Opsomming van de bekende ongevallen en incidenten in 1946
Herman Dekker: Contact
Uw commentaar in de vorm van aanvullingen (foto's!) en/of correcties wordt zéér op prijs gesteld!
Mocht u, om wat
voor reden dan ook, willen beschikken over nadere gegevens omtrent hier
wél genoemde,
maar niet beschreven, incidenten dan kunt u mij via "contact" bereiken.
Laatste wijzigingen bij: TBW 14/11; UAK 26/8; UAI 30/3; PJ-ALB 1/5; 118 3/7; NL-205 16/1; YV-AVN 3/6; UBA 27/6.
Datum
Kenmerk Type
Plaats
Gezagvoerder Beschrijving
15.01.1946 PH-RAA de Havilland Dragon Rapide Eindhoven Plesman, A. Low on fuel
16.01.1946
NL-205 Douglas C-47A
Katwijk onbekend
Crash
00.01.1946 OY-# Fokker F.VII Schiphol onbekend Stuk
lierkabel aan staartwiel
14.02.1946 PH-TAG Douglas
C-54A Skymaster Schiphol Viruly, A. Vertraging, olielekkage
15.03.1946 PH-UA# de Havilland Tiger Moth # onbekend Voorzorgslandingen
24.03.1946 PH-101 Schneider Grunau Baby IIa Bussummer Heide Albracht, F.J. Afgegleden
30.03.1946 PH-UAI de Havilland Tiger Moth Nerhoven Lichthelm, H. Botsing tegen betonblok
21.04.1946 PH-94 Grunau 9 (ESG) Soesterberg Oosterom
van, T. Botsing tegen hoopje stenen
22.04.1946 PH-86 Schneider Grunau Baby IIa Twente onbekend Schaats gebroken
25.04.1946 NL-# Douglas C-54A Skymaster Schiphol Rijkhof Motorstoring
01.05.1946
PJ-ALB Douglas C-53
onbekend onbekend
Cilinder geëxplodeerd(F)
14.05.1946 NL-305 Douglas
C-54A Skymaster Cairo Moll Motorwissel
15.05.1946 NL-310 Douglas
C-54A Skymaster Calcutta Vincent Magneetstoring
21.05.1946 PH-TAR Douglas DC-4 New
York Dijk van, E. Klapband
22.05.1946 PH-RAA de Havilland Dragon Rapide Leeuwarden Glabbeek
van,J. Overrun
26.05.1946 PH-86 Schneider Grunau Baby IIa Twente onbekend Overtrokken
27.05.1946 PH-RAD de Havilland Dragon Rapide Eelde Boonstra,
J.E. Botsing tegen grensverlichting(F)
03.06.1946 YV-AVN Douglas C-47A De
Vuyst onbekend Verdwaald
04.06.1946 PH-114 Grunau 9 (ESG) Eelde Zyl, J. Tegen de grond gevlogen
10.06.1946 PH-96 Schneider Grunau Baby IIa Eelde onbekend Vallende kabel
17.06.1946 PH-UAH de Havilland Tiger Moth Rijen Jansen,
J.F.A. Motorstoring
17.06.1946 PH-118 Grunau 9 (ESG) Echtenerveld Dieten van Tegen
de grond gevlogen
23.06.1946 PH-TBT Douglas C-54A Skymaster Lissabon onbekend Olielekkage
23.06.1946 PH-9 Grunau 9 (ESG 29) Teuge Swenker,
N.M.H. Overtrokken
27.06.1946 PH-UBA Junkers Ju 52 Soesterberg Lambermont, D.H. Motorbrand(F)
29.06.1946 PH-118 Grunau 9 (ESG) Echtenerveld Hoekstra, B. Overtrokken
30.06.1946 PH-117 Grunau 9 (ESG) Hilversum onbekend Schade, harde landingen
02.07.1946 PH-124 Grunau 9 (ESG) Echtenerveld Baan, H.W. Tegen
de grond gevlogen
03.07.1946 PH-118 Grunau 9 (ESG) Echtenerveld Westerdiep, H. Overtrokken en afgegleden(F)
07.07.1946 PH-100 Grunau 9 (ESG) Leende Dings, M.W.A. Tegen de grond gevlogen
09.07.1946 PH-123 Grunau 9 (ESG) Hondhang Rademaker, K.J. Tegen de grond gevlogen
10.07.1946 PH-UAA de Havilland Tiger Moth Gilze-Rijen Ranke, Th.L. Overtrokken en afgegleden.
15.07.1946 PH-185 Grunau 9 (ESG) Leende onbekend BvL geschorst
19.07.1946 PH-UAF de Havilland Tiger Moth Gilze-Rijen Luik, C. Overtrokken en afgegleden(F)
21.07.1946 PH-86 Schneider Grunau Baby IIa Twente onbekend Harde landing
26.07.1946 PH-91 Schneider Grunau Baby IIa Teuge Reijn
van, K. Botsing tegen hek
28.07.1946 PH-117 Grunau 9 (ESG) Hilversum onbekend Botsing
tegen doelpaal
30.07.1946 PH-132 Grunau 9 (ESG) Soesterberg Hazel, N. Botsing
tegen bomen
04.08.1946 PH-94 Grunau 9 (ESG) Soesterberg Oosterom
van, T. Botsing tegen maaimachine
11.08.1946 PH-51 Grunau 9 (ESG 29) Teuge Slaghuis,
J. Landing op hek
17.08.1946 PH-TAZ Douglas C-47A Croydon Otten, A. Onderstel bezweek(F)
26.08.1946 PH-UAK de Havilland Tiger Moth Gilze-Rijen Sodderland, P. Overtrokken en afgegleden(F)
28.08.1946 PH-NAG DIFOGA 421 Soesterberg Bernhard,ZKH Pr. Noodlanding(F)
28.08.1946 NL-315 Douglas C-54A Skymaster Schiphol geen Lekkage
29.08.1946 PH-UAH de Havilland Tiger Moth Gilze-Rijen Born van de, C. Overtrokken en afgegleden(F)
00.08.1946 PH-TCA Douglas C-47A # onbekend Richtingsroer defect
01.09.1946 NL-314 Douglas C-54A Skymaster # onbekend Vertraging
01.09.1946 PH-83 Grunau 9 (ESG) Teuge Schutte,
G.J. Vleugel tegen prikkeldraad
03.09.1946 PH-NAS Fokker S.9 Ypenburg Kloosterhuis,E. Te hard geremd, neusstand
06.09.1946 NL-310 Douglas
C-54A Skymaster Basrah Laamens Motorbrand
17.09.1946 PH-TBR Douglas
C-47A Brussel Protiva, R. Overrun
18.09.1946 PH-UBN North
American AT-6A Texan Soesterberg Schaik van, G. Grondzwaai
18.09.1946 NL-310 Douglas
C-54A Skymaster Calcutta Laamens Motorwissel
19.09.1946 NL-312 Douglas
C-54A Skymaster Singapore Bax Reeks
van storingen
21.09.1946 NL-301 Douglas
C-54A Skymaster Karachi Smirnoff Motorstoring
22.09.1946 PH-143 De Schelde ESG Woensdrecht geen Omgewaaid
25.09.1946 PH-TCL Douglas
C-47A Bañolas Mustard, G.E. Gedwongen landing
27.09.1946 PH-# # Banolas onbekend Gedwongen
landing
28.09.1946 PH-TAD Douglas C-54A Skymaster Schiphol onbekend Motorbrand #4
12.10.1946 PH-TCA Douglas C-47A Schiphol onbekend Hoogteroerkabel
gebroken
15.10.1946 PH-TBY Douglas
C-47A Croydon Viruly, A. Vleugeltip raakte de baan
16.10.1946 PH-NAY Fairchild
Argus III Lyndhurst Perry, R.C. Noodlanding
16.10.1946 PH-UBG North
American AT-6A Texan Warga Post, H.W. Noodlanding, motorstoring
23.10.1946 PH-NAH Koolhoven F.K.43 Nieuw Vennep Bulten,
H.B. Noodlanding
28.10.1946 PH-UBR Beech D18S Haringvliet Hoekstra, J.K. Vogelaanvaring(F)
29.10.1946 PH-UBH North American AT-6A Texan Coevorden Haremaker Botsing in de lucht met de PH-UBL
29.10.1946 PH-UBL North American AT-6A Texan Coevorden Schüler,
P.C.A. Botsing in de lucht met de PH-UBH
05.11.1946 PH-TAV Lockheed 049 Constellation Santa Maria Dijk van, E. Onderstel bezweek(F)
06.11.1946 PH-TBO Douglas C-47A Barnet Wood Kappelmeijer,O. Tegen de grond gevlogen(F)
06.11.1946 G-AHNB Percival P.30 Proctor II Valkenburg onbekend Noodlanding, motorstoring
06.11.1946 PH-# # Varck onbekend Noodlanding, brandstofgebrek
12.11.1926
PH-# #
Wunstorf
onbekend Uitgeweken, op
één motor
13.11.1946 LN-LAE Airspeed AS.40 Oxford I Schiphol Thorsaser Telegrafist liep tegen schroef
14.11.1946 PH-TBR Douglas C-47A Schiphol Moreton, E. Slechte nadering
14.11.1946 PH-TBW Douglas
C-47A Schiphol Moreton, E. Afgegleden
15.11.1946 OY-POL Piper J3C-65 Cub Bergeyk Hansen,
H.L. Noodlanding, brandstofgebrek
22.11.1946 PH-TBI Douglas C-47A Schiphol Creel, J.H. Schroef beschadigd
29.11.1946 PH-UBK North American AT-6A Texan Gilze-Rijen Gibson,
J.A. Vleugel raakte de grond
00.11.1946 PH-AAA Bücker Bü 181 Bestmann # onbekend Defecte schroeven
04.12.1946 PH-UBN North
American AT-6A Texan Gilze-Rijen Kommer v.d., K. Grondzwaai
07.12.1946 PH-NAW Supermarine Walrus I Kaapstad Donkelaar
van,J. In het water gegleden
07.12.1946 PH-TCF Douglas
DC-4 Tunis Viruly, A. Motorstoring
08.12.1946 PH-136 Grunau 9 (ESG) Ypenburg Otto, P. Tegen
de grond gevlogen
00.00.1946 PH-UA? de Havilland Tiger Moth Roosendaal onbekend Noodlanding, verdwaald
00.00.1946 PH-# Piper J3C Cub Schiphol geen Omgewaaid
15.01.1946 PH-RAA de
Havilland D.H.89A 6890 Eindhoven Terug / Top
De bestuurder vertrok van Schiphol om de bijna gereedgekomen tweede baan van Beek te
inspecteren.
