09.01.1947 PH-UCE  Piper L-4J Grasshopper      #         Zwolle               Terug / Top
Noodlanding op de nieuwe weg naar Kampen. De dag erna stond het toestel er nog.
 
      Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant 10.1.1947
                                              via Karel Kalkman
     
 

09.01.1947 N#      #                           =         Zorg en Hoop(PZ)    Terug / Top

Een tweemotorig Amerikaans toestel week wegens het slechte weer uit naar het vliegveldje 

achter het oude Amerikaanse kamp. Het toestel was onderweg van New York naar Buenos Aires en

was eigendom van Lance Call Inc., een ijzer en staalfirma in New York.

Bestuurder: L. Call. Copiloot: Wiggins.

 

10.01.1947 PH-NAH  Koolhoven F.K.43            6166      Ypenburg            Terug / Top
Staartsteun gebroken.
                                         
16.01.1947 PH-UBV  Beech D18S                  A-106     Twente              Terug / Top
Voor het maken van de landing werd toestemming gevraagd deze, als oefening, op één motor

te mogen uitvoeren. Na verkregen toestemming werd de linker propeller in vaanstand gezet. 

Het rugwind deel van de nadering werd normaal gevlogen op ca. 250 m hoogte.
Het vliegtuig daalde daarna normaal voor de landing. Vlak voor de landing werd er nog wat 

gemanoeuvreerd omdat het toestel niet recht voor de baan zat.
Even daarna gaf de instructeur de nog werkende motor vol gas teneinde nog een keer rond 

te gaan voor een nieuwe landing omdat het toestel te laag zat voor een normale landing 

op de aangewezen baan. De motor maakte een gierend geluid, blijkbaar stond de propeller 

op kleine spoed. Het gas werd weer enigszins teruggenomen, terwijl de instructeur 

probeerde de linker motor weer op gang te brengen.
Hierbij bevond het vliegtuig zich op 30 m hoogte. De linker motor pakte echter niet. 

Inmiddels vloog het vliegtuig op 25 m hoogte over baan 24. Even voor het eind van de 

baan begon het toestel naar links af te glijden, het werd  iets opgetrokken maar rolde 

vervolgens snel linksom. Het schoof met de linkervleugel enige meters over de grond terwijl 

het vliegtuig verder om zijn langs as draaide.
Tenslotte sloeg het op de rug onder een vrij sterke helling tegen de grond. 

Het schoof nog enkele meters over de grond, draaide over z'n langs as verder en kwam nog 

steeds op de rug liggend tot stilstand. Leerling-vlieger Muiswinkel zag een gat in de 

romp, maakte zijn riem los en kroop snel naar buiten.
Enkele seconden daarna brak er brand uit en die ontwikkelde zich heel snel tot een 

enorme vuurzee.
De beide andere inzittenden werden zeer waarschijnlijk bij de botsing al gedood of 

althans zeer ernstig verwond. Ondanks de snel ter plaatse zijnde hulpverlening konden 

de twee niet meer gered worden.
Het ongeval is in de hand gewerkt doordat de bestuurder verzuimd heeft het onderstel 

en de landingsklappen in de trekken, zodra hij merkte dat een normale landing op de 

aangewezen baan niet meer mogelijk was. Voorts had hij moeten beseffen dat het 

beschrijven van een linkerbocht, terwijl de linker schroef in vaanstand stond, de 

mogelijkheid van het niet in de hand houden van het toestel vergroot.
De Raad was nogal kritisch over het feit dat de betreffende instructeur slechts één uur 

theoretisch èn één uur praktisch onderricht op de Beech had gehad. 

Zij achtte het "niet verantwoord dat hij met dit vliegtuig onderricht ging geven en 

daarbij een oefening uitvoerde, die als uiterst moeilijk kan worden aangemerkt".
Na dit ongeval werd voor het geven van  instructie op de Beech, een minimum van 25 uur 

ervaring verplicht gesteld. 

Instructeur:       A.F. Postmaa(†)

Leerling-vliegers: W. Bekker(†) en C.J. Muiswinkel. 

 

Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"

   

         Eén foto van dit tragische gebeuren lijkt me voldoende! (Coll. H. Dekker)

 

   De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                               (Coll. H. Dekker)

   

20.01.1947 PH-NAR  Fokker S.9                  6174      Ypenburg            Terug / Top
Toen de bestuurder naar de baan taxiede reed hij over een spade die, niet zichtbaar, in 

het gras lag. Er werd toen nogal op het veld gewerkt en een der werklieden had hem daar laten 

liggen of mogelijk was hij van een wagen gevallen. 

Hoe het ook zij, de spade werd omhoog geworpen en kwam tegen de propeller. 

Van de propeller werd een stuk van 20 centimeter afgeslagen.
Bestuurder: H. Bulten.
  

     Het rapport van controleur Bezemer voor de Luchtvaartdienst.

                                             (Coll. H. Dekker)

     

   

25.01.1947 PH-UBF  North American AT-6A Texan  77-4400   Gilze-Rijen         Terug / Top
Linker vleugeltip beschadigd door grondzwaai.
 

     De oorzaak was dus een "groundloop".  (Coll. H. Dekker)

     

 

26.01.1947 PH-TCR  Douglas C-47A               25479/14034  Kopenhagen(OY)   Terug / Top
Onderweg van Amsterdam naar Stockholm werd een tussenlanding gemaakt te Kopenhagen.
Omstreeks 15.31 uur startte het toestel weer om de reis naar Stockholm voort te zetten.
De aanloop langs de startbaan was kort, ongeveer 200 à 300 meter, doch gelet op de zeer 

sterke tegenwind, overigens normaal.
Het vliegtuig begon, toen het los was, iets sterker te stijgen dan normaal en de klim, 

steeds toenemend in steilte - meer dan 45°- eindigde tenslotte in het overtrekken van
het vliegtuig op een hoogte van 75 tot 100 meter.
Het vliegtuig rolde naar links en viel bijna loodrecht omlaag waarbij het begin van een 

tolvlucht ontstond.
De botsing met de grond vond plaats op ongeveer 1000m van het startpunt even ten westen
van de baan waarop het was gestart.
Onmiddellijk nadat het vliegtuig met de neus en de linkervleugel omlaag tegen de grond 

was gebotst, brak een hevige brand uit waardoor het gehele wrak onmiddellijk in vlammen 

werd gehuld.
Reeds voordat het vliegtuig tegen de grond was gebotst, klonk de alarmsirene van het 

vliegveld. De hulpdiensten waren binnen drie minuten ter plaatse maar konden niets 

uitrichten ten behoeve van de inzittenden.
Er bestaat geen twijfel aan dat alle inzittenden onmiddellijk bij de botsing zijn gedood.
Omstreeks 15 minuten na de ramp werd door een lid van het bewakingspersoneel, op "75 m ten 

oosten van het wrak, een metalen hoogteroerklamp gevonden van het type dat bij de KLM in 

gebruik was".
Aan het wrak werd niets gevonden dat het ongeval kon verklaren.
De gevonden klamp, het feit dat het verwijderen van de klamp de taak was van "een
19-jarige jongeman die eerst op 7 januari 1947 zonder enige voorafgaande ervaring,
bij de gronddienst in dienst was gekomen en onvolledige instructies had gekregen", 

rechtvaardigden de conclusie dat het toestel met een aangebrachte hoogteroerklamp was 

gestart en dat deze tijdens de val of bij de botsing met de grond was weggeslingerd.
Bovendien waren de klampen niet voorzien van de opvallende linten omdat die versleten 

waren!
Vliegproeven bevestigden dat een Dakota met een dergelijke klamp zich op deze wijze
zou gedragen.
De Raad kwam tot de conclusie dat er ernstige fouten zijn gemaakt.
Niet alleen in dit geval maar ook omdat er geen lering was getrokken uit incidenten
die bij dit onderzoek aan het licht kwamen.
In juli of augustus 1946 had op Schiphol een KLM-employé gezien dat bij een Zweeds
toestel, dat al startvergunning had gekregen, een dergelijke klamp niet verwijderd was.
Niet lang voor de ramp met de PH-TCR was een vliegtuig van de KLM, óók op Kastrup,
al op weg naar de baan toen een Deens politieagent zag dat de hoogteroerklamp niet 

verwijderd was.
Hij waarschuwde een KLM-er (Van der Voort) en die reed met een auto snel achter het
toestel aan en wist nog voor de start de klamp te verwijderen.
Deze incidenten waren nooit gerapporteerd en men had er dus organisatorisch ook geen
lering uit kunnen trekken. 

Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer(†)

Copiloot:    G.J. Rietman(†)

Telegrafist:  S.M.A. Pijnenburg(†)

Telegrafist:  W. Brandenburg(†)

Bwk:          W.A. van Bommel(†)

Hofmeester:   H. Hoek(†)

 

Passagiers: B.O. Brix(†); P. Engel(†); P.E.M. Fehrman(†); E. Grant(†): Prins Gustav Adolf(†);

J. Izequierdo(†); H.G.B. Mackeprang(†); M.R.X.V. Malbecq(†); M.W.G. Moore(†);
G. Neumann-Thomassen(†); J.L. Peltier(†); B.L. Sorbon(†); A.G.H. Stenbock(†);
J.D. Thomassen(†); H.H. Thomsen(†); R.B. Tuvhagen(†).

 

Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 
Onder de zestien omgekomen passagiers bevonden zich de Zweedse kroonprins Gustav Adolf en de beroemde zangeres 

Grace Moore. Elvis Presley noemde zijn landgoed Graceland naar haar.

  

Ongevalsonderzoek wordt hier uitgevoerd door 'heren met hoeden'!
Van deze heren is er één herkend door Anna Fors. De heer in het midden met de opstaande kraag is prins Bertil, de jongere broer
van prins Gustav Adolf, die omkwam bij de crash.

 

 
 
 

  De uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                (Coll. H. Dekker)

  

28.01.1947 PH-UBT  Beech D18S                  A-104     Gilze-Rijen         Terug / Top
Bij het wegtaxiën kwam er een wiel in een kuil terecht, de schroef sloeg tegen de grond en 

werd geheel vernield. 

Ook de NACA-kap zakte op de grond en werd, samen met de ophanging daarvan, beschadigd. 

  

      Het rapport van chef-TD Deltenre.    (Coll. H. Dekker)

     

   

30.01.1947 PH-UBS  Beech D18S                  A-103     Schiphol            Terug / Top
Om 09.00 uur startte het toestel voor een lesvlucht. Direct na het loskomen helde het toestel 

plotseling sterk naar rechts over. De leerling corrigeerde direct met vol ailerons en 

voetenstuur waardoor het toestel nu naar links overhelde en toen weer naar rechts. 

Zóver  naar rechts dat de vleugel bijna de grond raakte. Toen werd het vlakgetrokken en 

na een bocht beschreven te hebben is het toestel veilig geland.
Het vreemde loskomen werd veroorzaakt door het niet verwijderen van het ijs op de vleugels 

voor de start. 

Hoewel de leerling -als gezagvoerder- hiervoor verantwoordelijk gesteld zou kunnen worden, 

was de inspecteur van de RLD terecht van mening dat de instructeur in dit geval de 

verantwoordelijke persoon was.
Instructeur: J.F.A. Jansen. Bestuurder: F.A.E. Roelofs. 

Mede-leerling R. de Roos en nog twee passagiers. 

    

Drie foto's beschikbaar gesteld door Doewe Pelleboer. 
Of ze echter bij het bovenomschreven incident horen staat niet vast!

   

     

 

  Het rapport van Van der Wal en een schetsje van de "ijssituatie".                        (Coll. H. Dekker)

   

31.01.1947 PH-UBK  North American AT-6A Texan  78-6580   Gilze-Rijen         Terug / Top
De leerling reed, terwijl hij remde, van het gladde gras op het stroeve beton. 

Daar heeft remmen opeens een heel ander effect. Het toestel ging dus op de neus staan. 

Propeller en NACA-kap beschadigd. 

  

      Het rapport van chef-TD Deltenre.     (Coll. H. Dekker)

     

 
01.02.1947 PH-UBM  North American AT-6A Texan  78-6599   Gilze-Rijen         Terug / Top

Lichte grondzwaai waarbij een vleugeltip de grond raakte. Tip en aileronbeslag moesten
vervangen worden. 
  
      De 'kampcommandant' meldde de grondzwaai bij de RLD.
                                             (Coll. H. Dekker)
     

 
19.02.1947 G-AJTS  Percival Proctor II         H.32      Hontenisse          Terug / Top
Tijdens de vlucht verslechterde het zicht en omdat de brandstof ook begon op te raken, 

zette de bestuurder het toestel in een weiland aan de grond.     
 
28.02.1947 PH-UBH  North American AT-6A Texan  78-7154   Gilze-Rijen         Terug / Top
Het toestel was opgebokt voor controle van het hydraulisch systeem. 

