wordt gemaakt, concludeert dat e.e.a volstrekt niet
voorbereid
is “of moeten wij zulks opvatten als een
in twijfel trekken van de geldigheid
van het door ons
overgelegde certificaat?”
Terecht wordt er in de brief
nadrukkelijk op gewezen dat bij alle vliegdemonstraties hier
te
lande (en dat waren er destijds nogal wat! HD) gedemonstreerd wordt en
passagiersvluchten
gehouden worden met vliegtuigen waaraan op het vlak van
luchtwaardigheid
geen enkele eis wordt gesteld.
De
brief besluit met een lofzang op de Fokkervliegtuigen en wordt er de nadruk op
gelegd
dat de belangstelling voor deze “Hollandsche
constructie” buitengewoon
groot
is.
Op
deze laatste kwalificatie is natuurlijk wel wat af te dingen!
En
dat gebeurt dan ook, elders op deze pagina’s besteed ik daar aandacht aan.
Over
vertraagde in gebruikname
Over
de basis van de Duitse Zulassung kwam in een brief
d.d. 20 september 1920
van
Kapitänleutnant Langfeld
(wiens status mij niet duidelijk is…) aan de Nederlandse
Attaché Fabius enige
duidelijkheid:
1. b)
für neue Typen, die nicht
voor der Heeres- bezw. Marineverwaltung bestellt worden
sind (daar ging punt a over! HD), die Voorlage eines Typenprüfungsprotokolls der
Deutschen Versuchsanstalt für Luftfahrt in Adlershof b/Berlin.
c) die Ausfüllung
des in der Anlage beigefügten
Fragebogen durch das den Antrag auf
Zulassung stellende Flugzeugunternehmen.
2. Die Zulassungsbescheinigung
für das von Ihnen erwänhte Fokker-Flugzeug D 57
wurde ausgestellt für die Deutsche Luftreederei auf grund des oben erwähnten
Typenprüfungsprotokolls
der Deutschen Versuchsanstalt.
De brief besluit met de
opmerking over WNr. 4058 (de latere H-NABD dus) dat
er
zijns
inziens geen twijfel over de Zulassung hoeft te
bestaan omdat het een reeds
toegelaten
type is.
00.08.1920 RSL verslag over de maand augustus.
Hieruit haal ik de informatie de relevant is t.a.v. deze kwestie.
In deze maand hadden verschillende besprekingen plaats met het Departement van Waterstaat
en met de Heeren Fokker en Plesmn over de voorwaarden, die
gesteld moeten worden, teneinde
voor de Fokkerverkeerstoestellen een bewijs van luchtwaardigheid uit te reiken.
Op 4 dezer werden naar
aanleiding hiervan nog twee teekeningen van de Heer Fokker ontvangen
die echter nog steeds
onvoldoende zijn. Verder werd een Duitsch bewijs van luchtwaardigheid
afgegeven en ontvangen voor hetb toestel van dit type, No. 4057.
Naar
aanleiding hiervan werd op 6 dezer een nadere bespreking met de
Heer Fokker gehouden,
waarin hem het
standpunt van de R.S.L. werd uiteengezet en waarin mededeeling werd
gedaan
van een schrijven, dat
hierover naar de administrateur vab de KJon. LKuchtvaart Mij. zou
worden gestuurd. Dit
schrijven werd na enige kleine wijzigingen Oop verzoek van de Heer
Fokker aangebracht) op
7 deze verzonden, waarop op 9 dezer hierover met de Heer Plesman
werd gesproken. Op 16
dezer werd deze zaak nader op het Departement van Waterstaat besproken
met de Heer Plesman,
waarvan het resultaat was, dat, gezien de weinige gegevens, die over de
toestellen verstrekt
zijn, geen bewijs kon worden afgegeven, vóórdat nadere
mededeelingen
zijn ingekomen, tenzij
dat door een belastingproef wordt nagegaan of de toestellen voldoende
veilig zijn. Verder moeten vliegproeven genomen worden.
In de eerste plaats zou
het wenschelijk zijn, nauwkeurig te weten of en zo ja, op welke wijze,
de toestellen in Duitschland zijn gekeurd. Dit zal verder worden nagegaan.
Met den Heer H. uit
Londen, Durecteur van het Commercial Wing Syndicate Ltd. werd
besproken,
op welke wijze de R.S.L. zou kunnen medewerken bij de voortgezette proeven.
02.09.1920 BvI-aanvraag
00.09.1920 Brief Directie van Ecomomisch Zaken aan Waterstaat
Ik heb de eer U.E. mede
te deelen dan de Kon.Luchtvaart My, aan het Reichsamt für
Luft- und
Kraftfahrwesen opgave verzocht van de voorwaarden, waaronder door de
Duitsche
autoriteiten Zulassungbescheinigungen voor vliegtuigen worden verleend.
In ondershandsch overleg met de afd. Luchtvaart van U.E.'s Departement werd aan
Hr.Ms.Gezant te Berlijn
opgedragen deze toezending der gevraagde gegevens zooveel
mogelijk te willen
bespoedigen en tevens een duplicaat van de voorwaarden aan mijn
Departement in te zenden.
Voor zooveel nodig heb
ik de eer U.E. hiernevens te doen toekomen de verlangde opgave
betreffende de
grensoverschrijding van vliegtuigen welke ik door tusschenkomst van
Hr.Ms.Gezantschap te Berlijn ontving.
08.09.1920 Brief KLM aan de Minister van Waterstaat.
Wij hebben de eer U.E. hierbij te doen toekomen concept bewijs van inschrijving van
het vliegtuig H-NABC en H-NABD benevens een vliegtuigboek voor het toesfel H-NABC en
een motorboekvoor 178 P.K. Mercedes, ingebouwd in het toestel H-NABC, benevens een
blanco certificaat of registration of aircraft.
09.09.1920 Brief van directeur RSL aan Minister van Waterstaat.
VERSTREKKING VAN BEWYZEN VAN LUCHTWAARDIGHEID VOOR VLIEGTUIGEN
In verband met het verzoek, vervat in Uw schrijven d.d. 10 Ausgustus l.l. en in
sluiting aan myn
daaropvolgend schryven d.d. 18 Augustus, deel ik U mede, dat de
nader
door my ontvangen
gegevens uit Duitschland over de beide toestellen, bestemd voor de
Kon. Luchtvaart My en
een verder onderzoek van het toestel, voor zoover mogelyk was,
my de overtuiging
hebben gegeven, dagt er geen bezwaar is, voor deze beide toestellen
een bewijs af te geven,
zooals door U bedoeld is. Bygaand ontvangt U een door my
onderteekende
verklaring voor ieder der beide toestellen, alsmede een stel foto's (6).