Boven Zuid-Limburg aangekomen kon hij vanwege het slechte weer het vliegveld echter niet vinden.
Hij zette koers naar Eindhoven en maakte daar een veilige landing.
Er ontstond later wat commotie omdat hij volgens de autoriteiten met wel erg weinig brandstof
aan boord geland was.
Bestuurder: A. Plesman.
Interne RLD-briefwisseling waarin ook geschreven wordt over een ongeval met de PH-RAC.
Daarover heb ik geen informatie, mogelijk betreft het de voorzorgslanding van de PH-RAD op 21.12.1945! (Coll. H. Dekker)
16.01.1946 NL-205 Douglas C-47A 20597 Katwijk Terug / Top
Na vertrek vanaf MVK Valkenburg nabij Katwijk gecrasht. Over de omstandigheden weet ik
eigenlijk niets, maar over het vervolg wèl en dat is het vermelden waard.
Het toestel werd gedemonteerd en naar Schiphol getransporteerd en daar werd de romp (minus
staartgedeelte) in gebruik genomen als werk-/gereedschapshok.
NB. Om een hardnekkig misverstand te ontkennen, dit toestel is niet de beruchte X-1!
Leeuwarder Koerier 17.1.1946 via Coen ("FLASH") van den Heuvel.
00.01.1946 # Fokker F.VII # Schiphol Terug / Top
Volgens het archief van de Amsterdamse Club voor Zweefvliegen reed medio januari een toestel
van dit type over hun lierkabel.
De kabel brak af, maar pas na aankomst te Kopenhagen werd ontdekt dat er nog een stuk aan
het staartwiel hing.
De bestuurder vertrok van Schiphol om de bijna gereedgekomen tweede baan van Beek te
inspecteren.
Boven Zuid-Limburg aangekomen kon hij vanwege het slechte weer het vliegveld echter niet vinden.
Hij zette koers naar Eindhoven en maakte daar een veilige landing.
Er ontstond later wat commotie omdat hij volgens de autoriteiten met wel erg weinig brandstof
aan boord geland was.
Bestuurder: A. Plesman.
Interne RLD-briefwisseling waarin ook geschreven wordt over een ongeval met de PH-RAC.
Daarover heb ik geen informatie, mogelijk betreft het de voorzorgslanding van de PH-RAD op 21.12.1945! (Coll. H. Dekker)
 |
 |
16.01.1946 NL-205 Douglas C-47A 20597 Katwijk Terug / Top
Na vertrek vanaf MVK Valkenburg nabij Katwijk gecrasht. Over de omstandigheden weet ik
eigenlijk niets, maar over het vervolg wèl en dat is het vermelden waard.
Het toestel werd gedemonteerd en naar Schiphol getransporteerd en daar werd de romp (minus
staartgedeelte) in gebruik genomen als werk-/gereedschapshok.
NB. Om een hardnekkig misverstand te ontkennen, dit toestel is niet de beruchte X-1!
Leeuwarder Koerier 17.1.1946 via Coen ("FLASH") van den Heuvel.
00.01.1946 # Fokker F.VII # Schiphol Terug / Top
Volgens het archief van de Amsterdamse Club voor Zweefvliegen reed medio januari een toestel
van dit type over hun lierkabel.
De kabel brak af, maar pas na aankomst te Kopenhagen werd ontdekt dat er nog een stuk aan
het staartwiel hing.
14.02.1946 PH-TAG Douglas
C-54A Skymaster 10420 Schiphol Terug / Top
De Skymaster zou voor de eerste vlucht naar Paramaribo vertrekken maar liep door olielekkage
een vertraging van een uur op.
Bestuurder: A. Viruly.
De Skymaster zou voor de eerste vlucht naar Paramaribo vertrekken maar liep door olielekkage
een vertraging van een uur op.
Bestuurder: A. Viruly.
vanaf Knokke voor de laatste etappe en toen het op Gilze-Rijen ook nogal mistte slaagde er
maar één van de vier het veld te bereiken.
De andere drie maakten voorzorgslandingen in de buurt, één van hen kwam daarbij op de neus
te staan.
24.03.1946 PH-101 Grunau
Baby IIa 7 serie III Bussummer Heide Terug / Top
Tijdens de vlucht werd tot drie maal toe met veel te weinig vliegsnelheid een bocht
ingezet waarbij het toestel over de rechter vleugel wegdook.
Bij de eerste twee keer was de hoogte voldoende om het toestel weer te corrigeren.
Bij de derde keer was dat echter niet meer het geval, waardoor eerst de rechter vleugel,
en vervolgens de rompneus met de grond in aanraking kwamen.
De rechter vleugel werd op twee plaatsen gebroken terwijl de romp tot aan de voorkant van
de vleugels versplinterd werd en tot aan de achterrand der vleugels geheel ontzet.
Bestuurder F.J. Albracht.
Tijdens de vlucht werd tot drie maal toe met veel te weinig vliegsnelheid een bocht
ingezet waarbij het toestel over de rechter vleugel wegdook.
Bij de eerste twee keer was de hoogte voldoende om het toestel weer te corrigeren.
Bij de derde keer was dat echter niet meer het geval, waardoor eerst de rechter vleugel,
en vervolgens de rompneus met de grond in aanraking kwamen.
De rechter vleugel werd op twee plaatsen gebroken terwijl de romp tot aan de voorkant van
de vleugels versplinterd werd en tot aan de achterrand der vleugels geheel ontzet.
Bestuurder F.J. Albracht.
30.03.1946 PH-UAI de Havilland D.H.82A Tiger Moth 86443 Gilze-Rijen Terug / Top
Bij aankomst te Gilze-Rijen ("Nerhoven" werd dit veld toen nog genoemd) van een viertal
Tigers uit Engeland botste besloten de bestuurders de toestellen te landen op een stuk
asfalt voor de hangar. Eén bestuurder raakte de kluts kwijt en botste met zijn Tiger tegen
een reusachtige kei. Propeller werd licht beschadigd.
Bestuurder: H. Lichthelm.
Na een harde landing stuiterde het toestel weer omhoog en kwam bij de tweede landing op
een hoopje stenen terecht.
De A-bok was zo zwaar beschadigd dat die geheel nieuw moest worden gemaakt.
Bestuurder: T. van Oosterom.
22.04.1946 PH-86 Schneider Grunau Baby IIa 2 serie III Twente Terug / Top
Schaats gebroken bij de landing.
25.04.1946 NL-# Douglas C-54A Skymaster # Schiphol Terug / Top
Wegens een storing aan een motor moesten de passagiers na een half uur het toestel weer
verlaten. Anderhalf uur later kon alsnog vertrokken worden.
Bestuurder: Rijkhof.
01.05.1946 PJ-ALB Douglas C-53 7345 # Terug / Top
Van motor #2 van de PJ-ALB explodeerde ooit eens een cilinder. Forse schade dus.
Wanneer en waar gebeurde dat? Wie was de bestuurder?
NB. Paul van de Horst heeft één van deze foto's met daarop de datum 1 mei 1946. Dus mogen we, met enige
reserve dat wèl, aannemen dat het op die datum geschiedde. De andere vragen blijven dus nog staan.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
14.05.1946 NL-305 Douglas C-54A Skymaster 10420 Caïro(SU) Terug / Top
Een motor verbruikte veel olie en trilde nogal, bij controle werden metaaldeeltjes aangetroffen.
Een motorwissel was noodzakelijk. Na de mededeling dat de KLM-vertegenwoordiger Cabris in Caïro
één of twee motoren kon kopen werd hierover verder geen informatie
aangetroffen.
Gezagvoerder: Moll.
15.05.1946 NL-310 Douglas C-54A Skymaster 10375 Calcutta(VT) Terug / Top
Twee uur vertraging wegens problemen met de magneten. Vermoedelijk veroorzaakt door hevige
regens op het traject Bangkok - Calcutta.
Gezagvoerder: Vincent.
21.05.1946 PH-TAR Douglas DC-4-1009 42923 New York(N) Terug / Top
Dit was de openingsvlucht van de dienst op New-York.
Vlak voor hen was een Dakota van American Airlines geland en op het moment van touchdown
zag de bemanning dat die Dakota na zijn landing op de baan bleef staan.
Op aansporingen van de verkeersleiding werd niet gereageerd. Doorstarten leverde te veel
risico's op en dus zat er niets anders op dan vol in de remmen te gaan.
Er sprongen twee banden.
Gezagvoerder: E. van Dijk. Copiloot: Rossi. Stewards: Bosman en De Wilde.
Gezagvoerder Van Dijk schreef een rapport voor de RLD. (Coll. H. Dekker)
22.05.1946 PH-RAA de Havilland D.H.89A Dragon Rapide 6890 Leeuwarden Terug / Top
Het vliegtuig vertrok van Schiphol met zeven passagiers voor het uitvoeren van een
dienstvlucht op de lijn Schiphol - Leeuwarden.
Doordat het toestel te hoog en met te grote snelheid binnenkwam, kon de bestuurder het niet
tijdig tot stilstand brengen.