Bij het wegnemen van de crick zakte de wielpoot, die eerst uit was blijven staan, plotseling 

in doordat het systeem niet onder voldoende druk stond. De vleugel kwam op de crick terecht 

en werd beschadigd. 

  

        De beschadigde vleugel werd vervangen door een 

        reserve-exemplaar.                     (Coll. H. Dekker)

     

 

00.02.1947  PH-NAG  Difoga 421                 #         =                   Terug / Top

Na een noodlanding, waarvan de oorzaak mij niet bekend is, werd het toestel met behulp
van één pk weggesleept.
 
Deze noodlanding werd in Vliegwereld 1.3.1947 gedateerd als 'onlangs', vandaar dat ik hem hier heb vermeld.
Er wordt echter ook beweerd dat er na die van 28.8.1946 niet meer met het toestel gevlogen is.
Commentaar is dus zeer welkom!
 
Deze twee foto's kreeg ik eens van Jaap Schoonhoven. Of ze bij dit incident horen weet ik niet,
dus commentaar is, zoals gezegd, zeer welkom!    
00.02.1947 PH-TBX  Douglas C-47A               9978      Schiphol            Terug / Top
Inspecteur Van der Es inspecteerde reparatie van een gat in de vleugel van deze C-47A.
Het was een oude reparatie van een gat van ca. 8x8 cm waarbij vanuit de bij de reparatie
gemaakte klinkgaatjes scheurtjes ontstaan waren. 
   
                                            (Coll. H. Dekker)
    

00.02.1947 PH-TBY  Douglas C-47A               12767     Schiphol            Terug / Top            
   
02.03.1947 PH-TBU  Douglas C-54A Skymaster     10377     Schiphol           Terug / Top
Motorstoring vlak na de start. De motor werd uitgeschakeld en er werd veilig geland.
Wat er aan de hand was geweest kon niet meer worden vastgesteld. De motor was inwendig
dermate beschadigd dat hij in z'n geheel werd afgeschreven.
 
     De motor was dus, zoals men zegt, "geheel in de soep
      gedraaid"!                            (Coll. H. Dekker)
                      
 
16.03.1947 PH-UBA  Junkers Ju 52/3m            5717      Gilze-Rijen         Terug / Top
Door de storm werden de klinknagels van de vastzetinrichting van de ailerons uit de
vliegtuighuid gewrongen. Hierna hingen ze dus vrij en klapperden hevig.
Ze sloegen door hun aanslagen heen en werden, net als hun ophanging, beschadigd.
 
     De oplossing bestond uit het vastzetten met twee i.p.v.
      één vastzetstang.                      (Coll. H. Dekker)
     
 
16.03.1947 PH-#    Douglas C-47A               =         Schiphol            Terug / Top
Door een zware storm in de nacht van 16 op 17 Maart, met windsnelheden tot 115 km per uur,
werd schade aangericht aan de dakbedekking van enige hangars en werden ruiten vernield van
een andere hangar, benevens van het kantoor van de Havendienst en van de tijdelijke verkeerstoren.
Voorts werden enige vliegtuigen door vallend glas beschadigd en werd een Dakota door de wind
meegevoerd van het platform tegenover de tijdelijke verkeerstoren tot over de sloot langs de
Schipholweg, waarbij het dak van het Canadese magazijn der K.L.M. door het toestel werd ingedrukt
en het toestel zelf eveneens schade opliep. Een ander toestel werd door de storm met zodanige
kracht voortgestuwd, dat de reminstallatie schade opliep.

17.03.1947 PH-TCI  Douglas C-47A               12720     Bromma(SE)          Terug / Top
Hoewel het toestel volgens het grondpersoneel perfect ijsvrij was gemaakt, bleek dat
het na loskomen volstrekt niet reageerde op de ailerons en de neiging had te stallen.
De bestuurder zette het direct weer aan de grond en taxiede terug naar het platform.
Er bleek op beide ailerons een laag natte sneeuw te liggen en de romp zelf was bedekt
met een laagje ijs.
Bestuurder: I. Smirnoff.                 
 
     Het rapport van de 'administrator' van vliegveld Bromma.
                                              (Coll. H. Dekker)
     
 
20.03.1947 OO-APN  Avro 652A Anson 19          1357      Schiphol            Terug / Top
Het vliegtuig vertrok van Croydon naar Amsterdam met, volgens de berekening, nèt
voldoende brandstof om -maximaal beladen- Schiphol te bereiken.
Het zou beter geweest zijn wat lading achter te laten en wat meer brandstof te tanken.
Toen het toestel dan ook boven Schiphol arriveerde, was de brandstofvoorraad al aan de
krappe kant.
Bovendien viel toen ook nog de radioverbinding uit terwijl bestuurder zonder grondzicht
moest landen.
Hij liet het toestel voorzichtig hoogte verliezen en toen hij grondzicht kreeg heeft hij
zijn toestel op het eerste het beste veld geprobeerd aan de grond te zetten.
Dit terrein lag net buiten de grenzen van het vliegveld en bij de landing werd het toestel
ernstig beschadigd. De bemanning bleef ongedeerd. Naderhand heeft men de oorzaak van de
radiostoring niet meer kunnen vaststellen.
Gezagvoerder: A.P.H. Lemaire. Telegrafist: L.J.C. Vanderstocken.
 
De Raad besloot om geen onderzoek in te stellen.                                               (Coll. H. Dekker)
 
23.03.1947 PH-146  De Schelde ESG              =         Venlo               Terug / Top
Door de sterke wind werd het vliegtuig omver geblazen. Hierbij werd het hoogteroer beschadigd.
Het toestel werd voor reparatie naar De Schelde gebracht.
 
      De betreffende pagina uit het logboek.                                     (Coll. H. Dekker)
     
   
25.03.1947 PH-UBL  North American AT-6A Texan  78-6044   Gilze-Rijen         Terug / Top
Tijdens de landing met een zeer sterke cross-wind, wilde het toestel sterk naar rechts draaien.
Bij het corrigeren door links roer te geven en te remmen, raakte de linker vleugeltip even de
baan. Lichte schade.
Bestuurder: A. Richter.
 
     Het rapport van Richter met enig commentaar.
                                           (Coll. H. Dekker)
     
   
26.03.1947 PH-UAR  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  86581  Ypenburg          Terug / Top
Het vliegtuig stond klaar om weg te taxiën voor de start. Op dat moment was er geen
grondpersoneel in de buurt om de blokken voor de wielen weg te trekken, dus zat er niets
anders op dan even te wachten.
Maar tot zijn schrik zag de bestuurder opeens een hem onbekende jongen naderen die de blokken
wegtrok en daarna nog een paar stappen naar voren deed.
Hierbij werd hij aan het hoofd geraakt door de draaiende propeller en op slag gedood.
Het bleek een toeschouwer die behulpzaam had willen zijn.
Bestuurder: C.L.J.P. Bakx
Leerling:   J.W. Westerkamp
 
Slachtoffer J. Akkerman(†).
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 
28.03.1947 PH-UBD  North American AT-6A Texan  78-6714   Gilze-Rijen         Terug / Top
Na een solovlucht taxiede de leerling terug naar het platform. Hierbij week hij een
stukje uit om een tegemoetkomende Harvard te laten passeren.
Bij het weer opdraaien van de baan bediende hij de wielremmen een beetje onhandig, met als
gevolg dat het toestel voorover dompte en een neusstand maakt.
De propellertippen sloegen tegen de baan. Ze werden niet alleen een paar centimeter korter
maar ook motor en onderstel raakten beschadigd. Aangezien er niet direct onderdelen leverbaar
waren werd het toestel tot januari 1948 een onderdelenbron voor andere Harvards gebruikt.
Bestuurder: S. Buys.
 

Hieronder het rapportje van de bestuurder, en hiernaast de reden waarom de reparatie al met al bijna een jaar duurde.                            (Coll. H. Dekker)

   
28.03.1947 PH-UBP  North American AT-6A Texan  78-6538   Gilze-Rijen         Terug / Top
Tijdens een landingsoefening kwam de bestuurder geheel normaal met een driepuntslanding
aan de grond. Er was geen zijwind.
Direct na de landing voelde hij dat het toestel naar rechts ging afwijken en hij gaf dus
links voetenstuur.
Dat had niet geheel het gewenste effect en hij begon links bij te remmen.
Daardoor zwiepte de linkervleugel opeens naar beneden en raakte de grond.
Hierna kwam de vleugel weer omhoog en de rest van de uitloop was geheel normaal.
De schade was licht.
Bestuurder: Tj. Dijkstra.
 
     De schade was zó licht dat het toestel twee uur later al
      weer werd ingezet.                    (Coll. H. Dekker)
     
 
31.03.1947 PH-UBT  Beech D18S                  A-104     Gilze-Rijen         Terug / Top
Na een instructievlucht nachtvliegen, werd het toestel naast Flying-Control voor de nacht
geparkeerd.
Toen het echter de volgende ochtend voor de eerste instructievlucht werd geïnspecteerd,
werden beschadigingen aan het linker kielvlak en richtingsroer ontdekt.
De oorzaak bleef onbekend.
Instructeur: J.F.A. Jansen.
 
     Instructeur Jansen rapporteerde de mysterieuze schade.
                                             (Coll. H. Dekker)
     
 
05.04.1947 PH-TBK  Douglas C-47A               9910      Schiphol            Terug / Top
Tijdens een lesvlucht ontstond een motorstoring. De motor moest verwisseld worden en er
bleek metaal in het filter te zitten.
Een schilfer ter grootte van een cent was van de krukwang losgeslagen.
 
08.04.1947 PH-#    Douglas C-47A               =         Hemswell(G)         Terug / Top
Er stond een behoorlijke, vlagerige storm, en het zicht was zeer beperkt.
Vanaf de grond werden ze met vuurpijlen naar het begin van de baan geloodst en alles leek
perfect te gaan tot ongeveer na 100 meter uitloop een plotselinge vlaag het toestel optilde
en een vleugel de grond raakte.
De vleugeltip moest gerepareerd worden en pas twee dagen later kon de terugreis worden
aanvaard.
Gezagvoerder: H. Dill.
 
 Gezagvoerder Dill omschreef het incident uitvoerig, niet echter welk toestel het betrof.    (Coll. H. Dekker)
 
08.04.1947 PH-#    Douglas DC-4                 =        Schiphol            Terug / Top
Bij een storm in de nacht van 8 op 9 April sloeg een torentrap om, waarbij een propeller
van een DC-4 werd geraakt en de leuning van de trap in de romp van dit vliegtuig werd gedrukt.
 
09.04.1947 PH-UBG  North American AT-6A Texan  77-4295   Gilze-Rijen         Terug / Top
Slecht weer in Europa! Het stabilo werd beschadigd door de storm.
Bovendien was de PH-UBG na het ongeval te Warga op 16.10.1946 afgeschreven!
 
       Welk toestel het wél was blijft een raadsel!
                                             (Coll. H. Dekker)
     
 
12.04.1947 PH-UCC  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  85006  Ypenburg          Terug / Top
Bij de tweede doorstart drukte de bestuurder de neus te ver voorover met als gevolg dat
het vliegtuig op de neus kwam te staan. De schroef brak en delen daarvan vlogen door de
rechter bovenvleugel.
Bestuurder: W.J. Blaisse.
 
      Rapport van instructeur Van Wijk.     (Coll. H. Dekker)
     
 
14.04.1947 PH-UBO  North American AT-6A Texan  78-6384   Gilze-Rijen         Terug / Top
De leerling, die landingen aan het oefenen was, vergat de flaps te gebruiken.
Zijn snelheid was dus aan de hoge kant, bovendien kwam hij vanwege een transformatorhuisje
nogal hoog binnen.
Dat hij dus ver op de baan tot stilstand zou komen was geen verrassing en dat was wel te
hanteren door na de landing het toestel naar links uit te schoppen.
Wel verrassend was dat het toestel, ondanks het volledig blokkeren van de linker rem, de bocht
naar links niet vlot wilde maken. De bocht werd veel te ruim en daardoor botste hij met de
rechtervleugel tegen een boom. Tot slot ging het toestel daardoor ook nog op de neus staan
waardoor de schroef tegen de grond sloeg.
Vleugel en schroef moesten beide vervangen worden.
Bestuurder: W.F. de Jong.
 
     De beschrijving van de botsing door leerling De Jong.
                                           (Coll. H. Dekker)
     
   
15.04.1947 PH-TBM  Douglas C-47A               19549     Schiphol            Terug / Top
           PH-TBU  Douglas C-54A Skymaster     10377
Bij het wegtaxiën naar de kop van de baan botste de rechter vleugeltip van de PH-TBU
tegen de neus van de geparkeerd staande PH-TBM. De neus werd ernstig beschadigd.
Instructeur: J.J. Mulder. Leerling: Kooper. 
        