Van de motoren zyn my
door de Firma ter inzage gegeven de beproevingsprotocollen.
Het komt my voor, dat
er geen bezwaar is ook deze motoren toe te laten, hoewel het
beter is daarvoor geen bewyzen af te geven. W.g. De Directeur E.B. Wolf.
09.09.1920 Concept Beschikking die verzonden werd op 14/9
DE MINISTER VAN WATERSTAAT
bepaalt, dat aan de Kon.Luchtv.Mij. voor Nederland en Koloniën op haar verzoek een
bewijs van inschrijving met daaraan gehechte verklaring van luchtwaardigheid zal
worden uitgereikt, voor de haar toebehorende Nederlandsche verkeersvliegtuigen,
gemerkt H-N.A.B.C. en H-N.H.B.D.
's-Gravenhage, September 1920
NB. In deze concept beschikking werd het tweede kenmerk gercorrigeer in H-N.A.B.D.
09.09.1920 BvL uitgereikt
09.09.1920 VERKEERSTOESTEL, GELEVERD DOOR DE N.V. NEDERLANDSCHE VLIEGTUIGEN-
FABRIEK AAN DE KONINKLIJKE LUCHTVAART MAATRSCHAPPYT VOOR NEDER-
LAND EN KOLONIËN TE 'S-GRAVENHAGE
Ondergetekende,
Diurecteur van den Ryks Studiedienst voor de Luchtvaart, verklaart, dat
het
verkeerstoestel No. 4057 op grond van de overgelegde
beproevingsprotocollen van de
Deutsch Versuchsanstalt
für Luftfahrt, E.V. te Adlershof en van de bezichtiging, als
voldoende luchtwaardig kan worden beschouwd.
Het
eigengewicht van het vliegtuig bedraagt................1200 K.G.
De toe te laten belasting incl. vliegenier en be-
dryfsstoffen bedraagt........................................700 K.G.
Deze verklaring is
geldig tot 1 december 1920, indien een bezichtiging van het vliegtuig
na 100 vlieguren geen
aanleiding geeft tot intrekking. De Kon.Luchtvaart My is verplicht,
na elke 100 vlieguren
den Ryks Studiedienst voor de Luchgtvaart gelegenheid te geven, het
toestel te bezichtigen
en opnieuw goed te keuren. Deze goedkeuring moet blijken uit een
aantekening op het bewijs van luchtwaardigheid.
AMSTERDAM, 9 September 1920. De Directeur E.B. Wolff.
09.09.1920 Brief R.S.L. aan het DEPARTEMENT VAN WATERSTAAT
Bewijzen luchtwaardigheid
In aanvulling van mijn schrijven van heden deel ik u mede,
dat voor de motoren de volgende
afname-protokollen zijn afgegeven.
Van den bij het vliegtuig 4057 behoorenden Daimler motor
(Mercedes), type D III a v No 45808,
170 P.K. is een "Abnahme Verhandlung" gedateerd 15 October
1918 en onderteekend door den
Dr.Ing.Weisshaar, Bevollmächtiger,
Ingenieur der Inspection der Fliegertruppen en Schröder,
Betriebsingenieur van de Daimler Motoren Gesellschaft.
Deze "Gewährleisting" is geldig
tot 15 April 1919.
Voor den bij het vliegtuig 4058 behoorenden B.M.W. motor, type III a No 1645, vermogen
185 P.K. is een
"Abnahme Verhandlung" gedateerd 4 October 1918 en onderteekend
door
Markert,
Bauaufsicht bei den Bayerischen Motoren Werken en Starke van deze
fabriuek.
Deze "Gewährleisting" is geldig tot 4 April 1919.
Ofschoon dus deze
afname-protokollen niet meer geldig zijn, meen ik, dat, gezien het feit,
dat de motoren
waarschijnlijk niet meer gelopen hebben en er nu een proefvlucht mee is
gedaan.
13.09.1920 Brief Ministerie van Waterstaat aan NV KLM.
Ik heb de eer U hierbij toe te zenden een bewijs van inschrijving met daaraan gehechte
verklaring betreffende de luchtwaardigheid voor elk der
handelsvliegtuigen, bij Uw
schrijven van 28 Juli j.l. no. 2725 bedoeld. Voor elk dier
vliegtuigen voeg ik tevens
hierbij een
vliegtuigboek en een motorboek. Verstrekking van een seinboek acht ik
nog
niet nodig. Ik geef U
in overweging de seinen voorloopig in de kolom "Opmerkingen" van
het vliegtuigboek te
laten inschrijven. In het bijzonder wordt Uwe aandacht gevestigd
op hetgeen in de
verklaring betreffende de luchtwaardigheid voorkomt terzake van een
herhalingsonderzoek na
100 vlieguren. Voordat bedoeld aantal vlieguren zal zijn bereikt,
zal het vliegtuig aan
een onderzoek moeten worden onderworpen, tot het verrichten waarvan
voorlopig de Directeur
van de Rijksstudiedienst voor de Luchtvaart wordt aangewezen.
W.g. De Minister van Waterstaat. V.d. de secretaris generaal G. van der Meulen.
H-NABC
13.09.1920 Voorlopig Bewijs van Inschrijving No.1 met
bijbehorend Bewijs van Luchtwaardigheid
uitgereikt.
Zie hierboven.
Geldigheidsduur was 6
maanden.
Type: Fokker F.2
Motor: Daimler Mercedes D.IIIa V, 178pk, No. 45808
De vliegtuig-
en motorboeken werden van de Luchtvaartafdeling te Soesterberg
overgenomen
Het Werknummer was
oorspronkelijk voor op de romp aangebracht.
NB. In "Dagboek der
Nederlandse Luchtvaart 1920" heb ik een aantal voorontwerpen van
het Bewijs van
Inschrijving geplaats. En ook enige aanvullende informatie over het
inschrijvingsproces.
Het
constructienummer 4057 is er nog een uit de Schwerin-reeks.
Later
ingevoerde rompen werden genummerd in de Nederlandse 1500-reeks
en
er zijn aanwijzingen dat -althans Fokker- deze nummers ook met terugwerkende
kracht
aan de eerste drie F.II's toekende.
Dat
zou dan voor dit toestel 1501 moeten zijn (H-NRSL 4056/1500, H-NABD
4058/1502),
maar dit nummer wordt ook genoemd voor de Dz 4 van de
Deutsche
Luftreederei.
15.09.1920 Plesman vliegt naar Engeland om eventuele (bovenomschreven)
moeilijkheden
uit
de weg te ruimen.
22.09.1920 Brief van Fokker waarin gevraagd wordt of
-
“het de bewijzen om toelating van
vliegtuigen tot het luchtverkeer aangevraagd
moeten worden bij den Rijks-Studiedienst
alhier, of rechtstreeks aan Uwe
Excellentie”
- Of de aanvraag ingediend moet worden door de
fabrikant of de koper/exploitant.