De grens van het terrein werd in de uitloop aanzienlijk overschreden.
Aan het eind van de uitloop kwam het in een al wèl gedempte, maar nog niet aangestampte
drainagesloot terecht.
Met lage snelheid neigde het toestel voorover en sloegen de propellers tegen de grond.
Daarbij raakten ze licht beschadigd. De inzittenden bleven ongedeerd.
Bestuurder: J.A. van Glabbeek. Telegrafist: Smit.
 |
 |
26.05.1946 PH-86 Schneider Grunau Baby IIa 2 serie III Twente Terug / Top
Op vier meter hoogte werd het toestel overtrokken en het dook dus de grond in.
Twee rompgordingen, twee spanten en -weer- de schaats gebroken.
27.05.1946 PH-RAD de Havilland D.H.89A Dragon Rapide 6895 Eelde Terug / Top
Het vliegtuig vertrok om 16.22 uur van Schiphol met zeven passagiers voor het uitvoeren van
een verkeersvlucht op de lijn Amsterdam/Groningen.
Bij de landing om 17.22 uur zette de bestuurder het toestel ongeveer
aan de grond.
Hoewel er toen nog omstreeks
te komen.
De bestuurder maakte een vrij scherpe bocht naar links en kwam toen in botsing met een
lampopstand van de baanverlichting.
Hierdoor werd het achterste deel van de romp vanaf de voorrand van het stabilo geheel vernield.
De inzittenden bleven ongedeerd.
Gezagvoerder: J.E . Boonstra. Telegrafist: J.A. Pouw.
Havenmeester Vogelzang meldde de botsing bij de RLD. (Coll. H. Dekker)
De door hem genoemde tijd is niet correct, het geschiedde om 17.22 uur!
 |
 |
03.06.1946 YV-AVN Douglas C-47A 19985 De Vuyst Field(P4) Terug / Top
De "Amigo de Curaçao" meldt op 4.6.1946 "Een groot vliegtuig cirkelde laagvliegend boven
St. Nikolaas (Aruba) klaarblijkelijk zoekend naar een plaats om te landen.
Met grote zoeklichten is getracht het vliegtuig de richting aan te geven naar vliegveld
"Dakota", hetgeen echter niet mocht gelukken.
Met behulp van auto's is daarna het "De Vuyst Field" op de Lago Heights verlicht waarna de
vlieger met succes een noodlanding heeft gemaakt".
Het was het grootste vliegtuig dat ooit op De Vuyst was geland.
04.06.1946 PH-114 Grunau 9 (ESG) 6002 Eelde Terug / Top
De bestuurder had van de instructeur opdracht gekregen op één meter hoogte achter de
sleepauto te vliegen. Aanvankelijk deed hij dat ook precies, maar plotseling trok hij op
tot drie meter hoogte en bracht hij het toestel weer in de normale vliegstand.
De instructeur ontkoppelde, waarna de leerling, geschrokken van zijn 'hoogte', het toestel
weer naar beneden drukte.
Hij vloog dus tegen de grond, de schaats brak tot aan de voorstijl af, de stijl zelf
scheurde zo'n
gewicht op terecht kwam.
De leerling kwam er zonder letsel vanaf. Het rompje werd naar de Centrale Werkplaats te
Arnhem gebracht om gerepareerd te worden.
Bestuurder: J. Zyl. Instructeur: Robaard.
10.06.1946 PH-96 Schneider Grunau Baby IIa 6 serie III Eelde Terug /
Rib gebroken aan de linker vleugel.
Tijdens een lesvlucht opende de leerling na een glijvlucht op lage hoogte de gasklep te snel.
Hierdoor sloeg de motor af.
Omdat de instructeur niet op de hoogte was van deze eigenschap van de Gipsy Major kon hij
dus niet adequaat reageren.
Bij de daaropvolgende noodlanding sloeg het toestel over de kop.
Beide inzittenden bleven ongedeerd, maar de beschadigingen aan het toestel waren aanzienlijk:
stabilo, kielvlak, richtingsroer, propeller en motorbok werden vernield, vleugels en rolroeren
werden beschadigd.
Instructeur: J.F.A. Jansen. Leerling: R.L. van Vliet.
Controleur Van der Wal beoordeelde het incident én de schade. (Coll. H. Dekker)
17.06.1946 PH-118 Grunau 9 (ESG) 6006 Echtenerveld Terug / Top
Na vijf keurige sledevaarten drukte de bestuurder bij de eerste start, direct na het loskomen,
het toestel de grond in.
Het drukken was een schrikreactie van hem, omdat hij wat te hoog optrok. Wel vier meter!
De schaats brak ter hoogte van de voorstijl, verder nog lichte beschadigingen aan staart
en vleugel.
Bestuurder: Van Dieten.
Ongevallenrapport 1946-4. (Coll. H. Dekker)
23.06.1946 PH-TBT Douglas C-54A Skymaster 3084 Lissabon(CS) Terug / Top
Op de thuisreis van Curaçao naar Amsterdam waren er al tekenen van olielekkage geweest.
Te Recife was de motor nog gecontroleerd en droog gemaakt. In Natal werd nog een
schroefregulateur verwisseld.
Toen ze onderweg van Natal naar Dakar waren begon de oliestand-aanwijzer van motor #2 terug
te lopen.
Na de landing op Dakar bleek dat alle olie, inclusief de
Op Dakar waren geen grondfaciliteiten en de boordwerktuigkundige deed wat hij kon om de zaak
te repareren.
Na twee uur vliegen was echter alle olie, nu
Met de schroef in vaanstand en een klein restje olie, om de motor bij de landing weer te kunnen
bijzetten, werd in acht uur en 50 minuten naar Lissabon gevlogen.
Na lang zoeken ontdekte de boordwerktuigkundige samen met de grondwerktuigkundige tenslotte
een scheur in de schroefas van wel
Op dat moment was dit de langste drie-motorenvlucht in de KLM-geschiedenis.
Op 11.5.1959 werd dat overtroffen door de Constellation PH-LKP met een vlucht van 9.20 uur.
Boordwerktuigkundige: J. Akkerman. Grondwerktuigkundige: Menschaert.
23.06.1946 PH-9 Grunau 9 (ESG 29) 455 Teuge Terug / Top
De opdracht was een klein sprongetje te maken. De leerling trok het toestel echter steil
omhoog naar zo'n tien meter hoogte. Toen schrok hij zo, dat hij alles losliet en het toestel
de grond in dook.
De A-bok werd op drie plaatsen gebroken en kon afgeschreven worden, de beschadigingen aan
de vleugel konden worden gerepareerd.
Mij lijkt eigenlijk dat deze A-bok bij de ESG als de romp beschouwd moet worden en dat
betekent dat de PH-9 die een week later weer vloog, met een nieuwe(?) A-bok, min of meer
als een 'nieuw' toestel beschouwd dient te worden.
Leerling: N.M.H. Swenker.
Ongevallenrapport 1946-5. (Coll. H. Dekker)
27.06.1946 PH-UBA Junkers Ju 52/3m 5717 Soesterberg Terug / Top
Om 15.10 uur zou het vliegtuig weer vertrekken om een op Gilze-Rijen begonnen lesvlucht
voort te zetten. Het was de bedoeling om via Schiphol naar Gilze-Rijen terug te keren.
Bij het aanslaan van de linker motor brak brand uit in de motorgondel.
Deze brand werd pas na enige tijd geblust want het duurde 20 seconden voordat het blusmiddel
uit de sproeiers begon te spuiten. Bovendien bleek het handblusapparaat verstopt.
Kortom, de motor raakte ernstig beschadigd. De twaalf passagiers, de instructeur, de
leerling-vlieger en de werktuigkundige bleven ongedeerd.
Een oorzaak voor het in brand vliegen werd ondanks grondig onderzoek niet gevonden, wèl
werd de methode van starten veroordeeld.
Instructeur: D. Lambermont. Boordwerktuigkundige: D.F.J. Burggraaf. Leerling: Binnekade.
De rapporten van Lambermont voor resp. de Luchtvaartdienst en de RSL. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
De beschadigde motorbok. (Coll. H. Dekker)
29.06.1946 PH-118 Grunau 9 (ESG) 6006 Echtenerveld Terug / Top
Bij de nadering werd het toestel overtrokken hetgeen in een harde landing resulteerde.
Het toestel vloog toen, vanwege de schade op 17 juni, met de A-bok en de linker vleugel
van de PH-119.
Bestuurder: B. Hoekstra.
30.06.1946 PH-117 Grunau 9 (ESG) 6005 Hilversum Terug / Top
Leider M. Wolters rapporteerde het volgende: "Ten gevolge van harde landingen van beginners
zijn beslagen van liftkabels verbogen, schetsplaten onder de zitplaats gescheurd, drukvouw
in achterstijl van bok over stroomlijnvormige gedeelte."
Het toestel werd ter reparatie naar de Centrale Werkplaats gebracht.
02.07.1946 PH-124 Grunau 9 (ESG) 6012 Echtenerveld Terug / Top
Er zou een lage sprong gemaakt worden. De bestuurder zette echter een te sterke duik in en
corrigeerde die te heftig door de knuppel achterover te trekken.
Op drie meter hoogte overtrok hij het toestel en dook de grond in.
De punt van de A-bok brak bij de voorstijl af.
Bestuurder: H.W. Baan.
Ongevallenrapport 1946-7. (Coll. H. Dekker)
03.07.1946 PH-118 Grunau 9 (ESG) 6006 Echtenerveld Terug / Top
De bestuurder draaide voor de eerste maal een S-bocht. Het toestel werd in de laatste bocht
overtrokken en getrokken gehouden. Uit deze bocht afgegleden en met een vleugeltip en de
neus tegelijk de grond ingedoken.