       
16.04.1947 LN-NAN  Auster J/2 Arrow            2356      Brouwershaven       Terug / Top
Dit is het verhaal van het korte, maar ó zo veelbewogen,  leven van een Auster.
Op 2 april vertrok de bestuurder van Rearsby, waar hij bij de fabrikant zijn gloednieuwe
Auster in ontvangst had genomen. Onderweg naar Lympne raakte hij in slecht weer verzeild en
moest een noodlanding maken in de buurt van Folkestone.
Hierbij raakte hij met de rechtervleugel een hek.
Het vliegtuig werd over de weg naar Lympne gebracht, daar werd een fabrieksnieuwe vleugel
met vleugelstijl gemonteerd. Ook die was trouwens tijdens het transport naar Lympne beschadigd
geraakt en moest voor de eerste proefvlucht nog provisorisch gerepareerd worden.
Inmiddels was er ook ontdekt dat er olie op de voorruit lekte; de bouten van de klepdeksels
zaten los. Ze werden dus aangedraaid en opnieuw geborgd.
Toen terug naar Rearsby voor definitieve reparatie van de schade aan de nieuwe vleugel.
Op 15 april weer van Rearsby naar Lympne gevlogen. Zonder dat er iets bijzonders gebeurde.
De dag daarna vertrok hij om 13.15 uur om via Amsterdam en Hamburg naar Oslo te vliegen.
Helaas, het mocht niet zo zijn. Hij was net op een hoogte van 600 meter de kustlijn bij
Brouwershaven gepasseerd toen opeens het toerental tot 1100 à 1200 omw/min. zakte en de
motor hevig begon te trillen.
Hij keerde direct terug richting land en zocht een terrein voor een noodlanding.
Inmiddels kon hij zien dat er een bougiekabel los was getrild en tegen de bekapping tikte.
Hij vond een schijnbaar geschikt veld en zette de landing in. Hij kwam echter te laag binnen,
en om een paar telegraafdraden te ontwijken moest hij scherp optrekken zonder dat hij daarbij
extra vermogen van de motor kon aanwenden.
Kortom, het toestel raakte overtrokken en dook de grond in. Het vloog onmiddellijk in brand en
de bestuurder kon zich ternauwernood uit het brandende wrak redden. Hij liep daarbij een lichte
verwonding aan zijn hoofd op alsmede enige tweedegraads verbrandingen aan handen en hoofd.
Onderzoek aan de motor wees uit dat de links-achterste cilinder losgewerkt was, vijf van de
zes tapeinden waren gebroken terwijl de zesde moer los zat.
Als oorzaak moest worden aangenomen dat de motor in de fabriek slecht gemonteerd was.
De loshangende bougiekabel was eerder een gevolg dan de oorzaak van een en ander.
Bestuurder: K.M. Aas.
 
     Enige toelichting van de Auster fabriek.
                                         (Coll. H. Dekker)
     
   
20.04.1947 PH-88   Grunau 9 (ESG)              =         Venlo               Terug / Top
Wat er gebeurd is, vermeldt het ongevallenformulier niet. Wél de schade: toren gekraakt.
In rechtervleugel enkele diagonaalverstijvingen losgeraakt.
 
     Ongevallenrapport 1947-1.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
21.04.1947 PH-UBL  North American AT-6A Texan  78-6044   Gilze-Rijen         Terug / Top
Er ging iets mis bij het remmen maar mijn bron zegt niet wát. Beschadigd werden de rechter
vleugeltip en het aileron en het zal dus wel een grondzwaai geweest zijn.
Bestuurder: J.J. Webster.                
 
22.04.1947 PH-UBF  North American AT-6A Texan  77-4400   Gilze-Rijen         Terug / Top
Linkervleugel beschadigd. De aard van de schade doet een botsing met een obstakel vermoeden.
 
27.04.1947 PH-TCU  Douglas C-47A               13472     Schiphol            Terug / Top
Tijdens de start voor de lijnvlucht naar Parijs (KL870) zag de boordwerktuigkundige dat
het noodluik boven de piloot openging. Hij greep het direct vast en toen de gezagvoerder dit
zag, brak hij de start af. Na goed sluiten werd nogmaals, normaal, gestart.
Gezagvoerder: W.K. Verhey. Boordwerktuigkundige: Bisschop.
 
     Het storingsrapport van bwk Bisschop.  (Coll. H. Dekker)
     
 
27.04.1947 PH-RAC  de Havilland D.H.89A Dragon Rapide 6893 Oostende(OO)      Terug / Top
           PH-RAD  de Havilland D.H.89A Dragon Rapide 6890
Bij de RLD en bij Hoofd Vliegbedrijf der KLM kwam een Belgische klacht binnen over het
laagvliegen van deze twee toestellen over boven de haveninrichtingen en het strand.
Formeel werden de heren daarover natuurlijk onderhouden, Chef Piloot van KLM (Parmentier)
reageerde nogal laconiek "don't do this so obviously".
Bestuurder: J.W.M. Meijer. Maar welke van de twee hij vloog weet ik niet.
 

Collectie A. van Wijk, via R. Dijkstra.

 
27.04.1947 PH-45   Schneider Grunau Baby II    2 serie I Heerlen             Terug / Top
De bestuurder vloog een paar onnauwkeurige bochten waardoor hij veel hoogte verloor.
Daardoor kon hij nét niet meer over een rijtje berken heen vliegen.
Hij bleef in de kronen hangen, maar indachtig de oude waarheid dat er nog nooit één boven
is gebleven, vervolgt de aviateur met "vervolgens viel door de zwaartekracht de A-romp
naar beneden en brak voor het stabilo."
Verder waren er nog een aantal ribben (van de Baby!) gebroken en was er wat linnen
beschadigd.
Bestuurder: H.M. Mengels.
 
     Ongevallenrapport 1947-2.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
 Pas op 30.6.1951 werd het toestel weer voor een BvL gekeurd!                                (Coll. H. Dekker)
 
01.05.1947 PH-TAS  Douglas DC-4-1009           42924     Schiphol            Terug / Top
Vlak na de start kwam er een brandmelding uit het vrachtruim. Het blussen met de CO2 blussers
had geen effect en de gezagvoerder landde dus direct weer.
Bij het leeghalen van het bagageruim kon geen oorzaak ontdekt worden zodat de melding geweten
werd aan een defecte thermo-schakelaar in het ruim.
Later bleek dat door een niet goed gesjorde lading een koffer tegen een schakelaar geschoven was.
Gezagvoerder: Powell.
 
 De melding van het incident én het resultaat van het onderzoek.                             (Coll. H. Dekker)
   
04.05.1947 PH-86   Schneider Grunau Baby IIa   2 serie III  Twente           Terug / Top
Kabelbreuk tijdens de start op een hoogte van ongeveer 70 meter. De bestuurder besloot
naar de startplaats terug te keren. Hij draaide een linkerbocht en gleed af.
De bestuurder liep een aantal lichte schrammen op, het toestel scheuren in triplex
bekleding en rompgordingen. Beide vleugels ook licht beschadigd.
Bestuurder: J. van Ulzen.
 
     Ongevallenrapport 1947-3.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
05.05.1947 Dolfuss vrije ballon                     =     Den Haag           Terug / Top
Bij de start van de ballonwedstrijd Coupe Andries Blitz zakte de ballon weer wat naar beneden
en kwam op het glazen dak van de Houtrusthallen terecht.
Na het lozen van enige ballast kon de reis worden voortgezet.
Even later bleef de landingslijn ook nog even aan een bunker in de duinen haken.
Ballonvaarder: Jacquet.
 
06.05.1947 PH-UAG  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  85886  Beek              Terug / Top
Ten gevolge van een fout bij het aanslaan van de motor maakte het toestel een neusstand.
Schroef en rechter ondervleugel beschadigd, motorbeplating ingedeukt.
   
     Het rapport over de neusstand waarin ir. Bijvoet wel een
      héél aparte manier beschrift voor de reparatie van de
      ingedeukte motorbeplating.           (Coll. H. Dekker)
     
 
07.05.1947 PH-NBA  Fokker F.25 Promotor             6066   Schiphol          Terug / Top
Onderstel kon niet neergelaten worden en de bestuurder moest een buiklanding maken.
Bestuurder: G. Sonderman.
 
     Krantenknipsel, herkomst onbekend.
                                   (Coll. H. Dekker)
     
 
07.05.1947 PH-UAP  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  86548  Ypenburg          Terug / Top
           PH-NAR  Fokker S.9                       6174
De PH-NAR was net van een rondvlucht teruggekeerd en was op het meest rechtse gedeelte van
het veld geland. Verderop stond de PH-UAP die eveneens net geland was.
Waarschijnlijk had de bestuurder van de S.9 de Tiger Moth niet opgemerkt, want hij startte
direct weer door. In de richting van de PH-UAP.
Op het laatste moment nam hij het andere vliegtuig waar, en probeerde met snel optrekken een
fatale botsing te voorkomen.
Dit gelukte gedeeltelijk, alleen de linkervleugel van de PH-NAR raakte de rechtervleugel van
de PH-UAP. Maar wél zodanig dat deze ernstig beschadigd werd. De PH-NAR kwam verder goed los,
maakte een circuit en landde weer.
Bestuurders: W. Lekay (PH-NAR) en L. Bik (PH-UAP).
    
     Leo Bik voor de geamputeerde Tiger Moth.      (Met dank aan F.E.J. Jansen)
     
   
  Het handgeschreven rapport betreffende de botsing.                                       (Coll. H. Dekker)
   
07.05.1947 PH-UAX  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  82077  Ypenburg          Terug / Top
Bij de start kwam het toestel kennelijk wat laat los want het botste met het linker wiel
tegen een grensbord. Het wiel stond hierna dwars op de vliegrichting.
De bestuurder werd met een rode lichtkogel gewaarschuwd.
De landing werd dus op één wiel vakkundig uitgevoerd; er kwam niet nog meer schade bij.
 
                                     (Coll. H. Dekker)
     
 
10.05.1947 PH-99   DFS Kranich I               7002      Eelde               Terug / Top
Het vliegen werd vanwege een dreigende bui gestaakt, dus werd de Kranich achter een jeep
naar de hangaar gesleept.
Ondanks het feit dat het toestel èn aan de vleugeltippen èn aan de staart werd vastgehouden,
wierp een hevige windvlaag het toestel enige meters steil omhoog.
De tiploper ging een eind mee de lucht in, maar die ‘landde’ veilig.
De 'landing' van de Kranich was heel wat beroerder: op de punt van de neus.
Rompvoorkant totaal vernield, staart afgebroken, vele ribben vernield.
 
     Assistent havenmeester Dijkstra beschreef het incident.
                                             (Coll. H. Dekker)
     
 
12.05.1947 PH-UBN  North American AT-6A Texan  78-5955   Gilze-Rijen         Terug / Top
Na een lesvlucht waarbij alle oefeningen perfect verliepen, volgde een iets minder perfecte
landing.
Het toestel trok in de uitloop eerst naar rechts. Dit corrigeerde de bestuurder met het
voetenstuur en een beetje links remmen.
Hierop zwiepte het toestel fors naar links en kwam na een grondzwaai van 270° tot stilstand.
Lichte schade aan rechter wielstijl en linker vleugeltip. In de buurt staande brandweermensen
wenkten dat er rustig weggetaxied kon worden, maar bij latere inspectie bleek de schade
aanzienlijk te zijn.
Bestuurder:  C.J. van Vliet.
 
     De bestuurder maakte een rapport van het incident.
                                            (Coll. H. Dekker)
     
   
17.05.1947 PH-38   Grunau 9 (ESG 29)           =         Soesterberg         Terug / Top
De bestuurder hield zich niet aan de opdrachten die hij voor de vlucht van de instructeur
had gekregen: het maken van een paar eenvoudige figuren en het draaien van een paar bochten.
Het geheel draaide uit op een scherpe bocht op ongeveer 20 meter hoogte terwijl de
snelheid al heel laag was.
Het toestel gleed dan ook af en dook van een hoogte van 8 à 10 meter loodrecht de grond in.
De bestuurder had een gekneusd been en enige schrammen. ]
Het toestel was zodanig beschadigd, dat het ter plaatse werd verbrand.
Bestuurder: L. Bosman.
 
     Ongevallenrapport 1947-4.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
25.05.1947 PH-160  Schneider Grunau Baby IIb   6042      Soesterberg         Terug / Top
Bij de landing nam de bestuurder wat extra snelheid teneinde een stapel verbogen buizen,
die vlak voor de baan lag, te kunnen overvliegen.
Helaas blokkeerde vlak voor deze hindernis de stuurknuppel, zodat de vleugel en de achterkant
van de romp door diverse omhoogstekende buizen werden geraakt.
Romp achter de vleugel afgebroken en verbrijzeld, stabilo ook vernield.
Ligger van de linkervleugel beschadigd.
Bestuurder: N. Molenaar.
 