- “… omdat
wij binnen zeer kort een tweetal vliegtuigen aan de Koninklijke Luchtvaart
maatschappij ter beschikking stellen en
gaarne stagnatie bij de in gebruik name
wenschen te
voorkomen.”
Deze
laatste vraag betreft m.i. de twee Fokker C.II toestellen waarvoor door Fokker
op
11.10.1920 Bewijzen van Inschrijving aangevraagd werden.
30.09.1920 Eerste commerciële vlucht door Hinchliffe.
Passagiers
waren A. Plesman, H. Hegener en S. Elleman.
00.10.1920 In een arrest gedateerd oktober 1920
verklaart de minister zich bereid voor de twee
vliegtuigen
Bewijzen van Inschrijving met bijbehorend Bewijs van Luchtwaardigheid
uit
te reiken “mits mij uit een onderzoek
door een of meer door mij aan te wijzen
deskundigen zal zijn gebleken, dat daartegen
geen bezwaar bestaat”.
10.12.1920 Opgave van voorlopig ingeschreven vliegtuigen
noemt H-NABC met nog de Daimler Benz
motor No.15808.
30.12.1920 Brief Min. van Waterstaat aan KLM.
Naar aanleiding van Uwe nevenvermelde brieven heb ik de eer u het volgende mede te
deelen.
1e. Ik ben in beginsel bereid de voorloopig uitgereikte bescheiden voor het vliegtuig
H-NABC te doen wijzigen. Daartoe is het noodig, dat Gij aan den Directeur der Rijks-
studiedienst voor de Luchtvaart toezendt zeven foto's van
het vliegtuig met den nieuwe
motor en dien directeur opgave verstrekt van de gegevens
betreffende de nieuwe motor.
2e. de rest van de
brief gaat over de H-NABE en H-NABF en wordt dáár
geplaatst.
08.01.1921 Bedankt de KLM voor het wijzigen van de voorlopig uitgereikte
bescheiden van
de
H-NABC.
26.01.1921 Brief van Min. van Waterstaat aan KLM.
De wijzigingen van de voorloopig uitgereikte bescheiden voor het vliegtuig H-NABC heeft
nog niet plaats gehad daar dit afhankelijk is van de
voldoening aan de voorwaarden
vermeld onder 1e van mijn missive van 30 Dec. 1920 No. 304.
00.01.1921 Maar in ieder geval in de 2e helft van januari deelt de
minister mee dat de
voorlopige
bescheiden van de H-NABC nog niet gewijzigd zijn.
Deze
wijziging betreft het vervangen van de Mercedes motor door een Puma
Bij de subsidie-aanvraag voor 1921, die begin 1921 werd ingediend,
werd een verklaring gegeven voor de
forse afschrijving (meer dan 50%) die de
KLM op haar vloot (2 F.II en 1 D.H.9) toepaste.
Een
interessant document dat ik hier in z’n geheel zal citeren.
AFSCHRIJVING VLIEGTUIGEN
In Augustus
1920 kocht de K.L.M. van de N.V. NEDERLANDSCHE VLIEGTUIGENFABRIEK te Amsterdam,
twee Fokker F.II vliegtuigen voor ƒ. 45000,-.
Aan het eind
van het jaar werd gekocht een D.H.9 voor den prijs van ƒ. 3435,-, totaal dus
voor
eene
waarde van ƒ. 48435,-.
Hierop werd
afgeschreven een bedrag van ƒ. 25435,- zodat de waarde thans is ƒ. 23000,-.
Deze afschrijving bedraagt dus ongeveer 51%.
De beide
Fokker F.II toestellen waren de eerste vliegtuigen met een vrijdragenden
vleugel
en waren voorlopers van de Fokker F.III toestellen, welke laatste
constructief, vliegtechnisch
en economisch veel beter zijn dan de F.II.
De F.II moet
slechts beschouwd worden als eene experimenteele
machine.
Minder dan 2 stuks kon de K.L.M. daar niet van koopen.
Tot heden
hebben deze toestellen betrekkelijk weinig gevlogen omdat zij tot heden steeds
en
steeds storingen vertoonden. Tenslotte is de K.L.M. met de N.V.
Nederlandsche Vliegtuigen Fabriek
overeengekomen, de motor welke er in stond,
terug te nemen en inplaats daarvan Siddeley Puma
motoren in te bouwen. De onkosten van dezen
ombouw worden verekend in de teruggave van beide
motoren.
De vliegtuigen zijn thans in de Fokker Fabriek ter ombouwing.
De nieuwe Siddeley Puma motoren moeten
voor rekening
van de K.L.M. worden geleverd.
Het is
natuurlijk duidelijk, dat deze twee experimenteele
toestellen voor het regelmatig verkeer
weinig waarde hebben, terwijl de
handelswaarde ervan natuurlijk nihil is.
Het mag ons
dan ook voorkomen, dat eene dergelijke afschrijving
onder deze omstandigheden, als
normaal moet worden beschouwd.
(HD: Nu ben ik geen
econoom maar van twee, nog geen half jaar oude, toestellen beweren dat de
waarde
‘natuurlijk nihil is’ lijkt me
op z’n minst opmerkelijk!)
Ter illustratie de hierboven geciteerde brief mét de verantwoording daarvan:
01.04.1921 BvI/L verlengd, geldig
tot 1.10.1922
14.04.1921 Opgave van voorlopig ingeschreven vliegtuigen
noemt H-NABC
met de nieuwe Siddeley Puma motor van 230 PK, No. 10933.
Het vermogen van deze motor
wordt in de diverse documenten afwisselend aangeduid
als zijnde 230 en/of 240
pk.
De H-NABD heeft dan nog de
‘oude’ BMW-motor.
14.05.1921 Direct na de start ontstond een defect
aan de zuiger en moest een noodlanding
gemaakt
worden.
Dit gebeurde op een naast de Smitshoekschenweg gelegen aardappelveld.
Het toestel kwam op de neus te staan en het werd gedemonteerd om het naar
Waalhaven
brengen.
Bestuurder: R. Gnädig.
00.05.1921 Als gevolg van deze schade werden de bewijzen
geschorst.
"Ingetrokken"
stond er op BvI.No.1
01.07.1921 In de opgave van voorlopig ingeschreven
vliegtuigen komt H-NABC niet meer voor.
En ook in deze opgave staat
motor No, 10933 als zijnde geïnstalleerd in H-NABM.
"Opnieuw
uitgereikt. Zie onder no.22".