De bestuurder liep een blauw oog en een gekneusde rib op. Het toestel werd volgens leider
J. Vastenouw "volledig gekraakt, alleen de roeren en het stabilo zijn onbeschadigd".
Toch werd het wel weer gerepareerd, maar gezien de ervaring met deze ESG's zal er weinig van
de originele PH-118 weer het luchtruim gekozen hebben.
Bestuurder: H. Westerdiep.
Jan Evert Leeuw vond in het archief van Erfgoedcentrum Achterhoek en
Liemers deze foto van de gekraakte PH-118.
Van de drie mij bekende incidenten (alle drie in 1946) past bovenstaande
omschrijving bij de hier zichtbare schade.
De hangaar op de achtergrond (met een Baby-romp) was een barak van het
voormalige werkkamp Gijsselte.
Albert Metselaar uit Hollandseveld herkende de hangaar als die welke op
het eerste vliegveld van Hoogeveen stond. Het was een loods zoals die op
werkkampen werd gebruikt Deze stond op vliegveld Hondhang/Echtenerveld.
07.07.1946 PH-100 Grunau 9 (ESG) 5 serie II Leende Terug / Top
De leerlinge ging voor de eerste keer solo. Zij trok wat scherp op maar legde het toestel
op tien meter hoogte correct vlak. Voor de landing stak zij wat te scherp naar beneden en
corrigeerde dat niet meer.
Onder een hoek van 30° dook het toestel de grond in.
De leerling brak daarbij een been en liep een wond aan haar hoofd op.
Het toestel was er nog ernstiger aan toe, de A-bok was op meerdere plaatsen gebroken,
ribben van beide vleugels gebroken.
Bestuurster: H.W.A. Dings.
 |
 |
09.07.1946 PH-123 Grunau 9 (ESG) 6011 Hondhang Terug / Top
Voor de eerste maal los achter de sleepauto. De hoogteroerbediening was wat onrustig en na
tweemaal pompen werd het toestel met de neus tegen de grond gevlogen.
Voorste rompstuk gebroken bij bout van de voorste stijl en bevestigingsbout richtingsroer,
schaats gebroken en voorste deel kiellijst afgebroken.
Bestuurder: K.J. Rademaker.
N.B. Ik vermeld de plaatsnamen conform mijn bronnen, in dit geval wil ik er op wijzen dat
Hondhang hetzelfde terrein is als het hiervoor genoemde Echtenerveld.
10.07.1946 PH-UAA de Havilland D.H.82A Tiger Moth 86585 Gilze-Rijen Terug / Top
De leerling kwam in voor de landing na een oefenvlucht. In de laatste bocht werd het toestel
onbestuurbaar.
Ondanks gas geven verloor het toestel snel hoogte, kwam met de linker vleugel aan de grond en
sloeg daarop naar rechts over.
Het rechter wiel kwam in een kuil waarna het toestel recht op z'n neus kwam te staan.
De rechter vleugels werden hierbij vernield. De bestuurder bleef ongedeerd.
De Raad voor de Luchtvaart oordeelde dat de bestuurder met te geringe snelheid een bocht
had gemaakt.
Maar gezien (de resultaten van) het onderzoek naar de vliegeigenschappen van de Tiger Moth
dat inmiddels was uitgevoerd, werd deze fout de bestuurder niet aangerekend.
Leerling: Th.L. Ranke.
 |
 |
19.07.1946 PH-UAF de Havilland D.H.82A Tiger Moth 86538 Gilze-Rijen Terug / Top
Na een overland-vlucht kwam de leerling om ongeveer 17.00 uur weer boven Gilze-Rijen aan.
Het vliegtuig bevond zich loodrecht op de landingsrichting op een hoogte van ca. 100 meter,
toen het een snelle vlakke zwaai van ongeveer 90° naar rechts maakte.
Na deze zwaai dook het in een vrij rustige tolvlucht, waarna het vliegtuig na ruim twee
tolslagen met een niet al te harde slag de grond raakte.
De bestuurder werd ernstig gewond.
Volgens de Raad voor de Luchtvaart werd het ongeval weliswaar veroorzaakt door een
besturingsfout van de bestuurder maar oordeelde ook dat het in de hand werd gewerkt door
bijzondere vliegeigenschappen van de Tiger Moth.
Bestuurder: C. Luik.
(Coll. W. Muntinga)
De uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
21.07.1946 PH-86 Schneider Grunau Baby IIa 2 serie III Twente Terug / Top
Harde landing. Schade aan een achterlijst.
26.07.1946 PH-91 Schneider Grunau Baby IIa 3 serie III Teuge Terug / Top
Bij het binnenkomen iets te veel geslipt en met de linker vleugel tegen een hekje gebotst.
Bestuurder: K.H.G. van Reijn.
Ongevallenrapport 1946-13. (Coll. H. Dekker)
28.07.1946 PH-117 Grunau 9 (ESG) 6005 Hilversum Terug / Top
In de landing raakte het toestel een goalpaal op het marinekamp.
30.07.1946 PH-132 Grunau 9 (ESG) 6020 Soesterberg Terug / Top
De opdracht was om na het draaien van enige cirkels rechtsom, met een linkerbocht binnen
te komen. In plaats daarvan draaide de bestuurder een veel te steile rechterbocht waarbij
de snelheid steeds toenam. Het toestel verloor veel hoogte.
Het werd nog net op tijd vlak-getrokken maar het ging in overtrokken toestand door een paar
boomtoppen heen, waarna het met de neus op de grond en met de staart op een hoop stenen
terechtkwam.
De bestuurder kwam er met een paar bloeduitstortingen af.
Het toestel was behoorlijk beschadigd. Van de spantoren was de achterstijl gestuikt,
rompspanten gebroken, voetenstuur verbogen, vulklos bij de voorstijl los, schaats stuk,
ondergording gebroken, draaipunt richtingsroer ontzet.
Bestuurder: N. Hazel.
00.07.1946 PH-185 Grunau 9 (ESG) # Leende Terug / Top
Onbekende schade. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd op 15.7.1946 geschorst en, na reparatie,
op 2.8.1947 weer uitgereikt.
De BvL-administratie van PH-185. (Coll. H. Dekker)
04.08.1946 PH-94 Grunau 9 (ESG) # Soesterberg Terug / Top
Omdat de leerling de opgedragen cirkel wat te groot vloog, kwam hij niet goed uit voor de
landing. Hij maakte dus een buitenlanding in een naburig weiland.
Daarin stond een maaimachine en die kon hij in de uitloop niet meer ontwijken.
Rechter vleugeltip beschadigd.
Bestuurder: T. van Oosterom.
11.08.1946 PH-51 Grunau 9 (ESG 29) 1 Teuge Terug / Top
Bleef na het ontkoppelen eigenlijk in overtrokken toestand hangen.
Het toestel luisterde nauwelijks meer naar de roeren.
Na, min of meer, een cirkel beschreven te hebben, kwam het op een prikkeldraadhek terecht.
Linker aileron, ribben en eindlijst gebroken. Triplex van linker- en rechter vleugelneus
beschadigd.
Bestuurder: J. Slaghuis.
17.08.1946 PH-TAZ Douglas C-47A 12173 Croydon(G) Terug / Top
Het weer was enigszins onstuimig en de verkeersleider adviseerde de gezagvoerder om uit te
wijken naar Northolt. Daarvan had hij de KLM-vertegenwoordiger ook al in kennis gesteld.
De gezagvoerder negeerde dit advies en voerde zijn landing toch op Croydon uit.
Tijdens de landing werd het toestel getroffen door hevige remous en het kwam met rechter
wiel hard aan de grond. De gezagvoerder legde het toestel weer recht en zette het daarna
recht aan de grond.
Helaas, het linker wiel klapte in en steunend op vleugeltip en rechter wiel gleed het
toestel over de baan. De propeller bleef ergens in het midden van de baan achter.
Het glijdende toestel kwam vlak voor een hangaar (“D”) en een andere C-47 tot stilstand.
De verkeersleider was ook nogal ontstemd over het feit dat hoewel de hulpdiensten snel ter
plaatse waren, er geen ambulance en andere medische faciliteiten aanwezig waren.
Het vliegtuig had evengoed de hangaar kunnen rammen en dat had, met ook nog 9 passagiers aan
boord, op een ramp kunnen uitlopen.
Metallurgisch onderzoek (NLL Rapport M.1082) wees uit dat de breuk niet kon worden toegeschreven
aan gebreken of onregelmatigheden in het materiaal.
Bovendien wees de algehele sterke deformatie erop dat de breuk ook niet door vermoeiing kon
zijn ontstaan. Kortom, harde landing(en) maar niet noodzakelijk (ook) die waarbij de poot
feitelijk bezweek.
Bestuurder: A. Otten. Boordwerktuigkundige: H. Westrik. Telegrafist: Engelsman.
Stewardess: Bleeker.
De propeller was door een 'working party' uit het veld opgehaald.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
26.08.1946 PH-UAK de Havilland D.H.82A Tiger Moth 86303 Gilze-Rijen Terug / Top
De opdracht was om een doellanding te maken. Nadat het vliegtuig zich in een glijvlucht op
ca. 120 m hoogte bevond, beschreef de bestuurder een linkerbocht.
Deze bocht werd gaandeweg scherper. Toen het vliegtuig zich op een hoogte van 30 meter bevond,
waarbij de dwarshelling groot was, dook het bijna rechtstandig naar beneden, daarbij sterk
naar links draaiend.
Het vliegtuig raakte vrijwel verticaal de grond, nadat het bijna een halve slag om de topas
gedraaid was.
Bij de botsing met de grond werd het voorste deel van de romp tot de achterste zitplaats
geheel in elkaar gedrukt, waarbij ook de vleugelbok met de zich daarin bevindende benzinetank
werd vernield. Het vliegtuig is daarop op de rug gedraaid en onmiddellijk in brand gevlogen.