     Ongevallenrapport 1947-8.                                 (Coll. H. Dekker)
     
 
26.05.1947 PH-NAL  Koolhoven F.K.43            6169      Ypenburg            Terug / Top
Om 16.52 uur startte de bestuurder om, met drie passagiers, een rondvlucht uit te voeren.
Kort na het loskomen weigerde de motor, zodat de bestuurder genoodzaakte was een noodlanding
uit te voeren op een weiland even buiten het veld.
Daarin lagen echter een paar sloten, de eerste kon door weer op te trekken nog 'genomen' worden,
de tweede die honderd meter verder lag niet meer.
Het onderstel werd eraf geslagen waarna het toestel aan de overkant na ongeveer vijf meter
buikschuiven tot stilstand kwam. De inzittenden bleven ongedeerd.
Eerder op de dag had de bestuurder een start met hetzelfde toestel afgebroken omdat de motor
niet voldoende vermogen leverde. Het verwisselen der bougies leek toen dat probleem opgelost
te hebben. Niet dus.
Bestuurder: B. de Geus.

     Uit het ongevallenrapport.          (Coll. H. Dekker)
     
 
26.05.1947 PH-NAN  Koolhoven F.K.43            6171      Ypenburg            Terug / Top
Na het gebeurde eerder op de dag met de PH-NAL, startte de bestuurder om 17.30 uur voor nog
een rondvlucht. Weer met drie passagiers.  Weer stopte de motor. Nu op een hoogte van
ongeveer 15 meter.
Hoewel hij door bijsteken en pompen met de gashandel de motor weer aan de praat kreeg was de
snelheid te ver teruggelopen en de hoogte zodanig dat van doorvliegen geen sprake meer was.
Gas dicht en rechtuit noodlanden dus. Hij had zelfs geen tijd meer een landingsplaats uit
te kiezen.
Na 60 meter botste het vliegtuig tegen een slootrand. Het onderstel werd weggeslagen waardoor
het vliegtuig naar links wegdraaide en in de langsloot tot stilstand kwam.
De beschadigingen waren ernstiger dan bij de vorige crash.
De oorzaak van beide crashes was een onjuist geconstrueerd brandstofsysteem.
Het bleek namelijk dat de aanvoer van brandstof naar de motor voor de tweede helft van de
tankinhoud geheel op hevelwerking berustte als het vliegtuig in een stand als tijdens de start was!
Bij een start van ruw terrein was het niet verwonderlijk dat deze hevelwerking werd onderbroken,
in dat geval kon de motor nog 24 seconden vol gas draaien.
Deze constructie moest dus onmiddellijk gewijzigd worden.
De reparatie duurde wegens gebrek aan onderdelen langer dan verwacht, in februari 1948 werd de
reeds gerepareerde vleugel op de PH-NAH gezet. Van dat toestel was de vleugel wegens inwatering
afgekeurd.
Bestuurder: B. de Geus.
 
     Uit het ongevallenrapport.         (Coll. H. Dekker)
     
 
     Tekening van het gewijzigde brandstofsysteem.            (Coll. H. Dekker)
     
 
26.05.1947 PH-98   Wijkens Universal           2 serie I Teuge               Terug / Top
Er werd met twee lieren gewerkt en één der kabels was wat ruim uitgelegd.
Toen de PH-98 na de landing nog midden op het veld stond, begon de lier aan de
ruim liggende kabel te trekken. De kabel werd in één keer strakgetrokken en sloeg
tegen de Universal aan.
 
     Ongevallenrapport 1947-6.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
28.05.1947 PH-UAE  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  85988  Gilze-Rijen       Terug / Top
Linker ondervleugel beschadigd.
 
31.05.1947 PH-UBS  Beech D18S                  A-103     Ypenburg            Terug / Top
Bij het begin van de startaanloop zwiepte het toestel opeens naar links en kwam na een draai
van 270° tot stilstand. Het bleek dat het staartwiel geblokkeerd was.
Bestuurder: Overwijn.
 
     "Bericht aan Luchtvarenden", tegenwoordig heet het
      "Mededeling aan Luchtvarenden" oftewel een MAL.
                                            (Coll. H. Dekker)
     
 
31.05.1947 PH-116  Grunau 9 (ESG)              6004      Beek                Terug / Top
De bestuurder zou op 2 à 3 meter hoogte vliegen. Dat ging prima tot er geland moest worden.
Toen kwam hij veel te hard tegen de grond, het toestel sprong omhoog tot vier meter hoogte
waarna hij van schrik de stuurknuppel naar voren duwde en het toestel definitief tegen de
grond vloog.
De schade was groot hoewel de bestuurder er goed vanaf kwam.
Bestuurder: A. Kortschak.
 
     Ongevallenrapport 1947-5.                                 (Coll. H. Dekker)
     
 
31.05.1947 PH-141  Grunau 9 (ESG)              6029      Hilversum           Terug / Top
Tegen de instructies in, trok de bestuurder het toestel hoger op dan de genoemde 30 meter.
Toen hij dan ook, de instructies wél opvolgend, rechtuit probeerde te landen, kwam hij
baan te kort. In de uitloop kwam hij in een pas gegraven scheidingssloot terecht.
Diverse lichte beschadigingen aan romp, schaats en vleugel.
Bestuurder: A. Franssen.
 
     Ongevallenrapport 1947-9.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
01.06.1947 PH-UCB  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  84259  Ypenburg          Terug / Top
Bij de start stond de trim in de achterste stand. Het vliegtuig kwam dan ook veel te vroeg,
in overtrokken toestand, los. De bestuurder bracht het toestel weer even aan de grond maar
trok toen weer op.
Wéér in nagenoeg overtrokken toestand, vloog hij recht op de gebouwen in de westhoek van
het veld af. Hij zag nog kans het vliegtuig wat op te trekken, maar toen hij boven de gebouwen
vloog, begon het toestel waggelend hoogte te verliezen.
Er zat niets anders op dan rechtdoor een noodlanding te maken op een daar liggend weiland.
Plotseling zakte echter de neus naar beneden, dus gas dicht, afvangen en proberen de zaak
zo heel mogelijk te houden.
Helaas gleed het toestel het laatste stukje af en kwam terecht op de weg Den Haag - Rotterdam.
De oorzaak was zoals gezegd het verkeerd ingestelde trimvlak, maar de Raad had toch ook kritiek
op de bedrijfsvoering bij de NLS want het niet uitvoeren van de pre-flight check werd
rechtstreeks in verband gebracht met de opleidingsmethoden.
Een ander punt was, dat voor deze Tiger Moth nog geen Nederlands Bewijs van Luchtwaardigheid
was uitgereikt.
Dat kon ook niet, het toestel was nog niet eens in het N.L.R. ingeschreven!
Dat zou pas op 12 juni daarna gebeuren.
Bestuurder: L.H.J. Teepe.
 
     
 
 De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart zoals gepubliceerd in de Staatscourant.         (Coll. H. Dekker)
  
15.06.1947 PH-140  Grunau 9 (ESG)              6028      Eelde               Terug / Top
Na een paar slecht gevlogen bochten waren zowel de hoogte als de snelheid niet meer voldoende.
Toen de bestuurder op een hoogte van 30 meter, eigenlijk al in overtrokken toestand, dan ook
nog een scherpe bocht wilde maken, gleed het toestel af en dook na ¼ tolvluchtslag met de neus
de grond in.
Van de A-bok brak de neus af, van beide vleugels waren ribben en achterlijsten gebroken.
De bestuurder was ongedeerd.
Bestuurder: S. Dijkstra.                 
 
17.06.1947 PH-101  Schneider Grunau Baby IIa   7 serie III 't Gooi           Terug / Top
De vlucht had ruim 20 minuten geduurd, en zou volgens afspraak besloten worden met een
laplanding. Gedurende die tijd was de wind echter gedraaid en waren de lappen dus verlegd.
Toen de bestuurder weer binnenkwam en op het laatste moment aan de lappen zag dat de wind
gedraaid moest zijn, raakte hij in de war en maakte "een serie ernstige stuurfouten",
overtrok het toestel op enkele meters boven de grond en maakte een zeer harde landing.
Aan de romp een paar spanten beschadigd, kielbalk beschadigd. Bestuurder ongedeerd.
Bestuurder: C.W. Luyendijk.
 
     Ongevallenrapport 1947-11.                               (Coll. H. Dekker)
     
 
20.06.1947 PH-PB#  #                           #         Soesterberg         Terug / Top
Een bewaker pakte ongeautoriseerd een jeep van de prins en ging een eindje rijden.
"Hij beschadigde daarmede een vliegtuig van Z.K.H."
 
22.06.1947 PH-76   Schneider Grunau Baby IIa   2 serie II  Teuge             Terug / Top
Door onregelmatig lieren begon het toestel wat heen en weer te schuiven waarbij de
rechtervleugel afgeremd werd door het hoge gras.
De romp sprong een meter omhoog en dook toen onder een hoek van 110° graden t.o.v. de
startrichting de grond in. Neus behoorlijk beschadigd dus. Bestuurder ongedeerd.
Bestuurder: W.J. Hondsmerk.
 
     Ongevallenrapport 1947-11.                              (Coll. H. Dekker)
     
 
24.06.1947 PH-UAX  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  82077  Ypenburg          Terug / Top
           G-AHXJ  Beech D17S                       6686
De bestuurder van de Beech had toestemming gekregen om op te stijgen.
Hij wachtte nog even, maar dat is geoorloofd.
Nèt toen hij zijn vliegtuig in beweging had gezet, kwam van links achter de PH-UAX in
voor de landing.
De bestuurder voltooide de landing niet, maar steeg onmiddellijk weer op om de hem
voorgeschreven oefeningen verder uit te voeren.
Hij had de Beech in het geheel niet gezien. Toen de bestuurder van de Beech opeens de
Tiger Moth zag, draaide hij, om een botsing te vermijden, zover mogelijk bij en hield
zijn toestel laag.
Beide vliegtuigen botsten echter kort daarop tegen elkaar. De PH-UAX werd praktisch
geheel vernield, de Beech zeer ernstig beschadigd.
Alle inzittenden, twee in de Beech en één in de Tiger Moth, bleven ongedeerd.
De oorzaak lag wat gecompliceerd, de bestuurder van de Tiger beweerde dat hij toestemming
had om te landen.
De verkeersleider was een leerling die pas een week daarvoor aan zijn opleiding begonnen was,
terwijl zijn instructeur hem toch al zonder direct toezicht liet werken.
De bestuurder van de Tiger Moth had, beter oplettend, de Beech moeten opmerken en de
bestuurder van de Beech op zijn beurt had, toen hij de Tiger Moth waarnam, direct weer
moeten landen.
Een botsing op de grond is tenslotte te verkiezen boven een in de lucht.
Tenslotte bleek de bestuurder van de Beech geen geldig vliegbewijs te hebben.
De Raad besloot haar Uitspraak met enige kritiek op de verkeersleiding te Ypenburg waar,
gezien het intensieve gebruik, de communicatie toch niet meer gebaseerd moest zijn op
optische middelen.
En zij vond dat de verkeersleiding door verkeersleiders (eventueel ervaren adspiranten)
moest worden uitgeoefend.
Bestuurders  F.J.J.M. ten Bosch (G-AHXJ) en A.N. Saaltink (PH-UAX).
   
 Twee foto's van de 'slachtoffers'.                                                         (Coll. H. Dekker)
 
 De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                (Coll. H. Dekker)
 
     Een situatieschets van vliegveld Ypenburg.                (Coll. H. Dekker)
     
   
26.06.1947 PH-137  Grunau 9 (ESG)              6025      't Gooi             Terug / Top
Niet goed opgelet bij het bochten draaien boven het veld. Tegen een boom gevlogen.
Behalve de te verwachten krassen werden het richtingsroer, de linkervleugel en de aileron
beschadigd. Bestuurder ongedeerd.
Bestuurder: J. Bierens.
 
28.06.1947 PH-133  Grunau 9 (ESG)              6021      't Gooi             Terug / Top
Er moest alleen een sprongetje van ongeveer 20 meter hoogte gemaakt worden, gevolgd door
een landing rechtuit.
Maar de leerling draaide wat naar linksaf, en corrigeerde dit echter zo langzaam dat het
 toestel al tegen dezelfde boom als bij het hiervoor gemelde geval, gevlogen was.
Deze keer werd de rompneus flink beschadigd, de bestuurder bleef weer ongedeerd.
Bestuurder: I. Croenhoven.
 
     Ongevallenrapport 1947-13.                              (Coll. H. Dekker)
     
 
29.06.1947 PH-9    Grunau 9 (ESG 29)           455       Teuge               Terug / Top
Bij de landing met de rechter vleugeltip tegen de grond gekomen. Bovengording en rechter
achterligger beschadigd.
Bestuurder: B. Klein-Klouwenberg.        
 