Bewijs
van Inschrijving
No. 22
22 H-NABC
4057/1501
14.09.1921 BvL na inbouw Siddeley motor weer
uitgereikt,
Geldig
tot 1.4.1921
29.09.1921 Foto's ingeleverd waarop kenmerk 'thans volgens voorschrift aangebracht is'.
04.10.1921 Advies BvL weer uit te reiken
04.10.1921 BvI weer uitgereikt
H-NABC
(BvI.No.1), D-57
H-NABC
04.10.1921 Voorlopig Bewijs van Inschrijving No.22 met
bijbehorend Bewijs van Luchtwaardigheid
uitgereikt.
Geldigheidsduur was niet
nader gepreciseerd.
Type: Fokker F.II
Motor: Siddeley
Puma 240 pk, No. 10933
01.10.1921 Opmerkelijk is dat H-NABC met BvI No.22 wél in de opgave van voorlopig
ingeschreven vliegtuigen
per deze datum wordt genoemd.
In de kladversie stond ook
nog het motornummer 10933 maar elders wordt uitgelegd
dat deze praktijk na
overleg, als zijnde onpraktisch vanwege de frequente
motorwisselingen, op een
gegeven moment werd afgeschaft.
Zo zat bovengenoemde motor
10933 op 1.7.1921 in de H-NABM.
11.10.1921 De Mercedes D.III motor van 160 pk vervangen door een Siddeley Puma van 230 pk.
Trouwens, in de brief waarin dit werd aangekondigd werd nog kenmerk HN-ABC genoemd.
Wél vreemd dat
de constructienummers van H-NABC en H-NABD 'ingekort' zijn tot 503 en
504 i.p.v. resp.
1503 en 1504 én dat deze motor al in de brief van 25.1.1921 wordt
genoemd
00.00.1921 Dit jaar maakten de H-NABC en ‘BD samen 55
vlieguren.
26.02.1922 Na een vlucht Amsterdam - Londen met veel vertraging a.g.v. tegenwind waardoor er te
Lympne overnacht moest worden, kwam het toestel 's avonds te Londen aan.
Toen het naar de hangaars taxiede werd het door een windvlaag op de neus gezet.
De vleugel werd behoorlijk beschadigd.
Bestuurder: R.E. Duke.
Flight van 16 maart meldt over "The KLM F.2 which arrived from Holland a fortnight ago"
dat het toestel na
reparaties aan de motor op 13 maart 's morgens weer naar Amsterdam
is vertrokken. Dus de schade bleef niet beperkt tot de vleugel! ')
Deze terugvlucht werd ook weer door Duke uitgevoerd, hij werd vergezeld door
A.N.J. van der Hoop die de daaropvolgende zomer op deze dienst zou gaan vliegen.
') Hoewel de verzekeringsuitkering slechts ƒ
78,95 bedroeg!
24.03.1922 Lichte schade bij de landing te Schiphol. Het schadebedrag was minder dan het eigen
risico ƒ400,- zodat de
verzekeringsmaatschappij niets uitkeerde.
01.05.1922 Opgave van voorlopig ingeschreven vliegtuigen
noemt H-NABC
met Siddeley
Puma motor van 240 pk. Er wordt geen motornummer meer genoemd.
00.05.1922 Uitgerust met een N.S.F. D/T-proefinstallatie. Tijdens een proefvlucht Amsterdam -
Rotterdam werd deze succesvol getest.
12.08.1922 Lijnvlucht naar Croydon was de eerste lijnvlucht met D/T-installatie.
15.08.1922 Opgave van voorlopig ingeschreven vliegtuigen
noemt H-NABC
met Siddeley
Puma motor van 240 pk. Er wordt geen motornummer meer genoemd.
21.08.1922 Ongeval Tienen, bij Brussel(OO).
Tijdens
de landing sprong er een band, waardoor het toestel over de kop sloeg.
Landingsgestel,
neus en vleugel werden ernstig beschadigd.
De reparatiekosten werden getaxeerd op ƒ3585,-.
Bestuurder: A.N.J. Thomassen á Thuessink van der Hoop.
00.08.1922 Beschildering (kleurenschema) gewijzigd, onderkant romp werd blauw geschilderd.
29.08.1922 Bewijs van Inschrijving geschorst.
15.12.1922 Opgave van voorlopig ingeschreven vliegtuigen
noemt H-NABC niet.
00.00.1922 Dit jaar maakten de H-NABC en ‘BD samen 366
vlieguren.
23.03.1923 Bewijs van Inschrijving No.22 met bijbehorend
Bewijs van Luchtwaardigheid weer
uitgereikt. Bewijs was
geldig tot 21.9.1923.
28.03.1924 Noodlanding bij Brussel wegens slecht
weer.
Bestuurder: J.B. Scholte.
00.00.1924 In
dit jaar werd in de H-NABC een vliegtuig-vonkzender
van het type AD2 ingebouwd.
In 1924 werd
het “Voorloopige Register” omgezet in een definitief
register.
Dit hield in
dat ook de niet meer geldige voorlopige Bewijzen van Inschrijving toch werden
omgezet naar
definitieve.
Dus kan daarin
ook een ‘heruitgave’ per 13.8.1924 van Voorloopig
Bewijs van Inschrijving No.22
aangetroffen worden, met bijvoorbeeld de vermelding
van de begin 1921 geïnstalleerde Siddeley Puma.
Dit
nieuwe BvI was geldig tot 13.8.1926
00.00.1925 Dit jaar maakten de H-NABC en ‘BD samen 439
vlieguren.
01.10.1925 Werden beide Fokker F.II’s van de lijndiensten gehaald.
De H-NABC werd verder
alleen voor PR-vluchten gebruikt, de H-NABD ging naar de Fotodienst.
24.10.1925 PR-vlucht met de bekende "Blue Band" reclame.
27.08.1927 Inschrijving doorgehaald.
H-NABC
16.09.1927 Weer ingeschreven
Er werd natuurlijk (zie
onder) geen nieuw BvI uitgereikt.
22.09.1927 Inschrijving doorgehaald. "Ingetrokken"
O-BAIC
OO-AIC
De toestellen
(H-NABD ook) waren al op 27.8.1927 aan de SABENA verkocht.
Toen werden
ook de inschrijving doorgehaald, maar omdat SABENA zich er eerst van wilde
overtuigen
dat er een Belgisch Bewijs van Luchtwaardigheid zou worden
uitgereikt werd de overdracht nog even
uitgesteld.
De doorhalingen
werd 'hersteld' op 16.9.1927 en dus werd de inschrijving op 22.9.1927 alsnog
doorgehaald.
Het
constructienummer 4057 is er nog een uit de Schwerin-reeks.
Later
ingevoerde rompen werden genummerd in de 1500-reeks en er zijn
aanwijzingen dat
-althans door Fokker- deze nummers ook met terugwerkende(?)kracht aan
de eerste drie F.II’s werden
toegekend.