De bestuurder, die door de botsing met de grond reeds ernstig moet zijn gewond en vermoedelijk
bewusteloos was geraakt door de schok (de bevestiging van zijn veiligheidsgordel was zelfs
gebroken), is waarschijnlijk door verbranding om het leven gekomen.
De onmiddellijk ingestelde bluspogingen met koolzuur leverden geen resultaat op.
Ook dit ongeval werd veroorzaakt doordat de bestuurder bij te lage snelheid een te scherpe bocht
maakte. Zie ook 10 juli PH-UAA en 19 juli PH-UAF.
Bestuurder: P.L.W. Sodderland(†)
NB. In persberichten en ook in het boek "Time Flies, 50 jaar Luchtvaartschool" wordt beweerd dat het ongeval geschiedde
op 27/8 maar in het door de Raad uitgebrachte rapport dat hieronder is afgebeeld staat 26/8. En daar houd ik mij aan
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 |
 |
 |
 |
 |
 |
28.08.1946 PH-NAG DIFOGA 421 # Nederhorst den Berg Terug / Top
Tijdens een vlucht vanaf Soesterberg moest een noodlanding gemaakt worden. Of ZKH Prins Bernhard
het toestel bestuurde is niet duidelijk, hij was in ieder geval wél aan boord.
Foto met dank aan Peter Diepen.
.
28.08.1946 NL-315 Douglas C-54A Skymaster 10377 Schiphol Terug / Top
De machine werd deze dag uit de vaart genomen wegens lekken der middenligger achter tank #1,
waar zich meerdere oude reparaties bevonden.
Alle nagels in het betreffende gebied werden nageklonken dan wel vervangen, de stiffeners
hersteld en vervangen, alles opnieuw geseald etc.
Het reparatierapport van de lekkage. (Coll. H. Dekker)
29.08.1946 PH-UAH de Havilland D.H.82A Tiger Moth 86506 Gilze-Rijen Terug / Top
Tijdens de landing sprong het toestel omhoog waarop de bestuurder reageerde met gas geven.
Hij hield echter de neus veel te hoog zodat het in overtrokken toestand over rechts wegviel.
Hij verzuimde dus de door de propeller veroorzaakte torsie te corrigeren.
Het toestel sloeg tegen de grond en kwam
De bestuurder bleef ongedeerd.
Bestuurder: C.G. v.d. Born.
 |
 |
NB. Deze vier ongevallen (10/7, 19/7, 26/8 en 29/8) waren de oorzaak van een uitgebreid onderzoek naar de
vliegeigenschappen van de na-oorlogse Tiger Moth.
Dit onderzoek leidde tenslotte tot het verplicht stellen van de zogenaamde Fokker-staart, in de praktijk de
'beddeplank' (en tegenwoordig dus ‘beddenplank’) genoemd.
Meer informatie over deze vliegproeven en de resultaten daarvan vindt u in mijn boekje "Dutch Tiger Moths"
(AIRnieuws 1986). Hierin wordt op deze zaak zeer uitvoerig ingegaan.
00.08.1946 PH-TCA Douglas C-47A 12963 # Terug / Top
Richtingsroer was uit de ophanging geslagen. Of dit in de lucht dan wel op de grond gebeurde,
is mij niet bekend.
01.09.1946 PH-83 Grunau 9 (ESG) 2 serie II Teuge Terug / Top
Bij het ontkoppelen helde het toestel iets naar links over. De bestuurder corrigeerde dit
maar deed dat veel te heftig.
Het toestel slipte over rechts naar beneden en pas vlak boven de grond zag hij kans de
zaak weer vlak te leggen en te landen.
Wèl raakte hij met de linker vleugel nog nét het prikkeldraad van een hekje.
Lichte beschadiging aan de vleugelneus.
Bestuurder: G.J. Schutte.
03.09.1946 PH-NAS Fokker S.9 6175 Ypenburg Terug / Top
Tijdens de uitloop na de landing heeft de bestuurder waarschijnlijk te hard geremd en
daardoor, èn door de toestand van het terrein, ging het toestel op de neus staan.
Het werd vrij ernstig beschadigd. De bestuurder bleef ongedeerd.
Bestuurder: E.H. Kloosterhuis.
06.09.1946 NL-310 Douglas C-54A Skymaster 10375 Basrah(YK) Terug / Top
Motorbrand. Het werd sowieso een reis met hindernissen. Na vertrek uit Calcutta liep de
oliedruk op, propeller in vaanstand en teruggekeerd. Er werden metaaldeeltjes in de filters
aangetroffen dus werd een nieuwe motor in Amsterdam besteld.
Dat leverde elf dagen vertraging op. Toen de motor arriveerde bleek dat er geen carburateur
meegeleverd was. Die werd vanuit Batavia aangeleverd.
Tenslotte de opmerking dat zo'n nieuwe motor als reserveonderdeel moet worden benoemd, en
niet op het manifest moet worden gespecificeerd. Dit in verband met inklaringsrechten.
Gezagvoerder: Laamens.
17.09.1946 PH-TBR Douglas C-47A 19211 Brussel(OO) Terug / Top
De landing werd met rugwind uitgevoerd en het toestel kon niet meer voor het eind van de
baan tot stilstand worden gebracht. Het reed tegen een hek en liep enige schade op.
Bestuurder: R. Protiva.
18.09.1946 PH-UBN North American AT-6A Texan 78-5955 Soesterberg Terug / Top
Na een normale landing met 45° dwarswind begon het toestel tijdens de uitloop hardnekkig
naar rechts uit te lopen. Subtiel corrigeren hielp niet, dus toen maar steviger geremd en
gestuurd.
De linker vleugeltip raakte de grond en de bestuurder kon het toestel op Soesterberg
achterlaten om gerepareerd te worden.
Bestuurder: G. van Schaik.
De beschrijving van het gebeurde door Vlieger Instructeur
Van Schaik. (Coll. H. Dekker)
19.09.1946 NL-312 Douglas C-54A Skymaster 3084 diverse Terug / Top
Na vertrek van Schiphol op 17/9 volgde een reis met veel storingen.
Diverse uitlaatbouten kapot. Tussen Bangkok en Singapore raakte de automaat defect.
In Batavia een nieuwe horizon gemonteerd. Op de thuisreis begon motor #3 te klappen.
Aardkabel was lek. Voorste bougies werkten niet meer, nieuwe bougies ingezet.
Tussen Calcutta en Karachi brak de hydraulische leiding vlak achter de pomp af.
Op Karachi geland met gebruik van de handpomp en zonder flaps, de remmen werkten nog
'een klein beetje'. Er stond een tractor klaar om het toestel na de landing van de baan
te slepen.
Er ging trouwens hierna een aanwijzing uit hoe door slim pompen/kranenstand in zo'n situatie
niet flaploos geland hoeft te worden.
Te Rome werden nog wat uitlaatboutjes vervangen en tenslotte klaagde de bemanning dat de
cockpit- c.q. de dashbord-verlichting "totaal verkeerd aangebracht was".
Gezagvoerder: Bax.
21.09.1946 NL-301 Douglas C-54A Skymaster 10380 Karachi(AP) Terug / Top
Storing aan motor#1, oorzaak was een defecte bougie. De ailerons van deze machine waren slecht,
vooral bij lage snelheden.
Oliedrukmeters wezen niet goed aan, dat was een algemene klacht.
22.09.1946 PH-143 De Schelde ESG # Woensdrecht Terug / Top
Het toestel werd door een aantal 'oplichters' verplaatst toen één van hen struikelde.
Net op dat moment kwam er een windvlaag, de anderen konden het niet meer in bedwang houden
en het sloeg over de kop.
Achterligger en linker vleugel gescheurd, richtingsroer, stabilo en hoogteroer beschadigd.
Ongevallenrapport 1946-17. (Coll. H. Dekker)
Drie Spaanse Messerschmitt jagers dwongen een KLM-toestel tot landen op het militaire
veld Banolas. De landing op de (te) korte baan verliep uitstekend en na controle van de
boorddocumenten mocht het toestel weer vertrekken.
De verklaring was dat de piloten het toestel voor een Frans verkeerstoestel hadden aangezien.
Wát dat verklaart is mij niet echt duidelijk.
28.09.1946 PH-TAD Douglas C-54A Skymaster 10379 Schiphol Terug / Top
Tijdens de start voor een proefvlucht kwam er een brandmelding van motor #4 en vanuit de
cockpit waren ook vuurverschijnselen te zien.
De gezagvoerder sloot onmiddellijk de shut-off valves, zette de schroef in vaanstand en
landde weer.
In eerste instantie kon geen oorzaak gevonden worden, alle pakkingen en koppelingen leken,
ook bij hoge druk, goed dicht te zijn.
Na lang zoeken bleek dat er in een hydraulische hogedrukleiding een minuscuul barstje zat
waaruit bij volle hoge druk een zeer fijn verstoven straaltje hydraulische olie spoot dat
op de uitlaat terecht kwam.
Opmerkelijk is dat in de verslaggeving van dit incident kenmerk PH-TAD wordt genoemd terwijl
het toestel toen nog operationeel was als NL-302!
12.10.1946 PH-TCA Douglas C-47A 12953 Schiphol Terug / Top
Er moest een gebroken richtingsroerkabel worden vervangen. Deze was vermoedelijk gebroken
a.g.v. van het omslaan van het roer.
15.10.1946 PH-TBY Douglas C-47A 12767 Croydon(G) Terug / Top
Op de uitvlucht naar Londen op de 14de was het blindvliegen van de leerling-vlieger beoordeeld
door de chef-vlieger. Deze gaf daarover een gunstig oordeel.
De terugvlucht zou door de leerling gemaakt worden terwijl de chef-vlieger onder de
blindvliegkap zou gaan zitten.