29.06.1947 PH-102  Schneider Grunau Baby IIa   8 serie III  Welschap         Terug / Top
De bestuurder verkeek zich op de variabele harde wind. Hij kwam dientengevolge te laag binnen
zodat het toestel wèl op het vliegveld maar nog vóór de baan aan de grond kwam.
Daar werd een greppel door hoog gras aan het zicht onttrokken.
Neus van de romp werd door de botsing met de greppelwand ingedrukt; zij- en bovenbeplating
gekraakt tot aan de hoofdspant van de romp.
Bestuurder: J. van Engelenburg.
 
     Ongevallenrapport 1947-17.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
29.06.1947 PH-121  Grunau 9 (ESG)              6009      Beek                Terug / Top
De bestuurder voerde zijn opdracht voor de eerste sprong keurig uit.
Maar toen hij na zijn sprong(etje) weer netjes geland was, bleef de lierman doortrekken.
Naar zijn mening lag het toestel mooi recht. Tot grote schrik van de bestuurder vloog hij
toen opeens op twee meter hoogte, en hij drukte van schrik de knuppel naar voren en vloog
het toestel de grond in.
Schaats gebroken, langsspanten gebroken en verder alles verbogen wat bij dit type incident
past: dwarsspanten, stuurknuppel en voetenstuur.
De bestuurder had wat schaafwonden, veroorzaakt door de riemen en een knelwond waar verder
geen uitleg over nodig is; iedere jongen die wel eens van z'n fietszadel gegleden is begrijpt
precies wat ik bedoel.
Bestuurder: P.A.J. Gielen.
 
04.07.1947 LN-OAR  Convair Catalina            =         IJsselmeer          Terug / Top
Noodlanding bij Pampus omdat de automatische piloot defect was geraakt.
Vandaar taxiede de bestuurder naar Schellingwoude.
Bestuurder: Maxwell Hudson. Copiloot: Lie.
   
 
     Bericht in de Leeuwarder Courant 5.7.1947.
     
   
10.07.1947 PH-NAM  Koolhoven F.K.43            6170      Gilze-Rijen         Terug / Top
De bestuurder werd door een marshaller naar een parkeerplaats gedirigeerd.
Hierbij moest hij vanaf het gras op het beton rijden. Daar was enig hoogteverschil en
bovendien was een hevige windvlaag ook 'behulpzaam' bij het daaropvolgende neusstandje.
Bestuurder: E.H. Kloosterhuis.                  
 
     Het door Oosterhuis geschreven rapportje. (Coll. H. Dekker)
     
 
10.07.1947 NL-303  Douglas C-54A Skymaster     10421     Schiphol            Terug / Top
Of er een incident aan voorafging is mij niet bekend, maar ik kwam een paar foto's van een
gescheurde velg van deze Skymaster tegen.
Mogelijk werd de velg aangetroffen bij een inspectie.
 
     De brief van KLM aan de RLD.          (Coll. H. Dekker)
     
 
11.07.1947 PH-TBI  Douglas C-47A               11855     Schweinfurt(D)      Terug / Top
Onderweg van Praag naar Amsterdam werd het toestel op een hoogte van 8000 ft door de bliksem
getroffen. De luide knal legde het uitbundig zingende voetbalelftal effectief het zwijgen op.
Toen het echter geen gevolgen bleek te hebben zat de stemming er weer snel in.
Bij inspectie te Amsterdam bleek de bliksem de volgende route gevolgd te hebben: inslag op
de pitotbuis, sloeg over naar antenne en antennekoker (radiokompas) en verliet het toestel
weer via linker rol- en hoogteroer.
De antenne was verbrand, rolroer slechts licht beschadigd maar het hoogteroer vrij ernstig,
ca. 3 cm was weggebrand en ook het linnen had brandschade.
Bestuurder: R.C. Waring.
 
  
13.07.1947 PH-137  Grunau 9 (ESG)              6025      't Gooi             Terug / Top
Onhandige landing, van drie meter hoogte te snel neergezet waardoor het toestel weer omhoog
sprong. Toen te veel geprikt waardoor het op de neus terecht kwam.
De bestuurder kennelijk ook, die had een tand door de lip.
Het vliegtuig was behoorlijk beschadigd. Schaats gebroken, ophangbeslag van de vleugel ontzet,
rompliggers afgebroken, voetenstuur ontzet, knuppel omgebogen, staaldraad verbinding van
valgordel gebroken, borstriem gaten doorgetrokken, rompje voor en achterkant beschadigd,
vier staartverspanningskabels stukgetrokken, van linkervleugel voor- en achterligger gebroken.
Hoewel er een krabbeltje "grote reparatie" bij staat, betwijfel ik of dat ooit gebeurd is,
het toestel is -voor zover mij bekend- nadien niet meer waargenomen.
Bestuurder: H.S.H. Harbers.
 
     Ongevallenrapport 1947-18.                              (Coll. H. Dekker)
     
 
16.07.1947 PH-UAA  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  86585  Twente            Terug / Top
Teneinde een zijwindlanding te vermijden, landde de leerling dwars op de Auster baan.
Die was daar niet erg breed, slechts 90 meter, maar dat moet zelfs met windstil weer voor
een geoefend leerling geen probleem zijn.
Omdat het terrein achter de baan volkomen onbegaanbaar was, kwam hij zo kort mogelijk binnen.
Dat ging verder prima, maar bij het uitrollen kwam hij met z'n linker wiel in een -door het
gras onzichtbare- kuil terecht en de wielpoot brak af.
Bestuurder: G.C. van der Born.
 
     Niet alleen het terrein ten oosten van de strip was
      dus onbegaanbaar!                      (Coll. H. Dekker)
     
   
18.07.1947 PH-#    #                           =         Grenoble(HB)        Terug / Top
Vliegend van Genève naar Rome viel ter hoogte van Grenoble de 2e piloot achter het levier
flauw.
De stuurautomaat stond gelukkig wel aan. De gezagvoerder daalde direct van 12000ft naar 10000 ft.
Na enige tijd kwam de tweede piloot weer bij maar bleef nog geruime tijd slaperig.
Gezagvoerder: A. van Ulsen. Tweede piloot: Burger.
 
     Rapport "Flauwvallen vliegtuigbestuurder Burger".
                                             (Coll. H. Dekker)
     

19.07.1947 PH-132  Grunau 9 (ESG)              6020      Beek                Terug / Top
Opdracht was een sprongetje van twee meter boven de grond en met enige nadruk "niet prikken".
Die twee meter hoogte ging prima, maar daarna stuurde de leerling het toestel rechtstandig
de grond in.
Spantoren vernield, bovenste ligger van de staartdrager gebroken, richtingsroer ontzet,
van de linkervleugel drie ribben ingedeukt.
De bestuurder had kneuzingen aan de linker zwevende(!) rib(!!).
Bestuurder: L. van Noorden.
 
     Ongevallenrapport 1947 No.19.                            (Coll. H. Dekker)
     
   
20.07.1947 PH-83   Grunau 9 (ESG)              2 serie II  Teuge             Terug / Top
De leerling maakte eigenlijk al heel langzaam vorderingen.
Na 25 starts mocht hij een vlucht maken op één meter hoogte. Hij steeg in eerste instantie
naar slechts ½ meter, kwam weer aan de grond maar schoot toen als een raket omhoog naar
zes meter hoogte.
Toen was de snelheid er geheel uit en dook het toestel met de neus de grond in.
A-bok totaal verwoest, een ligger in de staart en een paar ribben gebroken.
Het toestel werd wel weer gerepareerd, in 1951 werd het BvL nog een keer verlengd.
Dat moet dus met een andere A-bok (rompje dus) gebeurd zijn.
Bestuurder: P.K. de Graaf.
    
25.07.1947 PH-TAI  Douglas C-54A Skymaster     3079      Bromma(SE)          Terug / Top
Een mysterieus geval. Toen het toestel bij de landing aan de grond kwam bleken de wielen
geblokkeerd.
De bestuurder verklaarde er volkomen zeker van te zijn dat hij niet remde en hij werd hierin
gesteund door de andere bemanningsleden.
Ook de parkeerrem was niet aangetrokken. Na de landing waren de remtrommels niet warm.
Kortom er is geen verklaring gevonden.
Gezagvoerder: R.E. MacDill. Eerste piloot: A.F. Coggon (die de landing uitvoerde).
Boordwerktuigkundige: J.A. Poppen.
 
     Ook Coggon begreep wel dat z'n verhaal niet echt
      geloofwaardig overkwam...(              Coll. H. Dekker)
     
  
26.07.1947 NL-304   Douglas C-54A Skymaster     3081      Basrah(YK)         Terug / Top
In Basrah klepbreuk van motor #1, waarbij cilinder #4 beschadigd werd. Karachi automaat
defect, Bangkok idem. Tank ingebouwd.
In Rome twee magneten verwisseld. In Colombo sextant defect, van de RAF werd een sextant geleend.
Gezagvoerder: Van Ulsen.
 
     Uit het verslag "Indië-bespreking 14/8".            (Coll. H. Hazewinkel)
     
 
28.07.1947 PH-UAR  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  86581  Leidschendam      Terug / Top
De leerling wilde met gas dicht, een vrij scherpe bocht draaiend, hoogte verliezen voor de
landing. Toen hij het toestel weer recht trok sloeg de motor af, waarna hij direct weer een
duik inzette om hem weer in de lucht te starten.
Helaas dat lukt niet en ook een tweede keer niet zodat er een veld voor een noodlanding
uitgezocht moest worden. Om recht voor een geschikt veld te komen moest nog een bocht
gedraaid worden, in die bocht gleed het toestel naar binnen af.
Vlak boven de grond had hij het toestel weer recht, maar toen was er natuurlijk niets meer
te kiezen w.b. de plaats van de landing. Na de eerste grondaanraking stuiterde het toestel
weer omhoog, over een sloot heen, weer aan de grond, weer de lucht in.
En bij de derde ’landing’ tenslotte, kwam het in een greppel terecht en sloeg het over de kop.
Het toestel werd zwaar beschadigd, de leerling kwam er goed af.
Bestuurder: J.J. Wiegant.
   
     Joop Wiegants' Tiger, op de rug aan de waterkant.    (Coll. F.E.J. Jansen)
     
 
     Het Rapport van Wiegant.             (Coll. H. Dekker)
     
 
29.07.1947 PH-NAO  Koolhoven F.K.43                 6172      Ypenburg       Terug / Top
           PH-UAE  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  85988
De Koolhoven werd gestart om met drie passagiers een rondvlucht te maken.
Toen het toestel net los was, kwam het met het rechter wiel in botsing met de linker
bovenvleugel van de Tiger Moth.
Deze was vlak daarvoor geland en stond nog op het landingsterrein.
De bestuurder van de PH-NAO zag dat zijn landingsgestel ernstig beschadigd was, hij draaide
een circuit en landde behoedzaam op z'n linker wiel.
Aan het eind van de uitloop moest hij natuurlijk ook het rechter wiel belasten.
Dat bezweek en het toestel zakte door op de rechter vleugeltip.
De schroef en de vleugeltip werden beschadigd. De vleugel van de Tiger Moth werd ook ernstig
beschadigd.
Ook hier (zie 24 juni) was een fout van de verkeersleider de belangrijkste factor bij het
ontstaan van dit ongeval. Hij had de F.K.43 toestemming gegeven voor de start terwijl
de Tiger nog op de baan stond en bovendien de baanlengte die een zwaarbeladen F.K.43 nodig
heeft om te starten onderschat.
Bestuurders: J.A. van Glabbeek (PH-NAO) en J. Visser (PH-UAE).
 
      Bij Diepen werd de schade geïnventariseerd.              (Coll. H. Dekker)
 
  De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                             (Coll. H. Dekker)

29.07.1947 VT-CLA  Douglas C-47B               26916     Wodjo(PK)           Terug / Top
Er zullen wel altijd twee lezingen over dit ongeval blijven bestaan. De Nederlandse versie
was dat de twee patrouillerende P-40's het toestel tot landing wilden dwingen en ongerichte
waarschuwingsschoten voorlangs afvuurden.
Bovendien werd gezegd dat ze dachten van doen te hebben met het toestel waarvoor ze opgestegen
waren, een Sonia bommenwerper. Beide verklaringen samen zijn niet echt overtuigend...
De C-47 dook echter naar boomtophoogte om te vluchten, raakte daarbij de bomen en stortte neer.
Alle negen inzittenden kwamen om het leven.
De Republikeinse versie was dat het een neutraal Rode Kruis toestel was en gewoon neergeschoten
werd. Het aan boord zijn van Republikeins militair personeel, waaronder Air Commodore
Adisutjipto, haalt het 'neutraal argument' echter behoorlijk onderuit.
Gezagvoerder: A.N. Constantine(†)
Copiloot:     R. Hazlehurst(†)
Bwk:          B. Ram(†)
Telegrafist:  A.Q. Wirjokoesoemo(†)
 
Passagiers: A. Adisutjipto(†); A.G. Handonotjokro(†); A. Saleh(†).
 