Hoewel deze 1500-reeks algemeen beschouwd wordt als een nieuw (Nederlands) begin zijn er
aanwijzingen dat daar al in Schwerin mee begonnen was.
Dat zou dan
voor dit toestel 1501 moeten zijn (H-NRSL 4056/1500, H-NABD 4058/1502), maar
dit
nummer wordt
ook genoemd voor de Dz 4 van de Deutsche Luftreederei.
Foto: NIMH
(Coll. R. van Ommeren)
(Coll. F.C. Paauw)
Dit is dus de PH-RSL, met aan de linkerzijde het nepkenmerk H-NABC
Foto Eric van't Groenewout via Dik Top
Een interessante foto die het omschilderen van PH-RSL naar H-NABC
laat zien. Dat kenmerk werd
Van Ernst Flentge kreeg ik deze afbeelding van een vliegbewijs met de H-NABC in 1927.
trouwens alleen aan de linkerkant aangebracht, op de rechterkant bleef gewoon PH-RSL staan.
De foto is gedateerd Avia Tentoonstelling op Houtrust juli 1937.
In het Tweede Register geef ik (bij de PH-RSL) meer informatie over de verschillende 'kenmerken' in de
periode ná de doorhaling van de inschrijving..
Terug naar H-NABC in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABD
Bewijs van Inschrijving No. 2
Aangezien het verhaal van de H-NABD sterke gelijkenis vertoont met dat van de H-NABC hierboven
kunt u daar veel van het 'voorgaande' lezen.
Ze werden tenslotte tegelijk aangeschaft en die aanschaffing leverde dezelfde problemen op.
09.09.1920 VERKEERSTOESTEL, GELEVERD DOOR DE N.V. NEDERLANDSCHE VLIEGTUIGEN-
FABRIEK AAN DE KONINKLIJKE LUCHTVAART MAATRSCHAPPYT VOOR NEDER-
LAND EN KOLONIËN TE 'S-GRAVENHAGE
Ondergetekende,
Diurecteur van den Ryks Studiedienst voor de Luchtvaart, verklaart, dat
het
verkeerstoestel No. 4058 op grond van de overgelegde
beproevingsprotocollen van de
Deutsch Versuchsanstalt
für Luftfahrt, E.V. te Adlershof en van de bezichtiging, als
voldoende luchtwaardig kan worden beschouwd.
Het
eigengewicht van het vliegtuig bedraagt................1200 K.G.
De toe te laten belasting incl. vliegenier en be-
dryfsstoffen bedraagt........................................700 K.G.
Deze verklaring is
geldig tot 1 december 1920, indien een bezichtiging van het vliegtuig
na 100 vlieguren geen
aanleiding geeft tot intrekking. De Kon.Luchtvaart My is verplicht,
na elke 100 vlieguren
den Ryks Studiedienst voor de Luchgtvaart gelegenheid te geven, het
toestel te bezichtigen
en opnieuw goed te keuren. Deze goedkeuring moet blijken uit een
aantekening op het bewijs van luchtwaardigheid.
AMSTERDAM, 9 September 1920. De Directeur, E.B. Wolff.
09.09.1920 Brief R.S.L. aan het DEPARTEMENT VAN WATERSTAAT
Bewijzen luchtwaardigheid
In aanvulling van mijn schrijven van heden deel ik u mede,
dat voor de motoren de volgende
afname-protokollen zijn afgegeven.
Van den bij het vliegtuig 4057 behoorenden Daimler motor
(Mercedes), type D III a v No 45808,
170 P.K. is een "Abnahme Verhandlung" gedateerd 15 October
1918 en onderteekend door den
Dr.Ing.Weisshaar, Bevollmächtiger,
Ingenieur der Inspection der Fliegertruppen en Schröder,
Betriebsingenieur van de Daimler Motoren Gesellschaft.
Deze "Gewährleisting" is geldig
tot 15 April 1919.
Voor den bij het vliegtuig 4058 behoorenden B.M.W. motor, type III a No 1645, vermogen
185 P.K. is een
"Abnahme Verhandlung" gedateerd 4 October 1918 en onderteekend
door
Markert,
Bauaufsicht bei den Bayerischen Motoren Werken en Starke van deze
fabriuek.
Deze "Gewährleisting" is geldig tot 4 April 1919.
Ofschoon dus deze
afname-protokollen niet meer geldig zijn, meen ik, dat, gezien het feit,
dat de motoren
waarschijnlijk niet meer gelopen hebben en er nu een proefvlucht mee is
gedaan.
26.01.1921 Opgave van de vluchten in 1920.
12.11.1921 Proefvlucht gemaakt, voorstel BvL uit te reiken.
Bewijs van Inschrijving No. 25
\
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NABD in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NABE)(1)
Bewijs van
Inschrijving No. 3
02.10.1920 Brief Min. van Waterstaat aan NV Fokker.
Zoals ik u reeds mededeelde bij mijn brief van 28 september j.l. bestaat hier te lande
nog geen regeling inzake het uitreiken van
toelatingsbewijzen ten behoeve van vliegtuigen.
... ben ik intusschen bereid, voor de twee door u bedoelde
toestellen een voorloopig
inschrijvingsbewijs uit te reiken alsook een verklaring
betreffende de luchtwaardigheid...
30.12.1920 Brief Min. van Waterstaat aan KLM.
Naar aanleiding van Uwe nevenvermelde brieven heb ik de eer u het volgende mede te
deelen.
1e. Ik ben in beginsel bereid de voorloopig uitgereikte bescheiden voor het vliegtuig
H-NABC te doen wijzigen. Daartoe is het noodig, dat Gij aan den Directeur der Rijks-
studiedienst voor de Luchtvaart toezendt zeven foto's van
het vliegtuig met den nieuwe
motor en dien directeur opgave verstrekt van de gegevens
betreffende de nieuwe motor.
2e. Eveneens ben ik bereid een voorloopig inschrijvingsbewijs met luichtwaardigheids-
verklaring af te geven voor de twee Fokker C machines
bedoeld in uw in de tweede plaats
genoemd schrijven. Van deze twee vliegtuigen zal het
nummer 116 als H-NABE en nummer 118
als H-NABF worden ingeschreven.
In bovenstaande tekst werd handmatig nummer 118 gecorrigeerd in 188.
26.01.1921 Brief Min. van Waterstaat aan KLM.
...de afgifte van de voorloopige inschrijvingsbewijzen met luchtwaardigheidsverklaringen
voor de twee Fokker C machines zal eerst kunnen
plaatshebben na verstrekking van de
vereischte gegevens en fotografieën an den Directeur van de R.S.L.