De start verliep normaal tot het toestel net loskwam.
Toen begon de machine geheel onbestuurbaar naar rechts te trekken.
Met vol voetenstuur en ailerons bleef de machine echter onbestuurbaar.
De chef-vlieger rukte de kap weg en zag de machine in een uiterst gevaarlijke vliegstand.
Ondertussen had de boorwerktuigkundige, al dan niet tezamen met de leerling, de door de
leerling blijkbaar veroorzaakte situatie van 48 boost links en ongeveer 36 boost rechts
hersteld.
Daarna reageerde de machine langzaam; de vlucht naar Amsterdam verliep min of meer normaal
hoewel door het raken van de rechter vleugel aan de grond, de tip gekraakt en de aileron
klem was komen te zitten.
Chef vlieger: A. Viruly. Leerling Watts. Boordwerktuigkundige: Franse.
 |
 |
16.10.1946 PH-NAY Fairchild UC-61A Argus II 855 Lyndhurst(G) Terug / Top
Noodlanding waarbij het onderstel, de linker vleugeltip en aileron beschadigd werden.
Bestuurder: R.C. Perry.
Wonderlijk genoeg is het toestel na de doorhaling spoorloos
verdwenen. (Coll. H. Dekker)
16.10.1946 PH-UBG North American AT-6A Texan 77-4295 Warga Terug / Top
Met het toestel waren boven Leeuwarden strooibiljetten uitgeworpen in verband met de daar
geopende tentoonstelling van de Nederlandse Marine
Door een montagefout van een klep in het brandstofsysteem hield de motor er boven Warga
mee op.
De standaanwijzer van de benzinekraan was onjuist gemonteerd zodat deze niet de tank
aanwees die daadwerkelijk in gebruik was.
Achter de aanwijzingen rechter tank, linker tank, reservetank en af, bleken feitelijk
schuil te gaan resp. af, rechter tank, linker tank en reservetank.
Dat deze foutieve montage niet eerder was gemerkt, was een gevolg van de overmatige
lekkage van betreffende klep. Bovendien was er nimmer zo lang met het toestel zonder
bij te tanken gevlogen.
De noodlanding werd uitgevoerd op een weiland bij Warga.
Aan het eind van de ongeveer 130 meter vrije uitloop was een vrij brede en diepe sloot
met daarachter een dijkje.
Tegen dit dijkje kwam het toestel tenslotte tot stilstand terwijl het gedeeltelijk boven
de sloot bleef hangen.
Het lag in de bedoeling het toestel te herbouwen, maar toen bleek dat de RLS daarbij
dacht aan het vervangen van de romp en de rechter vleugel reageerde de Luchtvaartdienst
dat dit niet acceptabel was. Dat was het opbouwen van een nieuw vliegtuig met enige
bruikbare onderdelen. Daarna is er over repareren niets meer vernomen.
Wel bleek in februari 1947 dat het toestel ernstige corrosieverschijnselen vertoonde.
Gezien het feit dat het bij de crash door de modder geschoven was en dus ernstig vervuild
was, en bovendien sedert de crash in de open lucht had gelegen was dat niet zo
verwonderlijk.
Plannen voor een ‘reparatie’ waren toen natuurlijk helemaal van de baan.
Bestuurder: H.W. Post.
In deze toestand heeft het toestel daarna nog zo lang buiten gestaan dat
vanwege de ontstane corrosie reparatie niet meer mogelijk was.
(Coll. H. Dekker)
Het door de bestuurder opgestelde proces-verbaal. (Coll. H. Dekker)
23.10.1946 PH-NAH Koolhoven F.K.43 6166 Nieuw Vennep Terug / Top
Het vliegtuig had nog geen geldig BvL, en ook voor het type was nog geen Type-Certificaat
afgegeven.
De vlucht had ten doel de vliegeigenschappen te beproeven nadat beide rolroeren 5° omhoog
waren gesteld. Na enige manoeuvres werden tijdens rechtuit vliegen op ongeveer 350 m hoogte
hevige trillingen van de vleugel waargenomen.
Weliswaar verminderden die enigszins toen de bestuurder de snelheid terugbracht, maar ze
waren nog wel zo hevig dat hij vleugelbreuk vreesde.
Hij zette het toestel aan de grond in de lengterichting van een stoppelveld.
Bij de uitloop kwam het in een sloot terecht waarbij het onderstel werd weggeslagen en de
schroef vernield. De inzittenden bleven ongedeerd.
Uit onderzoek door het NLL bleek dat het optreden van hevige onstabiele trillingen bij
deze vliegsnelheid volkomen verklaarbaar was.
Vergelijking van de gemaakte metingen met die welke aan de vooroorlogse PH-CMD waren gemaakt
toonden aan dat het voorkomen ervan een eenvoudige zaak zou zijn.
De PH-CMD had volledig gebalanceerde rolroeren en de PH-NAH niet.
Echter, deze balansgewichten hadden ook wel op de tekeningen gestaan, maar bij Fokker had
men in eerste instantie gemeend ze weg te kunnen laten.
Uit door Koolhoven-constructeur J. Weyer aan Fokker overgelegde informatie (o.a. gewichtenlijst)
had men inmiddels geconcludeerd dat de rolroeren gebalanceerd dienden te worden.
Helaas waren deze balansgewichten nog niet aangebracht.
Bestuurder: H.B. Bulten.
De heer Weyer, constructeur bij Koolhoven, gaf een verklaring af betreffende
de balancering van de rolroeren. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
Tijdens laagvliegoefeningen vloog vlak voor het toestel opeens een groep van zo’n 300 eenden op.
Het was voor de leerling niet meer mogelijk ze te ontwijken.
Deuken in vleugel, neus en staartvlakken, barst in een ruit.
Over de schade aan de eenden heb ik geen informatie, lijkt me echter zeer ernstig.
Gezagvoerder: J.K. Hoekstra; Leerling v.d. Made.
 |
 |
Bij het uitvoeren van een overland-vlucht tijdens een gezamenlijke lesvlucht, heeft de propeller
van de PH-UBH de staart van de PH-UBL geraakt.
De bestuurder van de PH-UBL wilde die van de PH-UBH laten weten dat hij naast hem in formatie
ging vliegen, dat lukte vanwege een radiostoring echter niet.
Toch naderde hij met vrij groot snelheidsverschil de ander van rechtsachter.
De naderingssnelheid was echter zó groot dat hij eigenlijk te laat het gevaar van zijn
manoeuvre besefte.
Hij week uit, maar daardoor kwam zijn linker vleugel in de schroefwind van de PH-UBH.
Dit had tot gevolg dat het toestel onder de PH-UBH zwenkte.
Hij drukte snel de knuppel naar voren maar raakte met z'n staart nog net de propeller
van de PH-UBH.
De propeller en het richtingsroer werden licht beschadigd maar beide vliegtuigen konden
doorvliegen naar Eelde.
De onderzoekscommissie vond dat "de oorzaak uitsluitend moest worden gezocht in een grove
onbezonnenheid van de bestuurder van de PH-UBL".
Bestuurders: Haremaker (PH-UBH) en P.C.A. Schüler (PH-UBL).
En een schetsje van de schade aan het richtingsroer. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
05.11.1946 PH-TAV Lockheed 049 Constellation 2069 Azoren(CS) Terug / Top
Bij een tussenlanding op het vliegveld Santa Maria op weg van Amsterdam naar New York
bezweek tijdens de uitloop het linker gedeelte van het landingsgestel.
Het vliegtuig werd ernstig beschadigd. De passagiers en de bemanning bleven ongedeerd.
Volgens de grondsporen liep het vliegtuig na een uitloop van
dit werd gecorrigeerd. Gedurende deze uitloop werd tweemaal flink geremd, dit was in
overeenstemming met de verklaring van de bemanning.
Na
te shimmyen, vooral de linker hoofdwielen. Het linker onderstel sloeg vervolgens naar
achteren weg, het vliegtuig helde naar links over en kwam even later tot stilstand.
Toen het shimmyen begon remde de bestuurder krachtig. Aangezien er van een defect aan
het materiaal, van een vliegfout of een slechte toestand van de baan geen sprake was,
werd er een diepgaand onderzoek ingesteld.
De conclusie daarvan was dat als enige oorzaak van het ongeval moest worden beschouwd
de bijzonder grote belasting die optrad door het terugveren van het onderstel bij snelle
en vrij harde landingen.
Deze terugveerbelasting was daarvoor ook al wel geconstateerd maar
er waren toen niet de juiste conclusies uit getrokken.
Een Nederlands initiatief zorgde ervoor dat er internationaal aandacht aan dit verschijnsel
werd besteed en nadat ook op twee andere vliegtuigen het begin van breuk van de
desbetreffende bouten was geconstateerd werd de door de KLM aanbevolen -en door haar
reeds uitgevoerd- modificatie door de andere autoriteiten ook bindend voorgeschreven.
Aangezien ook deze modificatie nog niet afdoende de optredende belasting kon weerstaan,
ontwierp Lockheed daartoe een hydraulische schokdemper.
Gezagvoerder: E. van Dijk. Tweede bestuurder: J.E. Collins. Derde bestuurder: J. van Kuyk.
Boordwerktuigkundigen: A. Verhoef en J.P. Molenaar. Telegrafist: H.C. Moulijn.
 |
 |
De rapporten van resp. gezagvoerder Van Dijk en BWK Verhoef. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
06.11.1946 PH-TBO Douglas C-47A 13638 Shere(G) Terug / Top
Het toestel daalde door de wolken teneinde op Croydon te landen.
Direct na het uitklappen van de wielen begon het toestel boomtoppen te raken en crashte.
De bestuurder werd hierbij ernstig gewond en raakte bewusteloos, de BWK die op de plaats
van de 2e bestuurder zat, werd eveneens ernstig gewond.
Van de overige leden der bemanning werden er twee licht gewond.