Bestuurders van de P-40's: Elt. B.J. Ruessink en sgt.adj. W.E. Erkelens.
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 
Vanwege de internationale commotie die ontstond, besteed ik in
"Nederlandse Luchtvaarthistorie" uitgebreid aandacht aan dit incident.
 
30.07.1947 PH-101  Schneider Grunau Baby IIa  7 serie III  Soesterberg       Terug / Top
De bestuurder liet in de landing de snelheid te veel teruglopen zodat het toestel begon af
te glijden. De landing viel dan ook nogal hard uit.
Kiellijst gebroken, vleugelbeslagen van hulpliggers ontzet, wat gordingen gebroken en wat
scheuren in het triplex. Bestuurder ongedeerd.
Bestuurder: M. Jansen.
 
     Ongevallenrapport 1947 No. 22                           (Coll. H. Dekker)
     
 
31.07.1947 PH-UBL  North American AT-6A Texan  78-6044   Gilze-Rijen         Terug / Top
“Ten gevolge van een aanraking van de linkervleugel der PH-UBL met de grond bij de uitloop
na de landing werd het vliegtuig als volgt beschadigd. Linker vleugeltip en aileron”.
Het zal dus wel weer (zie 21/4) een grondzwaai geweest zijn.
 
     Met reservedelen uit het magazijn werd de reparatie
      uitgevoerd.                           (Coll. H. Dekker)
     
 
00.07.1947 PH-91   Schneider Grunau Baby IIa   3 serie III  Hoogeveen        Terug / Top
Schaats gescheurd, oorzaak niet bekend.
 
00.07.1947 PH-163  Schneider Grunau Baby IIb  6054       =                   Terug / Top
Beschadiging aan de vleugelneus geconstateerd. De oorzaak daarvan heb ik niet aangetroffen.
 
     De vleugelneus moest eerst gerepareerd worden.
                                           (Coll. H. Dekker)
     
 
00.07.1947 PH-189  DFS Kranich II              642       Rotterdam           Terug / Top
De Kranich werd vanuit Zürich naar Ypenburg gesleept. In de buurt van Rotterdam brak de
sleepkabel en moest een noodlanding gemaakt worden.
Bestuurder: H.H. ('Dots')Dresselhuys.
 
01.08.1947 PH-186  Grunau 9 (ESG)              KZC-1     Teuge               Terug / Top
De lier stopte toen het toestel op ongeveer 25 meter hoogte was. De bestuurder reageerde
niet adequaat, hij draaide naar links weg en prikte niet genoeg bij.
In overtrokken toestand kwam het toestel, traverserend in een korenveld tot stilstand.
Door de extra remmende werking van het koren, was eigenlijk het hele toestel ontzet.
En door de gebroken liftdraden klapten de vleugels ook nog naar beneden.
Bestuurder: C.F. Vring.
 
     Ongevallenrapport 1947-21.             (Coll. H. Dekker)
     
 
07.08.1947 PH-TAH  Douglas C-54A Skymaster     10392     Schiphol            Terug / Top
           PH-TBK  Douglas C-47A               9910
Met beide toestellen werden instructievluchten uitgevoerd.
De PH-TBK zou een schijnbakenlanding uitvoeren op baan 23 d.w.z dat de leerling onder
de kap zat en geheel op z'n instrumenten moest binnenkomen.
Althans bijna geheel; de afspraak tussen KLM en verkeersleiding was dat bij dit soort
naderingen niet onder de 60 meter hoogte zou worden gedaald.
Tegelijkertijd zou, op baan 32, een leerling met de PH-TAH voor het eerst een landing
maken waarbij de neuswielbesturing gebruikt zou worden.
De nadering van de PH-TAH was als gevolg hiervan wat langer dan normaal.
Het uitzicht vanuit de PH-TBK werd ernstig gehinderd door de blindvliegkap en de
afgeplakte ruiten. En bovendien hield de bestuurder van de PH-TBK  zich niet aan de
afspraak betreffende de hoogte; hij landde ;echt om direct daarna door te starten.
Inmiddels was de verkeersleider de PH-TAH eigenlijk kwijtgeraakt en tegen de tijd dat
hij hem weer zag, kon hij niet meer ingrijpen.
Op het kruispunt van beide banen kwamen de vliegtuigen bijna met elkaar in botsing, de
kleinste afstand was niet meer dan enige tientallen meters. De bestuurder van de PH-TBK,
die alweer aan de start bezig was, zag voor zich een flits van een passerend vliegtuig
en trok zijn vliegtuig daarna sterk op om vervolgens te landen.
De instructeur in de PH-TAH heeft van de gevaarlijke situatie niets gemerkt omdat hij zo
geconcentreerd zijn leerling observeerde.
Instructeurs L.C. Ackerson (PH-TAH) en R.E. Roy (PH-TBK).
 
     Verkeersleider Bakker schreef een rapport.
                                           (Coll. H. Dekker)
     
 
09.08.1947 PH-TAA  Douglas C-54A Skymaster     10421     Caïro(SU)           Terug / Top
Na vertrek olielek in motor #4.
 
10.08.1947 PH-NAI  Koolhoven F.K.43            6167      Ypenburg            Terug / Top
           PH-UCI  Piper L-4J Grasshopper      13351
De Piper stond geparkeerd terwijl de F.K.43 een meter of twaalf erachter stond te
proefdraaien voor de start.
Toen dat gebeurd was, taxiede het toestel in de richting van de startbaan terwijl twee
monteurs van Avio Diepen erbij stonden.
En ernaar keken! Maar ze deden niets om te verhinderen dat de bestuurder met z'n
propeller de vleugel van de Piper in draaide.
Ernstige schade aan propeller en vleugel dus.
Bestuurder: J.A. van Glabbeek.
 
Uit het rapport blijkt dat het incident vermijdbaar was. De Piper werd gerepareerd met de vleugel van de PH-UCP.
                                                                                                (Coll. H. Dekker)
  
10.08.1947 PH-UCF  Piper L-4J Grasshopper      13341     Twente              Terug / Top
Toen de bestuurder met zijn tweede solovlucht bezig was, kreeg hij opdracht om drie
landingen uit te voeren.
Bij de doorstart na de tweede landing sloeg de motor af, door de gashandel geheel naar
achteren te halen en dan weer naar voren, zag hij kans hem weer even aan de praat te krijgen.
Dat gebeurde daarna nog tweemaal. Inmiddels had hij echter zóveel hoogte en snelheid verloren
dat er geen weloverwogen noodlanding meer gemaakt kon worden.
Om de keus tussen de bosrand links en enkele LSK-vliegtuigen verderop te vermijden, 
besloot hij nog een bocht te draaien. Maar daarvoor was de snelheid inmiddels te laag geworden.
Hij gleed af en sloeg tegen de grond. De bestuurder kreeg geen lichamelijk letsel.
Het vliegtuig zakte door het onderstel en werd vrij ernstig beschadigd.
Maar kon nog wel gerepareerd worden. Helaas moest er dan natuurlijk nogal wat aan gelast worden.
Dàt werd het toestel wèl fataal, op 27 augustus brandde het als gevolg daarvan geheel uit.
Wel komt het gerepareerde onderstel nog terug in de levensgeschiedenis van de PH-UCY,
zie bij 14 september.
Bestuurder: J.F. Reerink.
 
     Het was dus de tweede solovlucht van deze leerling.
                                            (Coll. H. Dekker)     
     
 
10.08.1947 PH-85   Schneider Grunau Baby IIa   1 serie III  Valkenburg       Terug / Top
In het te hoge gras lag een benzineblik en de Baby landde er bovenop.
Dat leverde aan de romp de voor de hand liggende beschadigingen op, dus; hoeklijsten gebroken
spanten beschadigd, beplating stuk.
Bestuurder: W. Hoffmann.
 
     Ongevallenrapport 1947-22.                               (Coll. H. Dekker)
     
 
10.08.1947 PH-123  Grunau 9 (ESG)              6011      Twente              Terug / Top
Het vliegtuig werd door de startauto opgetrokken. Toen het op ongeveer 45 meter hoogte
was, brak de kabel.
De neus kwam even omhoog, maar direct daarna ging het toestel voorover in een loodrechte
duik en sloeg op het beton te pletter. De leerling werd gedood.
Een duidelijke verklaring werd niet gevonden. Omdat er geen technische oorzaak aan te
wijzen was, zocht men de oorzaak bij de bestuurder.
Die zou eigenlijk niet zo geschikt zijn geweest en die zou in een verkrampte toestand de
knuppel voorover gedrukt hebben gehouden.
Achteraf konden diverse personen een dergelijke handelwijze op basis van hun oordeel over
deze leerling wel verklaren.
Uit hun beoordelingen van hem van vóór het ongeval bleek dat echter niet!
Bestuurder: K.A.H.M. Pieters(†).
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
                                                   (Coll. H. Dekker)
     
 
                                                                                   (Coll. H. Dekker)
     
 
     Een korte omschrijving van het tragische ongeval.         (Coll. H. Dekker)
     
  
11.08.1947 PH-UDA  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  3729  Valkenburg         Terug / Top
Voorzorgslanding wegens brandstoftekort.
 
12.08.1947 PH-#    #                                #     Babberspolder      Terug / Top
Op 11 augustus was al bekend dat er op de 12de een 'noodlanding' gemaakt zou worden!
 
      Nieuwe Vlaardingsche Courant 11.8.1947   via K. Kalkman
     
 
19.08.1947 PH-UAY  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  3180  Ypenburg           Terug / Top
De leerling zou een laplanding maken en dat betekent vrijwel automatisch dat er in het
laatste stadium van de nadering nog gemanoeuvreerd moet worden.
Bij het maken van een bocht leidde dat in het verleden al vaker tot het overtrekken van
de binnenvleugel, zo ook deze keer. Na ongeveer een halve bocht beschreven te hebben
verscherpte hij zijn bocht op ongeveer 40 meter hoogte nog een beetje teneinde nog
goed voor zijn landingsbaan te komen. Hij gaf nog iets meer richtingsroer en trok ook
nog een beetje aan het hoogteroer.
Het vliegtuig dook daarop plotseling in een rechter tolvlucht en botste na driekwart
slag tegen de grond. Het vliegtuig werd zeer zwaar beschadigd. Helaas waren de riemen
van zodanige kwaliteit dat ze bezweken waardoor de bestuurder met het hoofd tegen het
instrumentenbord sloeg. Aangezien de zitplaatsen geheel intact waren, zouden met goede
riemen zijn verwondingen vrijwel zeker minder ernstig zijn geweest.
Bestuurder: F. Hartman.

 Dat het toestel afgeschreven wordt lijkt niet verwonderlijk. Hoewel de normen voor zoiets tegenwoordig
 wel anders liggen!.                                                                         (Coll. H. Dekker)
 
     Korte beschrijving van het ongeval.                      (Coll. H. Dekker)
     
    
21.08.1947 PH-TAR  Douglas DC-4                42923     Natal(PT)           Terug / Top
Toen het vliegtuig vanuit Dakar boven vliegveld Parnamirim te Natal arriveerde was het weer
weliswaar niet best, maar de weersvoorspelling was zodanig dat een landing met grondzicht
mogelijk was.
Bij de nadering bleek echter dat pas op 100 meter hoogte grondzicht gekregen werd.
De gezagvoerder besloot, vertrouwend op zijn ervaring, toch een nachtlanding uit te voeren.
Toen het vliegtuig dan ook binnenkwam met de hoogtemeters ingesteld volgens de luchtdruk-opgave
van de verkeersleiding, werd op een hoogte van 150 meter een obstakel gevoeld. Later bleek dit
kreupelhout te zijn geweest.
De gezagvoerder gaf direct vol gas en besloot, rekening houdend met mogelijk beschadiging van
het landingsgestel, uit te wijken naar het 400 km verderop liggende Fortaleza.
Daar was het zicht goed.
Hoewel de opgave van de verkeersleiding waarschijnlijk foutief was geweest, was de Raad ook
van mening dat de gezagvoerder te veel risico had genomen.
Maar gezien zijn ervaring en staat van dienst zou hij naar haar mening "niet in een onjuist
gebleken procedure blijven volharden."
Gezagvoerder: P. Both. Tweede piloot: P.J. Krouwel. Derde piloot: J. Noomen.
Boordwerktuigkundige: WK P.C. Molenaar. Telegrafisten: C. Schut en P. den Daas.
 
De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                 (Coll. H. Dekker)
  
24.08.1947 PH-91   Schneider Grunau Baby IIa   3 serie III  Valkenburg       Terug / Top
Een lid van de club wilde een mooie foto van de landing maken en waagde zich daarbij te
dicht bij de baan.
Hij kreeg een tik van de linker vleugeltip en liep een hersenschudding op.
Het vliegtuig werd slechts licht beschadigd.
Of er nog een foto gemaakt is, vertelt de historie niet.
Bestuurder: H. Veder. Fotograaf G.J. Mechelsen.
 