Terug naar (H-NABE)(1) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABE(2)
Bewijs van
Inschrijving No. 19
Terug naar H-NABE(2) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NABF)(1)
Bewijs van
Inschrijving No. 4
30.12.1920 Brief Min. van Waterstaat aan KLM.
Naar aanleiding van Uwe nevenvermelde brieven heb ik de eer u het volgende mede te
deelen.
1e. Ik ben in beginsel bereid de voorloopig uitgereikte bescheiden voor het vliegtuig
H-NABC te doen wijzigen. Daartoe is het noodig, dat Gij aan den Directeur der Rijks-
studiedienst voor de Luchtvaart toezendt zeven foto's van
het vliegtuig met den nieuwe
motor en dien directeur opgave verstrekt van de gegevens
betreffende de nieuwe motor.
2e. Eveneens ben ik bereid een voorloopig inschrijvingsbewijs met luichtwaardigheids-
verklaring af te geven voor de twee Fokker C machines
bedoeld in uw in de tweede plaats
genoemd schrijven. Van deze twee vliegtuigen zal het
nummer 116 als H-NABE en nummer 118
als H-NABF worden ingeschreven.
In bovenstaande tekst werd handmatig nummer 118 gecorrigeerd in 188.
In deze brief wordt nog het foutieve c/n 118 genoemd.
Terug naar H-NABF(1) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABF(2)
Bewijs van
Inschrijving No. 20
Foto via Frits Gerdessen
Terug naar H-NABF in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABG
Bewijs van Inschrijving No. 5
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NABG in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABH
Bewijs van Inschrijving No. 6
Terug naar H-NABH in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABI
Bewijs van Inschrijving No. 7
Terug naar H-NABI in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABJ
Bewijs
van Inschrijving No. 8
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NABJ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABK
Bewijs
van Inschrijving No. 9
Terug naar H-NABK in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABL(1)
Bewijs van
Inschrijving No. 10
Terug naar H-NABL(1) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABL(2)
Bewijs van Inschrijving
No. 21
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NABL(2) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABM(1)
Bewijs van Inschrijving
No. 11
Terug naar H-NABM(1) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABM(2)
Bewijs van Inschrijving No. 35
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NABM(2) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABN
Bewijs van
Inschrijving No. 12
Coll. R. van Ommeren
Coll. R. van Ommeren
Eerste bloemenzending naar Londen
Terug naar H-NABN in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABO
Bewijs van Inschrijving No. 13
Terug naar H-NABO in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABP
Bewijs van Inschrijving No. 14
Terug naar H-NABP in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABQ
Bewijs
van Inschrijving No. 15
Terug naar H-NABQ in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NABR)(1)
wijs van Inschrijving No. 16
Terug naar (H-NABR)(1) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABR(2)
Bewijs van
Inschrijving No. 27
Foto: via Dominic Bode
Terug naar H-NABR(2) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NABS)(2)
Bewijs van Inschrijving
No. 17
Terug naar (H-NABS)(2) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABS(3)
Bewijs
van Inschrijving No. 26
(Coll. R. van Ommeren)
Terug naar H-NABS(3) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABT
Bewijs van
Inschrijving No. 18
(Coll. R. van Ommeren)
(Coll. R. van Ommeren)
Terug naar H-NABT in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABU
Bewijs
van Inschrijving No. 28
Terug naar H-NABU in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABV Voorlopig Bewijs van
Inschrijving No. 29
d.d. 10.8.1922
Definitief Bewijs van
Inschrijving No. 29 d.d. 13.8.1924
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NABV in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NABW)(3)
Bewijs van Inschrijving No. 30
Terug naar (H-NABW)(3) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NABW)(4)
(Coll. E. Ballod)
Foto via Iriberto Cela
Terug naar (H-NABW)(4) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABW(5)
Bewijs van Inschrijving No. 34
Terug naar H-NABW(5) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABX
Bewijs van Inschrijving No. 31
Terug naar H-NABX(2) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NABZ
Bewijs van Inschrijving No. 32
Deze foto werd bijgesloten bij de aanvraag voor het Bewijs van Inschrijving
Terug naar H-NABZ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACA
Bewijs van Inschrijving No. 35
Terug naar H-NACA in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACB
Bewijs van Inschrijving No. 33
Terug naar H-NACB in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACC
Bewijs van Inschrijving No. 37
Aankomst Medan, 12.12.1924
TOP
Aankomst Bandoeng
Aankomst Bandoeng
Aankomst Bandoeng
Terug naar H-NACC in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACD
Bewijs van Inschrijving No. 38
(Foto van de Catawiki-site)
 |
Foto via Gerard Casius
 |
 |
 |
Terug naar H-NACD in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACE
Bewijs van Inschrijving No. 39
Terug naar H-NACE in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NACF)
Bewijs van Inschrijving No. 40
Terug naar (H-NACF) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NACG)
Bewijs van Inschrijving No. 41
Terug naar (H-NACG) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NACH)
Bewijs van Inschrijving No. 42
Terug naar (H-NACH) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACI
Bewijs van Inschrijving No. 43
Terug naar H-NACI in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACJ
Bewijs van Inschrijving No. 44
Foto: via Dominic Bode
Met rechts de autogiro G-EBYY (Nu in Musée de l'Air, Parijs)
Als proef werd het richtingsroer afwqijkend beschilderd.
Archief Rijkswaterstaat
Terug naar H-NACJ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACK
Bewijs van Inschrijving No. 45
Terug naar H-NACK in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACL
Bewijs van Inschrijving No. 46
Terug naar H-NACL in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACM
Bewijs van Inschrijving No. 47
Terug naar H-NACM in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACN
Bewijs van Inschrijving No. 48
Terug naar H-NACN in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACO
Bewijs van Inschrijving No. 49
Terug naar H-NACO in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACP
Bewijs van Inschrijving No. 50
Twee foto's via Jan de Das
Terug naar H-NACP in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NACQ)
Bewijs van
Inschrijving
No. 51
Terug naar (H-NACQ) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACR
Bewijs van
Inschrijving
No. 57
Foto: via Dominic Bode
(Coll. R. van Ommeren)
Terug naar H-NACR in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACS
Bewijs van Inschrijving No. 52
Terug naar H-NACS in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACT
Bewijs van Inschrijving No. 53
Coll. Giovanni Helvoirt
Terug naar H-NACT in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NACU)
Bewijs van Inschrijving No. 54
Terug naar (H-NACU) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NACV)
Bewijs van Inschrijving No. 55
Terug naar (H-NACV) inEERSTE REGISTER
TOP
H-NACW
Bewijs van Inschrijving No. 56
Terug naar H-NACW in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACX
Bewijs van Inschrijving No. 58
Terug naar H-NACX in EERSTE REGISTER
TOP
H-NACZ
Bewijs van Inschrijving No. 59
Terug naar H-NACZ in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NADA)
Bewijs van Inschrijving No. 60
Terug naar (H-NADA) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NADB)
Bewijs van Inschrijving No. 61
Terug naar (H-NADB) in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NADC)
Bewijs van Inschrijving No. 62
Terug naar (H-NADC) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADD
Bewijs van Inschrijving No. 63
Terug naar H-NADD in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADE
Bewijs van Inschrijving No. 64
Terug naar H-NADE in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADF
Bewijs van Inschrijving No. 65
\
Croydon 1925
Foto H.R. Dooijes
Terug naar H-NADF in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADG
Bewijs van Inschrijving No. 66
Terug naar H-NADG in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADH
Bewijs van Inschrijving No. 67
Terug naar H-NADH in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADI
Bewijs van Inschrijving No. 68
Terug naar H-NADI in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADJ
Bewijs van Inschrijving No. 69
Foto: via Dominic Bode
Terug naar H-NADJ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADK
Bewijs van Inschrijving No. 70
Rechts Uriot, 'links' en de 'boef' zijn onbekend.