Van de passagiers werd er één ernstig en één licht gewond. Het vliegtuig werd grotendeels
vernield.
Eén van de passagiers, de heer G.S. Mayer, constateerde nadat hij het vliegtuig had verlaten
een begin van brand in het kreupelhout rondom de gescheurde pijpen van de motorgondel.
Met een in het vliegtuig aanwezig brandblusapparaat blust hij dit, waardoor hij ernstiger voorkwam.
De oorzaak van het ongeval was moeilijk te reconstrueren.
De bestuurder had weliswaar de hoogtemeter verkeerd ingesteld zodat deze 230 voet meer aanwees dan
de feitelijk vlieghoogte. Maar zowel de bestuurder als de BWK waren stellig in hun bewering dat
ze volgens de meter, op het moment van de crash, op een hoogte van 1100 à 1200 voet vlogen.
En dat was rekening houdend met de foutieve aanwijzing van de meter nog ruimschoots voldoende,
de bebossing kwam ter plekke niet hoger dan 670 voet.
Ook volgde de bestuurder bij de nadering niet de voorgeschreven route, maar ook dat kon niet
-alleen- de verklaring voor het ongeval zijn.
De Raad kwam eigenlijk niet verder dan enige veronderstellingen over het niet (voldoende)
rekening houden met de positie van het vliegtuig t.o.v. het heuvelachtige landschap en het vrijwel
onopgemerkt hoogte verliezen dat een vliegtuig van dit type in een bocht kan overkomen.
Dit hoogteverlies kan "licht 600 voet bedragen en kan voor een niet aandachtige bestuurder
onopgemerkt blijven", zoals deskundige J.A. Bach ter zitting opmerkte”.
Gezagvoerder: O.W.P. Kappelmeijer. Telegrafisten: A.J. Stam en J.A. Surink.
Boordwerktuigkundigen: Th.J. Moerkerk. Stewardess: C. Kans.
Twee foto's beschikbaar gesteld door Frank Surink. De telegrafist was zijn oom!
 |
 |
De uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Een Nederlands sportvliegtuig dat onderweg was naar Engeland moest te Varck, in de buurt van
Calais, een noodlanding maken. Oorzaak was brandstofgebrek.
06.11.1946 G-AHNB Percival P.30 Proctor II H.186 Valkenburg Terug / Top
Wegens motorstoring maakte de bestuurder een noodlanding op het marinevliegkamp.
Na reparatie kon het toestel op 12 november weer vertrekken.
12.11.1926 PH-# # # Wunstorf(D) Terug / Top
De bestemming was Hannover maar dat zat wegens het slechte weer dicht. Er werd uitgeweken naar
Wunstorf maar onderweg ontstond een motorstoring. Het toestel kwam op één motor binnen.
13.11.1946 LN-LAE Airspeed AS.40 Oxford I 4337 Schiphol Terug / Top
Toen het vliegtuig taxi-instructies had gekregen voor de start om terug te vliegen naar
Kopenhagen, zou de radiotelegrafist de blokken voor de wielen verwijderen.
Hierbij werd hij door een draaiende propeller geraakt en gedood.
Bestuurder: Thorsaser
Radiotelegrafist: J.E. Brakken(†)
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
NB. Mogelijk werd in het ongevallenrapport de naam van de bestuurder foutief gespeld: Thorsager.
Het door inspecteur Van der Heyde opgestelde rapport.
(Coll. H. Dekker)
14.11.1946 PH-TBR Douglas C-47A 19211 Schiphol Terug / Top
Tijdens de nadering volgde de boordwerktuigkundige tweemaal de opdracht om de kleppen uit
te doen niet op. Volgens hem was de snelheid daarvoor te laag.
Zie ook het gebeuren met de PH-TBW later op de dag.
Bestuurder: E.J.H.F. Moreton. Boordwerktuigkundige: J.J. Bouckaert.
14.11.1946 PH-TBW Douglas C-47A 20122 Schiphol Terug / Top
Toen het toestel boven Schiphol aankwam was het zicht beperkt maar niet buitensporig slecht.
Vlak voor dit ongeval waren de PH-TCD, de PK-DSB en de NL-310 zonder bijzondere problemen geland.
Bij de nadering van de PH-TBW kreeg het landingsbeurt 1 toegewezen met als landingsbaan 23,
de mistbaan.
Nadat het tot driemaal toe Schiphol was gepasseerd zonder dat grondzicht was verkregen, heeft
de gezagvoerder bij het opnieuw beschrijven van een linkerbocht, naar alle waarschijnlijkheid
de aarde in zicht gekregen.
Daarop heeft de aan boord dienstdoende radiotelegrafist op de gebruikelijke wijze het peilstation
PHA doen weten, dat verdere hulp niet nodig was.
Op dat ogenblik moet de gezagvoerder vóór zich hebben gehad het verlichte platform met
de verlichte loodsen en links het verlichte eind van de westelijke mistbaan.
Hij heeft toen de linkerbocht doorgezet en heeft na het passeren van de ringvaart en vliegend
achter de vliegtuigloodsen, alleen nog de lichten van het westelijk einde van de mistbaan gezien.
Waarschijnlijk was hij voor zijn oriëntering weer grotendeels op zijn instrumenten aangewezen.
Het vliegtuig is hoogstwaarschijnlijk vervolgens in Noordwestelijke richting, vrijwel evenwijdig
aan de toen in aanleg zijnde ZO-NW-baan, op z'n rug met een langshelling van 65° en een dwarshelling
van 45° en met een vrij grote snelheid (naar schatting 200 km/u) tegen de grond gebotst, waarbij
het vliegtuig werd vernietigd en de alle 26 inzittenden werden gedood.
Ook bij dit ongeval kwam weer de vliegeigenschap ter sprake die ook bij het ongeval van de PH-TBO
(op 6 november) een rol had gespeeld: het verliezen van hoogte bij te langzame scherpe bochten.
Al in 1936 hadden vliegproeven uitgewezen dat de DC-3 niet waarschuwt als een te lage snelheid
wordt bereikt en dan asymmetrisch wegvalt. "Het toestel mag dan ook slechts
worden toevertrouwd worden aan een bestuurder die met deze bijzondere eigenschappen ten volle
bekend is" schreef destijds prof. Van der Maas.
De Raad trok dan ook (o.a.) de volgende conclusies:
- Dat Moreton met de voormelde gevaarlijke eigenschappen van de DC-3 vliegtuigen niet voldoende
bekend was;
- dat het hem heeft ontbroken aan voldoende routine in het landen onder omstandigheden
als de bestaande met dit vliegtuig.
Deze conclusies werden nog bevestigd door de verklaringen van BWK J.J. Bouckaert die een
slechtzicht landing van betreffende bestuurder op dezelfde dag van de ramp meemaakte.
Hierbij bleek dat hij bij een snelheid van 145 km/u aan Bouckaert de opdracht had gegeven
"3/4 kleppen uit".
Bouckaert achtte dit -ook naar het oordeel van bovengenoemde Van der Maas terecht- een gevaarlijke
handeling en tot twee maal toe had hij geweigerd dit bevel op te volgen.
Gezagvoerder: E.J.H.F. Moreton(†)
Telegrafist: W.L. Milo(†)
Telegrafist: H.L. Vos(†)
Bwk: H.H.J. Tiemens(†)
Stewardess: J.M. Lammens(†)
Passagiers: H.J. van Arkel(†); F.M. Burgis(†); M.M. Buschman(†); W.L. Elderson(†);
M.A. Elias(†); P.A. Josephs(†); W.E.A.M. König(†); J. Kooyman(†); L.H. Lambo(†);
H.E. Lambo-Goats(†); H. de Man(†); U.R. Moseley(†); E.L. van Musscher(†); J. Ridder(†);
K. Sperna Weiland(†); C. Tonnet(†); A.P. Ulrich-de Groot(†); J. Vet(†);
E.M.M. van Vlijmen(†); C.N. Weston(†); R.A. Witham(†).
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.
(Coll. H. Dekker)M.A. Elias(†); P.A. Josephs(†); W.E.A.M. König(†); J. Kooyman(†); L.H. Lambo(†);
H.E. Lambo-Goats(†); H. de Man(†); U.R. Moseley(†); E.L. van Musscher(†); J. Ridder(†);
K. Sperna Weiland(†); C. Tonnet(†); A.P. Ulrich-de Groot(†); J. Vet(†);
E.M.M. van Vlijmen(†); C.N. Weston(†); R.A. Witham(†).
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
18.11.1946 OY-POL Piper J3C-65 Cub 12818 Bergeyk Terug / Top
De benzinestand-meter bleef na een scherp gedraaide bocht onder in de geleiding klem zitten.
Bij de Piper is dit een nogal eenvoudige constructie, een kurken vlotter met daaraan bevestigd
een verticale naald die geleid wordt in een buisje.
Kortom, de brandstofvoorraad was niet meer af te lezen en de bestuurder besloot elk risico te
vermijden en zocht een plaats om een noodlanding uit te voeren.
Toen hij het toestel naar beneden stuurde voor de landing schoof een blik reservebenzine van
de voorstoel af.
Toen het toestel aan de grond kwam merkte hij direct dat zijn wielen geblokkeerd waren, het
toestel ging op z'n neus staan en sloeg daarna over de kop.
Inderdaad, het blik brandstof drukte de voetremmen aan.
Het door hem uitgezochte terrein was echter zo zacht dat deskundigen er eigenlijk van overtuigd
waren dat het toestel óók met niet geblokkeerde wielen een zeer grote kans had gelopen over de
kop te slaan.
Bestuurder: H.L. Hansen.
Het rapport van dit, óók volgens de deskundigen, geval
van botte pech. (Coll. H. Dekker)
22.11.1946 PH-TBI Douglas C-47A 11855 Schiphol Terug / Top
Het toestel stond aan begin van baan 27 klaar voor een lesvlucht.