     Ongevallenrapport 1947-24.                              (Coll. H. Dekker)
     
 
28.08.1947 PH-UCU  Piper L-4J Grasshopper      13276     Eelde               Terug / Top
De bestuurder voerde boven het veld een nummertje ‘crazy-flying’ uit, waardoor de
KLM-lijndienst vastgehouden moest worden.
De voorstelling werd besloten met een low-pass over het terras waar veel bezoekers zaten.
Een en ander was bedoeld om de passagier (een wachtmeester der Rijkspolitie) luchtziek te
maken en om een beetje te showen natuurlijk. En zo wil iedereen z’n ‘moment of glory’.
Dit duurde echter slechts kort, zeker in vergelijking met het drie maanden durende verbod
om op vliegtuigen van de NLS te vliegen.
 
     De havenmeester van Eelde P.J.J. Vogelzang. die tevens onbezoldigd
      rijksveldwachter was, maakte proces-verbaal op. (Coll. H. Dekker)
     
 
00.08.1947 G-AISE  Miles M.57 Aerovan 4        6395      Eindhoven           Terug / Top
Botsing tegen een RAF-voertuig. Van de rechtervleugel was de randboog voor de voorligger
stuk en waren negen kopribben afgebroken.
 
     Fokker lichtte het Air Registration Board in.            (Coll. H. Dekker)
     
 
03.09.1947 PH-TCE  Douglas DC-4                42995     Kemajoran(PK)       Terug / Top
Volgens ooggetuigen kwam het toestel te hoog binnen en dientengevolge was niet de gehele baan
voor de landing beschikbaar. Bovendien was de asfaltbaan bedekt met ongeveer 1 cm water,
waardoor ook de remmen natuurlijk niet optimaal gebruikt konden worden.
De machine kwam 50 m voorbij het einde van de baan tot stilstand in vrij zacht terrein waarin
de wielen voor een groot deel wegzakten. Maar dat was juist een gelukkige omstandigheid, want
zes meter verder was een diepe sloot.
De gezagvoerder beweerde dat de verlichting aan het begin van de baan niet gebrand had, maar
inspectie door de chef stationsdienst, dhr. Loo, wees uit dat deze normaal brandde.
Maar daar was wel iets op af te dingen.
Ten eerste was de baanverlichting als geheel niet optimaal omdat de stroom geleverd werd door
het lichtnet van Batavia en daar stond te weinig spanning op.
Er werden vlak daarop twee 7 KW generatoren geïnstalleerd.
Bovendien waren de lampen bij het begin van de baan, gezien vanuit de landingsrichting, geel
geschilderd ter voorkoming van verblinding. De heer De Loo: "M.i. is dit overdreven".
Kortom, het lijkt wel begrijpelijk dat de gezagvoerder ze niet gezien heeft.
Gezagvoerder: W.C.J. Versteegh.
 
     Het rapport van Versteegh aan Hoofd Vliegbedrijf.
                                            (Coll. H. Dekker)
     
 
06.09.1947 PH-TBV  Douglas C-47A               19795     Schiphol            Terug / Top
           PH-TSA  Douglas C-54A Skymaster     10398
           PH-TER  Lockheed 749 Constellation  2541
De gezagvoerder van de PH-TBV veroorzaakte een gevaarlijk situatie door de "Hold position"
opdracht van de verkeersleiding te negeren. Na de landing van de PH-TSA naderde hij de
'life runway' zodanig dat PH-TER de start moest afbreken.
Bestuurders: Muiswinkel(PH-TSA), Chaquist(PH-TER) en A.P. Ruige(PH-TBV).

07.09.1947 PH-186  Grunau 9 (ESG)              KZC-1     Valkenburg          Terug / Top
Terwijl er in kalm tempo gelierd werd, maakte de leerling enige beheerste sprongetjes.
Het hieronder afgebeelde ongevallenrapport zegt "Geheel onverwacht werd hij door de lier
tot 20 meter hoogte opgetrokken", wat nogal mysterieus klinkt.
De lierman regelt slechts de snelheid van het lieren, de bestuurder heeft invloed op stijgen
en dalen.
Hoe het ook zij, als reactie drukte de bestuurder het toestel met de neus naar beneden en
vloog dus tegen de grond.
Schaats gebroken, stuurknuppel verbogen, triplex van zitplaats losgelaten.
De bestuurder liep ontvellingen aan borstkas en een wond aan het zitvlak op.
Dit was het gevolg van de ondeugdelijke constructie van het bankje en het bezwijken van de
buikriem. Dat was op andere toestellen al door Fokker veranderd, nu dus ook bij de PH-186.
Bestuurder: P.J. Smit.
 
     Ongevallenrapport 1947-26.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
12.09.1947 PH-NBP  Piper L-4H Grasshopper      12047     Lympne(G)           Terug / Top
Er stond een vrij krachtige, vlagerige,  wind. De onervaren bestuurder (100 uur, incl.
instructie, op de Cub) koos zijn startrichting weliswaar zó dat een lange aanloop mogelijk
was, maar raakte toch in de problemen.
Toen het toestel bij een toerental van tegen de 2200 tpm loskwam, bleek het niet te willen
klimmen.
Hij durfde toen niet wat bij te prikken omdat hij vreesde te dicht bij de grond te komen
door de helling van het veld.
Hoger dan tien meter lukte niet en omdat er verderop een nog steilere helling was, besloot
hij terug te keren.
Inmiddels was de snelheid echter teruggezakt tot zo'n 90 km/u, en toen hij een bocht inzette,
gleed het toestel dan ook af.
Het sloeg tegen de grond, waarbij het onderstel eraf werd geslagen. Het kwam, nadat het
ca. 15 m over de grond was geschoven, tot stilstand.
Het vliegtuig werd vrij ernstig beschadigd. De inzittenden bleven ongedeerd.
Bestuurder: H. Koekebakker. Passagier (en eigenaar van het vliegtuig): J.B.Th. Hugenholtz.
   
Twee foto's van de "Piepmuis' op de buik.                                                    (Coll. H. Dekker)
 
De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                (Coll. H. Dekker)

	De inspectie van de PH-NBP nadat het toestel in Engeland gerepareerd was en overgevlogen naar Ypenburg. (Coll. H. Dekker)

 
14.09.1947 PH-UCY  Piper L-4J Grasshopper      13258     Soesterberg         Terug / Top
De bestuurder zette de Piper al voor de splitsing van de banen O-W en ZO-NW aan de grond en
hield bij het uitrollen geen rekening met de splitsing.
Hij kwam dus in het gras naast baan O-W terecht en rolde tenslotte tegen een baken aan.
Hierbij werd het onderstel ingedrukt.
Toen een RLD-inspecteur twee dagen later de zaak inspecteerde was men al bezig een ander
onderstel te monteren. Dit bleek afkomstig te zijn van de gecrashte PH-UCF. Zie 10 augustus.
Bestuurder: H. Vrielink.
 

Links: het rapportje van inspecteur Van der Wal. (Coll. H. Dekker) Onder: De PH-UCY op de neus.     (Coll. R.P. Wassink)

 
14.09.1947 PH-96  Schneider Grunau Baby IIa         6 serie III   Eelde      Terug / Top
Bij de landing op de betonweg met de rechtervleugel tegen een lantaarnpaal gebotst.
Bestuurder: Legro.
 
16.09.1947 PH-UDE  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  DHP-26  Ypenburg         Terug / Top
De instructeur had aan een aantal nieuwe leerlingen iets over de inrichting van de cockpit
verteld. Daarbij was het hem opgevallen dat de stuurknuppel van de voorste cockpit ontbrak.
Een van de leerlingen keek desgevraagd in het bagageruim, vond daar de knuppel en monteerde
die toen weer in de cockpit.
De instructeur verzuimde echter deze montage te controleren.
De eerste vlucht met het toestel verliep geheel normaal. Direct na het loskomen voor de
tweede vlucht zat -dezelfde- instructeur opeens met een losse stuurknuppel in de hand.
Hij probeerde met de trim nog wat tijd te winnen teneinde de knuppel weer te bevestigen
maar dat mislukte.
Het toestel raakt met de wielen de grond en sloeg over de kop.
De instructeur en de leerling bleven ongedeerd. Alle vleugels werden beschadigd,
richtingsroer en propeller vernield, motorbeplating zwaar beschadigd.
Na dit ongeval moesten verwijderde stuurknuppels altijd bij de TD worden ingeleverd,
en die zorgde dan voor een correcte montage.
Instructeur: G. van Schaik. Leerling: D.H. Kup.
 
17.09.1947 PH-UCC  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  85006  Teuge             Terug / Top
Teneinde zo dicht mogelijk in de buurt van de kabel van een wachtend zweefvliegtuig te landen
moest er vlak voor de landing nog wat gecorrigeerd en gemanoeuvreerd worden.
In het verleden was al diverse malen gebleken dat je dat bij een Tiger, bij lage snelheid,
niet moet doen.
Het toestel gleed af en kon, ondanks direct vol gas geven, niet meer gecorrigeerd worden.
Het raakte met de staart het eerst de grond en sloeg daarna met onderstel en ondervleugels
tegen een 75 cm hoge puinwal.
De bestuurder en de passagier werden gewond. Het vliegtuig werd zeer zwaar beschadigd.
Bestuurder: J.G. Hulsbergen.
 
 Toch werd het toestel wél weer gerepareerd!                                               (Coll. H. Dekker)
   
 De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                 (Coll. H. Dekker)

	Foto H. Vrielink, via R.P. Wassink.

 
26.09.1947 PH-NAI  Koolhoven F.K.43            6167      Leeuwarden          Terug / Top
Tijdens de landing brak de staartsteunbuis. Lichte schade aan het richtingsroer.
 
     In de terminologie van de RLD zijn de begrippen 'ongeval'
      en 'licht beschadigd' met elkaar in tegenspraak.  
                                             (Coll. H. Dekker)
     
 
28.09.1947 PH-127  Grunau 9 (ESG)              6015      Valkenburg          Terug / Top
Na het ontkoppelen op vijf meter hoogte, naar rechts afgeweken en met te hoge snelheid,
traverserend, geland.
Beide stijlen van A-bok gescheurd, rugleuning gescheurd.
Bestuurder: Fiedeldij.
 
     Ongevallenrapport 1947-27.                              (Coll. H. Dekker)
     
 
30.09.1947 PH-UAS  de Havilland D.H.82A Tiger Moth  86575  Noordzee          Terug / Top
Al vanaf de start hielden de leerlingen zich niet aan de voorgeschreven hoogte van 1200 ft
maar brachten het toestel bij de duinenrij al op een hoogte variërend van 30 tot 150 meter.
Toen ze op vier kilometer uit de kust de loodsboot "Altair" zagen, gingen ze erop af.
Ze beschreven op lage hoogte enige scherpe bochten om het schip en vlogen daarna op geringe
hoogte van achteren op het schip aan.
Op een hoogte van 15 m trok de bestuurder het vliegtuig sterk op, waarbij het overtrokken
raakte, naar links afgleed en in zee stortte.
De beide inzittenden konden zich nog bijtijds uit de riemen losmaken en werden ongedeerd
door de "Altair" aan wal gebracht.
De Raad voor de Luchtvaart ontnam hem zijn bevoegdheid voor de duur van een jaar, de RLS
sloot hem uit van de verdere opleiding.
Inzittenden M. Snijder en H.R. Werker.
 
 De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                 (Coll. H. Dekker)
   
02.10.1947 PH-UBL  North American AT-6A Texan  78-6044   Gilze-Rijen         Terug / Top
De derde grondzwaai van dit toestel dit jaar. Behalve de gebruikelijke schade aan een
vleugeltip was nu ook de rechter onderstelpoot beschadigd.
 
     Schaderapport van ir. A.J.J.M. Bijvoet. (Coll. H. Dekker)
     
 
04.10.1947 PH-133  Grunau 9 (ESG)              6021      Soesterberg         Terug / Top
Na de lierstart zette de bestuurder een linker, duikende bocht in. Daardoor raakte het
vliegtuig, nog dicht bij de startplaats, met de stuurboordvleugel een boomtop.
Het werd daardoor vrij soepel afgeremd, zakte met romp en vleugel over takken glijdend
naar beneden en bleef toen, op de bakboord vleugel steunend, hangen.
Beschadigingen aan hoogteroer en stuurboordvleugel, enige verspanningskabels gebroken.
Bestuurder: B. Westerveld.
 