Het moet gezien het publiek een bekend toneelstukje geweest zijn...
Terug naar H-NADK in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADL
Bewijs van Inschrijving No. 71
Terug naar H-NADL in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADM
Bewijs van Inschrijving No. 72
Terug naar H-NADM in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADN
Bewijs van Inschrijving No. 73
Terug naar H-NADN in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADO
Bewijs van Inschrijving No. 74
Terug naar H-NADO in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADP
/ H-NADR
Bewijs van Inschrijving No. 75 en 77
TOP
Foto H.R. Dooijes
Geysendorffer en Scholte poserend voor de H-NADP waarmee ze de beroemde
vlucht naar Indië in 1927 met Van Lear Black zouden maken.
(Trouwens Van is de voornaam en Lear Black de achternaam...)
Hier stond dus eerst H-NADP!
Terug naar H-NADP in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADQ
Bewijs van Inschrijving No. 76
Terug naar H-NADQ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADR
/ H-NADP
Bewijs van Inschrijving No. 75 en 77
Terug naar H-NADR in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADS
Bewijs van Inschrijving No. 78
Terug naar H-NADS in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADT
Bewijs van Inschrijving No. 79
Ondanks het steeds weer herhaalde verhaal over de Fokker
S.II½, gebaseerd op de overlevering dat dit toestel opgebouwd
zou zijn uit delen van
een Fokker S.II en S.III bewijst onderstaande nota dat de grote delen
echt van het type S.II waren. En ook uit de documentatie van de
Luchtvaartdienst
is mij nergens gebleken dat dit verhaal ook maar een zweem van waarheid
zou kunnen bevatten.
Hooguit de genoemde kleine onderdelen zouden van een S.III afkomstig kunnen zijn, maar evengoed van andere typen!
Wel jammer, het was toch een leuk verhaal...
De H-NADT was ingeschreven als "gewijzigde S.II".
Terug naar H-NADT in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADU
Bewijs van Inschrijving No. 80
Terug naar H-NADU in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADV
Bewijs van Inschrijving No. 81
K.A.van Beek voor de H-NADV
Terug naar H-NADV in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADW
Bewijs van Inschrijving No. 82
Terug naar H-NADW in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADX
Bewijs van Inschrijving No. 83
Terug naar H-NADX in EERSTE REGISTER
TOP
H-NADZ
Bewijs van Inschrijving No. 84
Terug naar H-NADZ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEA
Bewijs van Inschrijving No. 85
Foto via Bill Grigg ("Prop Swing")
Hij kreeg hem van een lid van 84 Sqn RAF dat in het midden van de
jaren 30 gestationeerd was op Shaibah in Irak. Maar hij moet gemaakt
zijn tijdens de Indië-reis van oktober 1927.
Over de aankoop van het toestel door Koppen bestaat nogal onduidelijkheid.
Hieronder een (deel van) een (ongedateerde) brief van ir. Van der Eyk die daar enige
informatie over geeft.
(Coll. J. Slottje)
Terug naar H-NAEA in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEB
Bewijs van Inschrijving No. 86
Terug naar H-NAEB in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEC
Bewijs van Inschrijving No. 87
Terug naar H-NAEC in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAED
Bewijs van Inschrijving No. 88
Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NAED in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEE
Bewijs van Inschrijving No. 89
Terug naar H-NAEE in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEF
Bewijs van Inschrijving No. 90
Terug naar H-NAEF in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEG
Bewijs van Inschrijving No. 91
Terug naar H-NAEG in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEH
Bewijs van Inschrijving No. 92
Terug naar H-NAEH in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEI
Bewijs van Inschrijving No. 93
Terug naar H-NAEI in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEJ
Bewijs van Inschrijving No. 94
Terug naar H-NAEJ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEK
Bewijs van Inschrijving No. 95
Terug naar H-NAEK in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEL
Bewijs van Inschrijving No. 96
Als G-EBZJ op Schiphol
(Gemeente Archief Amsterdam)
Terug naar H-NAEL in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEM
Bewijs van Inschrijving No. 97
Terug naar H-NAEM in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEN
Bewijs van Inschrijving No. 98
Foto:
Gemeentearchief Amsterdam
Als F-ALSA op Shaibah (YI)
Foto via Bill Grigg
Ansichtkaart
Terug naar H-NAEN in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEO
Bewijs van Inschrijving No. 99
Terug naar H-NAEO in EERSTE REGISTER
TOP
PH-AEP
Bewijs van Inschrijving No. 100
Coll. R. van Ommeren
Hier is duidelijk zichtbaar dat kenmerk H-NAEP, ondanks beweringen elders, nooit is uitgereikt!
Terug naar PH-AEP in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEQ
Bewijs van Inschrijving No. 101
Terug naar H-NAEQ in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAER
Bewijs van Inschrijving No. 102
Terug naar H-NAER in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAES
Bewijs van Inschrijving No. 103
Terug naar H-NAES in EERSTE REGISTER
TOP
PH-AET
Bewijs van Inschrijving No. 104
Hier is duidelijk zichtbaar dat kenmerk H-NAET, ondanks beweringen elders, nooit is uitgereikt!
Dit is een zwaar gehavende foto waar ik veel aan heb gerepareerd. Mij is
verteld dat nadat Vogelzang
PH-AET met dame
(dir. vliegveld Eelde) te horen had gekregen dat hij ongeneeslijk ziek was, in een aanval van woede
veel foto's heeft verscheurd. Dit zou er een van zijn.