De motoren werden warmgedraaid, toen plotseling door een windvlaag de staart omhoogkwam
en de propellers tegen de baan sloegen. Ze werden beide ernstig beschadigd.
Instructeur: J.H. Creel. Leerling: R.D. Bergman.
NB. De hier genoemde leerling R.D. Bergman is, denk ik, de R.D. Bergemann, de gezagvoerder die
op 30.5.1961 met de PH-DCL verongelukte.
Wegens slecht weer zette de bestuurder z'n toestel op het marinevliegkamp aan de grond.
Toen dezelfde dag het weer wat opklaarde vertrok hij alsnog naar Schiphol.
29.11.1946 PH-UBK North American AT-6A Texan 78-6580 Gilze-Rijen Terug / Top
De leerling voerde de landing uit. Tijdens de uitloop werd het toestel plotseling door een
windvlaag opgetild en voordat de instructeur kon ingrijpen raakte de linker vleugeltip de grond.
Vleugeltip en aileron beschadigd.
Instructeur: J.A. Gibson.
(Coll. H. Dekker)
00.11.1946 PH-AAA Bücker Bü 181 Bestmann 331365 # Terug / Top
Deze maand heeft Frits Diepen Vliegtuigen NV tweemaal een propeller van dit toestel
gerepareerd. Eén daarvan was duidelijk beschadigd door draaiend in aanraking met een
obstakel te zijn gekomen.
De brief waarin de heer Meyer de beide reparaties omschrijft. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
04.12.1946 PH-UBN North American AT-6A Texan 78-5955 Gilze-Rijen Terug / Top
Na een normale landing met 45° dwarswind begon het toestel tijdens de uitloop hardnekkig
naar rechts uit te lopen. Subtiel corrigeren hielp niet, dus toen maar steviger geremd en
gestuurd. De linker vleugeltip raakte de grond en werd weer (zie 18/9) verkreukeld.
Bestuurder: K. van de Kommer.
De PH-UBN bleek niet alleen op de grond, maar ook in de lucht aparte eigenschappen te bezitten!
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
07.12.1946 PH-NAW Supermarine Walrus I S2/8934 Kaapstad(ZS) Terug / Top
Het vliegtuig werd, na het compenseren van het kompas op Wingfield, teruggevlogen naar de
"Willem Barentsz". Om 12.10 uur werd weer in de Tafelbaai geland.
Omdat het vertrek van de ”Willem Barentsz" uitgesteld werd, was er nog wat tijd over voor
extra oefeningen. Er werd dus weer gestart.
Even voor, of in het begin van, de aanloop kwam er van de "Willem Barentsz" een bericht
binnen met een vraag over het benzineverbruik van de Walrus.
De radiotelegrafist gaf het bericht aan waarnemer Kuiper die hem duidelijk maakte dat hij
het wel aan de bestuurder zou geven.
Kuiper ging daarop naar voren terwijl het vliegtuig met de startrun bezig was.
Toen het vliegtuig aan het eind van de aanloop zich juist boven het water bevond, voelde de
bestuurder een krachtige duw tegen zijn rechter bovenarm.
Deze duw was het gevolg van het struikelen van de heer Kuiper.
Hierdoor werd het stuurwiel plotseling naar voren geduwd en dook het vliegtuig het water in.
De waarnemer kwam hierbij om het leven.
Gezagvoerder: J. van Donkelaar
Telegrafist: H.W. Hogenkamp
Waarnemer: L. Kuiper(†)
Radardeskundige: J.R. Addison
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 |
 |
 |
07.12.1946 PH-TCF Douglas DC-4-1009 42996 Tunis(TS) Terug / Top
De bijzondere vlucht naar Zuid Afrika strandde in Tunis. De PH-TBY bracht motoronderdelen,
de PH-TAR vertrok naar Tunis om de vlucht i.p.v. de PH-TCF uit te voeren.
Gezagvoerder: A. Viruly.
08.12.1946 PH-136 Grunau 9 (ESG) 6024 Ypenburg Terug / Top
De bestuurder had opdracht een rondje om het veld te vliegen.
Doordat hij de laatste bocht praktisch zonder ailerons te gebruiken vloog, dreef hij
te ver af.
Toen hij probeerde terug te komen haalde hij door het te overtrekken alle snelheid uit
het toestel en prikte het tenslotte de grond in.
Het toestel raakte behoorlijk beschadigd, voor- en achterstijl gebroken, triplex rompje
kapot diverse kabels gebroken.
Bestuurder: P. Otto.
Ongevallenrapport 1946-18. (Coll. H. Dekker)
00.00.1946 PH-UA# de Havilland D.H.82A Tiger Moth # Roosendaal Terug / Top
Bij aankomst in Nederland verdwaald en wegens brandstofgebrek moest een noodlanding bij
Roosendaal gemaakt worden.
00.00.1946 PH-# Piper L-4H Grasshopper = Schiphol Terug / Top
Op Schiphol ontdekte J.B.Th. Hugenholtz twee Piper Cub vliegtuigen en begon direct
pogingen in het werk te stellen er een te bemachtigen.
Het duurde tot begin 1947 voordat zijn toestel ingeschreven werd als PH-NBP.
Van het andere toestel meldde Vliegwereld van 1 maart 1947 dat het door een windvlaag was
vernield.
Bij de samenstelling van “Nederlandse Ongevallen en Incidenten 1946" werden
(o.a.) de volgende bronnen geraadpleegd:
A. van Aal; Wim Adriaansen; Wijbe Buising; Frits Gerdessen; Coen van den Heuvel;
Paul van der Horst; Gerrit J. Koning; J.(Pjotr) Lawant; Jan Evert Leeuw; Doewe J. Pelleboer;
Jan Willem de Wijn;
Rijksluchtvaartdienst; Uitspraken van de Raad voor de Luchtvaart; Accident Inquiry in the
Netherlands (A.A. van Wijk); This is your Flight Engineer speaking (Hagens e.a.);
Nederlandse Vliegtuig Encyclopedie (Hooftman); Vliegwereld; AVIA; Een halve eeuw zweefvliegen
boven Twente (Koppen e.a.); World Directory of Airliner Crashes (Denham);
Amsterdamse Club voor Zweefvliegen.
Datum Registratie Type Dienst Plaats Piloot Opm.
16.01.46 X-1 Douglas
C-47A Dakota KLu Katwijk *
14.02.46 ? De
Havilland DH.98 Mosquito MLD Darlington(G) *
05.04.46 6-10 Fairey
Firefly I MLD Fearn(G) *
11.04.46 6-6 Fairey
Firefly I MLD = * (?)
20.04.46 C3-510 Curtiss
P-40 Kittyhawk ML-KNIL Bandjermasin(PK) Scheffer
17.05.46 C3-561 Curtiss
P-40 Kittyhawk ML-KNIL = *
04.06.46 C3-518 Curtiss
P-40 Kittyhawk ML-KNIL = *
02.07.46 N5-238 North
American B-25 Mitchell ML-KNIL Pakan Baroe(PK) Theunissen/Furholz
02.07.46 N5-238 North
American B-25 Mitchell ML-KNIL Pakan Baroe(PK) Furholz/Theunissen
04.08.46 N5-230 North
American B-25 Mitchell ML-KNIL Kali Bentang(PK) Wardenaar/IJland
04.08.46 N5-230 North
American B-25 Mitchell ML-KNIL Kali Bentang(PK) IJland/Wardenaar
20.08.46 6-2 Fairey
Firefly I MLD Noordzee Eegers
de Beyl/Bree de
20.08.46 6-2 Fairey
Firefly I MLD Noordzee Bree
de/Eegers de Beyl
27.08.46 D-4 Avro
Type 652A Anson KLu Beek. * NK651
12.09.46 6-13 Fairey
Firefly I MLD Kemajoran(PK) *
21.09.46 C-8 Airspeed
AS-46 Oxford KLu = Reumerman HM347
27.09.46 H-18 Supermarine
Spitfire Mk.IX KLu Twente Hendrikx
03.10.46 A-13 De
Havilland DH.82A Tiger Moth KLu = Koster N9192
07.10.46 6-15 Fairey
Firefly I MLD Apeldoorn Christern
12.10.46 6-13 Fairey
Firefly I MLD Kemajoran(PK) *
13.10.46 Y-87 Convair
PBY-5 Catalina MLD Woendi(PK) *
17.10.46 ? #
MLD Perranport *
30.10.46 A-10 De
Havilland DH.82A Tiger Moth KLu = Broekema PG690
11.11.46 B-? North
American AT-16ND Harvard ML-KNIL Kalidjati(PK) *
11.11.46 B-? North
American AT-16ND Harvard ML-KNIL Kalidjati(PK) *
11.11.46 B-? North
American AT-16ND Harvard ML-KNIL Kalidjati(PK) *
11.11.46 EE343 Gloster
Meteor F.3 RAF Noordzee *
18.11.46 NL-201 Douglas
C-47A KLu Frankrijk(F) *
19.11.46 A-? De
Havilland DH.82A Tiger Moth KLu = Villijn PG635
21.11.46 C-9 Airspeed
AS-46 Oxford KLu = Aarts HN131
23.11.46 A-10 De
Havilland DH.82A Tiger Moth KLu = Stein PG690
04.12.46 B-116 North
American AT-16ND Harvard KLu = Beek
ter FS754
05.12.46 C-10 Airspeed
AS-46 Oxford KLu = Reumerman P8910
10.12.46 B-? North
American AT-16ND Harvard KLu = Oord
van
10.12.46 6-9 Fairey
Firefly I MLD Noordzee Saltykoff
10.12.46 6-13 Fairey
Firefly MLD Hellevoetsluis *
16.12.46 H-? North
American P-51 Mustang ML-KNIL Medan(PK) Daalen
van