Coll. Muntinga
Welschap
Terug naar PH-AET in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAEU
Bewijs van Inschrijving No. 105
Terug naar H-NAEU in EERSTE REGISTER
TOP
PH-AEV
Bewijs van Inschrijving No. 106
Hier is duidelijk zichtbaar dat kenmerk H-NAEV, ondanks beweringen elders, nooit is uitgereikt!
Coll. Uriot
Terug naar PH-AEV in EERSTE REGISTER
TOP
(PH-AEW)
Bewijs van Inschrijving No. 107
Coll. R. van Ommeren
Terug naar PH-AEW in EERSTE REGISTER
TOP
PH-AEX
Bewijs van Inschrijving No. 108
Hier is duidelijk zichtbaar dat kenmerk H-NAEX, ondanks beweringen elders, nooit is uitgereikt!
Coll. R. van Ommeren Coll. R. van Ommeren Coll. R. van Ommeren
Coll. R. van Ommeren
Terug naar PH-AEX in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NAEZ)
Bewijs van Inschrijving No. 109
Terug naar (H-NAEZ) in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAFA
Bewijs van Inschrijving No. 110
Foto: Gemeentearchief Amsterdam
Terug naar H-NAFA in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAFB
Bewijs van Inschrijving No. 111
Terug naar H-NAFB in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAFC
Bewijs van Inschrijving No. 112
Terug naar H-NAFC in EERSTE REGISTER
TOP
H-NAFD
Bewijs van Inschrijving No. 113
Ansichtkaart
Terug naar H-NAFD in EERSTE REGISTER
TOP
(H-NRSL)
OVEREENKOMST VOOR HET LEVEREN VAN EEN FOKKER-
VERKEERSVLIEGTUIG, TYPE F2
De ondergetekende, Dr. E.B. Wolff, Directeur van den Ryks-tudiedienst voor de Luchtvaart, handelend namens het Ryk, contracttant
ter anderer zijnde, zijn, behoudens nadere goedkeuring door den Minister van Waterstaat, overeengekomen als volgt:
ARTIKEL 1
Contractant ter anderer zijde verbindt zich tot het leveren
ten behoeve van den Ryks-Studiedienst voor de Luchtvaart van een Fokker-
Verkeersvliegtuig, type F2, geheel compleet met origineelen B.M.W. motor, type IIIa, 185 P.K. en bijbehorende schroef.
ARTIKEL 2
Contractant ter anderer zijde ontvangt voior deze levering
een totaalbedrag van Fl. 15075,- (zegge VIJFTIEN DUIZEND VIJF EN
ZEVENTIG GULDEN) , te betaklen in drie termijnen. Daarvan vervalt de
eerste termijn, te bedrage van Fl. 5-75,- (Zegge: VIJF DUIZEND
VIJF EN ZEVENTIG GULDEN) op den datum van oplevering van het vliegtuig
aan contractant ter eener zijde op het vliegveld "Schiphol",
de tweede termijn, groot Fl.9000 (Zegge: NEGEN DUIZEND GULDEN,) nadat de in artikel 3 genoemde afnamevlucht ten genoege van
contractant ter eener zijde heeft plaats gehad en de derde en laatste
termijn, groot Fl. 1000,- (EEN DUIZEND GULDEN), wanneer de in
Artikel 4 genoemde garantietermijn is verstreken en voldaan is aan de
in de volgende artikelen genoemde voorwaarden. Voor de betaling
van dezd termijnen zullen door de cponytractant ter anderer zijde
declaraties in duplo worden ingezondern, waarna de betaling binnen drie
weken zal plaats vinden.
ARTIKEL 3
Het door de contractant ter anderer zijde te leveren vliegtuig zal
ten genoege van de contractant ter eener zijde voldoen aan alle eischen,
die men aan een dergelijk vliegtuig kan stellen, watt betreftr vliegeigenschappen, inrichting en afwerking.
Ter beoordeling van de vliegeigenschappen en het goede werken van de
motor zal het vliegtuig een ononderbroken afnamevlucht uitvoeren
van 4 uur. Hierbij zal hegt vliegtuig volgeladen zijn, waarbij voor de
totale nuttige last een gewicht van 700 K.G. (Zegge: ZEVEN HONDERD
KILOGRAM) zal worden genomen. In dit bedrag zijn inbegrepen de
gewichten van vlieger en bedryfsstoffen. Bij deze vlucht zal een horizo-
tale snerlherid worden bereikt van 135 K.M. per uur en zal deze
snelheid, indien dit door contractant ter eener zijde gewenscht wordt,
gehand-
haafd moeten blijven gedurende den geheelen duur van de proef. Bij deze
snelheid zal de motor zonder z.g.hoogtegas moeten looopen en mag
de schroef het normaal aantal omwentelingen (1400 zegge:VEERTIEN HONDERD) niet overschrijden.
ARTIKEL 4
De contractant ter anderer zijde garandeert,dat de geleverde motor
in uitstekende staat is afgeleverd en verbindt zich alle gebreken, die
in een
tijdsverloop van drie maanden na de in artkelk 3 genoemde afnamevlucht
voorkomen aan den motor tengevolge van verkeercde afstelling,
materiaalgebreken of verkeerde montage in het vliegtuig, gratis te herstellen en devfecte deelen door nieuwe te vervangen.
ARTIKEL 5. SLOTBEPALING
De op deze overeenkomst en op de betalingsstukken vallende
legesgelden, in totaal ten bedrage van een half procent van de
aannemingssom,
komen voor rekening van contactant ter anderer zijde.
ALDUS IN TWEEVOUD OPGEMAAKT te
AMSTERDAM, DEN 31 DECEMBER 1920
Contactant ter eener zijde
Contractant ter anderer
zijde
w.g. E.B. Wolff
w.g. NV Nederlandsch Vliegtuigenfabriek
NB. Dit contract kunt u vinden in het Nationaal Archief Inv. 2.16.05 Dossier 28. Coll. R. van Ommeren
Terug naar H-NRSL in EERSTE REGISTER
TOP
(PH-AFE)
Bewijs van Inschrijving
No. 114
Terug naar (PH-AFE) in EERSTE REGISTER
TOP
(PH-AFF)
Bewijs van Inschrijving No. 115
Terug naar (PH-AFF) in EERSTE REGISTER
TOP
(PH-AFG)
Bewijs van Inschrijving No. 116
Terug naar (PH-AFG) in EERSTE REGISTER
TOP
(PH-AFH)
Bewi js van Inschrijving No. 117
Terug naar (PH-AFH) in EERSTE REGISTER
TOP
(PH-AFI)
Bewijs van Inschrijving No. 118
Terug naar (PH-AFI) in EERSTE REGISTER
TOP
Hans Wende
Sumatra Post
29.8.1932
TOP