     Ongevallenrapport 1947-28.                               (Coll. H. Dekker)
     
 
10.10.1947 G-AFHY  de Havilland D.H.89A Dragon Rapide  6417  Pijnacker       Terug / Top
De bedoeling was om van Croydon naar Evère bij Brussel te vliegen waar zijn verwachte
aankomsttijd 18.50 GMT was.
Toen het vliegtuig ter hoogte van Duinkerken de Franse kust passeerde, werd de radioverbinding
zeer slecht. Zó slecht dat hij geen kans meer zag zijn positie vast te stellen of zijn koers
goed te bepalen.
De bestuurder vloog verder op het kompas maar slaagde er niet in de koers te corrigeren naar
de windinvloed.
Toen hij ervan overtuigd raakte dat hij Evère al lang gepasseerd was, verlegde hij zijn koers
in noordelijke richting en daarna weer westwaarts om de kust te bereiken om daar eventueel een
noodlanding uit te voeren.
Het zicht was goed. Na ongeveer drie uur vliegen werd een vrij grote plaats gepasseerd waar een
kanaal doorheen liep; vermoedelijk Tilburg.
Te 20.25 uur cirkelde hij boven een grote (haven)stad en, omdat zijn brandstofvoorraad nu zeer
klein begon te worden, zond hij d.m.v. zijn boordlicht SOS-signalen uit.
Plotseling zag hij een grote verkeersweg onder zich, hij aarzelde geen moment en zette zijn
toestel daar op neer. Hij moest wel gebruik maken van even een luwte in de verkeersdrukte.
Hij landde achter een onder hem passerende auto die hij echter inhaalde, hij wipte zijn toestel
nog even op, over die auto heen en kwam ervoor weer aan de grond.
De enige schade was een deukje in de rechter ondervleugel die tegen een boompje botste.
De passagiers (5) zijn direct naar Brussel doorgereisd, het vliegtuig is de volgende morgen weer
van de weg gestart naar Rotterdam.
Bestuurder: P. Michelson. Telegrafist W. Long.
   
     Na de noodlanding en taxiënd over de straatweg.                                         (Coll. H. Dekker)
  
    Bericht in de Leeuwarder Courant 11.10.1940.
 
11.10.1947 PH-139  Grunau 9 (ESG)              6027      Eelde               Terug / Top
De leerling moest voor het eerst een volledige cirkel draaien. Daar begon hij ook wel keurig
aan, maar halverwege sloeg hem de schrik om het hart en zette het toestel aan de rand van
het veld neer.
En daar stond een paaltje. Linker vleugeltip en rompje beschadigd, schaats kapot, spandraad gebroken.
Bestuurder ongedeerd.
Bestuurder: H.L. Visser.
 
     Ongevallenrapport 1947-30.                               (Coll. H. Dekker)
     
 
19.10.1947 PK-SAB  Bücker Bü 131 Jungmann      883       Tandjong Priok      Terug / Top
Het toestel botste tegen telefoondraden en stortte neer. Het vliegtuig werd ernstig
beschadigd, maar beide inzittenden kwamen met de schrik vrij.
Bestuurder: Lt. Zythof.
Passagier: Hendriks.
 
     Uit Het Dagblad 20.10.1947 met dank aan Nick Wiegersma
     
 
22.10.1947 PH-TCF  Douglas DC-4-1009           42996     Rangoon(VT)         Terug / Top
Onderweg naar Nederlands-Indië met aan boord mariniers in burger en een bemanning met
NGAT badges (i.p.v. KLM!) dreigde het toestel in een typhoon terecht te komen.
Het plafond van de DC-4 sloot er overheen vliegen uit en dus werd er noodgedwongen een
tussenlanding 'op een oud militair vliegveld' bij Rangoon gemaakt.
Gezagvoerder: W.C. van Veenendaal.
 
25.10.1947 PH-170  Schneider Grunau Baby IIb   6052      Soesterberg         Terug / Top
De start vond plaats met enige dwarswind. De leerling corrigeerde onvoldoende met de rolroeren
waardoor hij de linkervleugel in de sterkere bovenwind stak.
Daardoor werd het effect nog versterkt. De lier trok niet sterk door, dus ontkoppelde hij.
Hij probeerde met een bocht weer voor de baan te komen maar voerde deze bocht niet precies
genoeg uit.
Hij draaide met geringe snelheid, met de rechter tip laag boven (en op?) de grond, een bocht
van 180° en landde toen met de neus op de startbaan. Rompneus tot de tweede spant ernstig
beschadigd, linkervleugel gescheurd. Bestuurder ongedeerd.
Bestuurder: L.R. Lucassen.
 
     Ongevallenrapport 1947-29.                               (Coll. H. Dekker)
     
    
01.11.1947 PH-171  Schneider Grunau Baby IIb   6053      Soesterberg         Terug / Top
In de uitloop raakte het toestel een trottoirrand die verscholen lag tussen het gras.
Vroeger had op die plaats een gebouw gestaan.
Zware schade; schaats eraf gerukt, zes spanten gebroken, onderzijgording gebroken en de
kielgording op meerdere plaatsen gebroken.
Bestuurder: N. Hoxel.
   

Twee scans waarvan de herkomst mij niet (meer) bekend is!

 
     Ongevallenrapport 1947-31.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
03.11.1947 PH-UBX  Beech D18S                  A-106     Deelen              Terug / Top
Deelen was nog niet opgeleverd en kon dus nog niet 'zomaar' gebruikt worden. Toch landde
deze Beech er, de bestuurder verklaarder dat hij maar eens een kijkje kwam nemen om de
eventuele toekomstige bruikbaarheid te beoordelen.
Instructeur: R. Overwijn.
 
07.11.1947 PH-UBL  North American AT-6A Texan  78-6044   Gilze-Rijen         Terug / Top
De vierde grondzwaai van dit toestel dit jaar. Het toestel kwam er deze keer niet zo goed
af als de vorige drie keer: Rechtervleugel: hoofdligger geknikt, wordt niet meer gerepareerd.
Beide onderstelstijlen zwaar beschadigd. Vleugelmiddenstuk: hoofdligger geknikt,
waarschijnlijk niet meer te repareren.
 
     Het schaderapportje van ir. Bijvoet.   (Coll. H. Dekker)
     
 
10.11.1947 PH-#    #                           =         Wunstorf(D)         Terug / Top
Bij aankomst boven Berlijn bleek landen vanwege de weersgesteldheid niet mogelijk.
De bestuurder week uit naar Hannover en kreeg onderweg ook nog motorstoring.
 
     
   
13.11.1947 PH-UBS  Beech D18S                  A-103     Zeist               Terug / Top
De Beech-motoren werden volgens voorschrift gestart op de kleine (95 liter) achter-tanks en
volgens dezelfde voorschriften dient daarna overgeschakeld te worden op de grote (296 liter)
voortanks.
Hiermee is de oorzaak dus eigenlijk al wel duidelijk.
Dat overschakelen was na het eerste starten niet gebeurd en na de eerste instructievlucht
stapte de instructeur uit en gaf de twee leerlingen de opdracht om nog maar een half uurtje
touch and go's te oefenen.
Gezegd moet worden dat de leerlingen wèl de inhoud van de brandstoftanks controleerden,
maar ja, ze controleerden de voortanks (daar zouden ze immers op vliegen!) en daar zat
natuurlijk wel genoeg in.
Het werden dus drie touches en slechts twee go's.
Tijdens de derde nadering begon de linker motor minder vermogen te leveren.
Toen was een normale landing nog mogelijk geweest, maar in plaats daarvan gaf de
bestuurder rechts vol gas, zette de linker propeller in grote spoed en probeerde dus
met wielen en kleppen uit op één motor nog een keer rond te gaan.
Het toestel begon naar links weg te draaien, verloor steeds meer hoogte en dook een bosje
met jonge dennen- en berkenboompjes in. Door de eerste botsing met de bomen werden beide
vleugels zwaar beschadigd.
Het vliegtuig dook vervolgens onder een helling van 45° in de grond, waarbij de linkervleugel
werd afgerukt, sprong daarna weer op, waarbij de rechter motor eraf vloog.
Het toestel kwam tenslotte te midden van enige bomen tot stilstand.
Beide bestuurders liepen slechts zeer lichte verwondingen op.
De instructeur verklaarde later dat hij bij het uitstappen wel waargenomen had dat er op de
kleine tanks werd gevlogen, maar dat hij dat wel verantwoord achtte.
Desgevraagd kon hij echter geen min of meer nauwkeurige opgave doen van het brandstofgebruik
van deze Pratt and Whitney motoren. De onjuiste beslissing van de leerling om niet te landen
maar nog een keer rond te gaan werd de leerling niet zwaar aangerekend in verband met de nog
slechts geringe instructie die hij had gehad.
Leerlingen J.A.M. Hos en H.F. Legger.
  
De bestuurders liepen slechts lichte verwondingen op en konden zonder hulp het wrak verlaten. (Coll. H. Dekker)
   
De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                                 (Coll. H. Dekker)
 
13.11.1947 PH-85   Schneider Grunau Baby IIa   1 serie III  Noordwijk        Terug / Top
Het toestel stond startklaar toen de man aan een der vleugeltips deze plotseling losliet om
ook naar de staart te gaan. Nét op dat moment kwam er een stevige windvlaag waardoor de
losgelaten vleugel lift kreeg en twee meter de lucht in ging.
De staart werd dus door twee mannen vastgehouden, de neus zat al vast aan de rubber kabel
zodat het toestel niet echt loskwam. Het sloeg weer terug tegen de grond, linker vleugeltip
beschadigd en bodemplaat van de romp ingedeukt.
Bestuurder: W. Hoffmann.
 
     Ongevallenrapport 1947-32.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
21.11.1947 PH-PBA  Douglas C-47                19434        Londen(G)        Terug / Top
Bij de start ontstond een motorstoring. Door de vertraging van vier uur was de aankomst op
Soesterberg na sunset en werd de baan gemarkeerd door autolichten.

25.11.1947 PH-91   Schneider Grunau Baby IIa   3 serie III  Noordwijk        Terug / Top
Tijdens een duinvlucht viel de wind wat weg zodat er een landing op het strand gemaakt moest
worden.
Het was nogal uit de buurt van de startplaats zodat het 1½ uur duurde voordat er andere
leden kwamen opdagen.
Toen stak de wind weer op, ze hingen met z'n vieren aan het toestel maar de wind was zo sterk
dat het toestel, met één der leden, een meter of tien omhoog werd geworpen.
Het lid kwam er goed vanaf, het vliegtuig was er erger aan toe. Romp bij spant 9 doormidden
gebroken, hoogteroer half vernield, linker vleugeltip ca. 70 cm afgebroken.
Bestuurder: W. Hoffmann. Tipvlieger: Brons.
 
     Ongevallenrapport 1947-33.                               (Coll. H. Dekker)
     
 
01.12.1947 PH-TDB  Lockheed 749 Constellation  2544      Schiphol            Terug / Top
Tijdens de stijgvlucht, acht minuten na de start, kwam er een brandmelding van het bagageruim
achter in de romp. Na het in werking stellen van de CO₂ blussers hield de melding op, maar
toch werd besloten terug te keren.
Na 20 minuten stond het toestel weer op het platform. Er was geen spoor van brand te ontdekken,
waarschijnlijk was de rookdetector afgegaan door een combinatie van mist, vochtigheid en
lage temperatuur.
Bestuurder: Bruens. Boordwerktuigkundige Deltenre. Telegrafist: Bosman.
 
     Het rapport van insp. Van der Wal en (de mij onbekende)
      heer Maasen.                            (Coll. H. Dekker)
     
 
14.12.1947 PH-124  Grunau 9 (ESG)              6012      't Gooi             Terug / Top
Het toestel werd volgens afspraak tot een hoogte van een meter opgelierd.
Toen prikte de leerling, tegen de opdracht in, wat bij waardoor hij de kabel inhaalde.
De lierman, in de veronderstelling dat het toestel nog aan de kabel zat, begon weer te lieren.
Toen haakte de kabel achter het einde van de schaats en werd het vliegtuig dus ver achter
het zwaartepunt omhooggetrokken.
Het ging steil, in overtrokken toestand, de lucht in, kwam tot een meter of drie en dook
toen wegens te geringe snelheid over de linkervleugel weg en sloeg tegen de grond.
Bestuurder ongedeerd. linkervleugel gebroken, voorstijl van spanbok gebroken.
Bestuurder: J.Ariejansen.
 
     Ongevallenrapport 1947-34.                                (Coll. H. Dekker)
     
 
20.12.1947 G-AHTD  Percival Proctor V          Ae.60     Vlissingen          Terug / Top
De bestuurder was, met een passagier, onderweg van Keulen naar Lympne.
Toen hij boven de Noordzee kwam werd het weer, door de fijne motregen en de laaghangende
bewolking, zó slecht dat hij besloot terug te keren en een voorzorgslanding uit te voeren.
Om 13.10 uur verscheen hij boven het voormalige vliegveld Souburg, dat hij trouwens op de
heenweg om 12.30 uur al even op lage hoogte verkend had.
Het veld was tijdens de oorlog door greppels onbruikbaar gemaakt, hiervan was hij kennelijk
niet op de hoogte en bovendien had hij bij zijn verkenning die greppels niet opgemerkt.
Toen hij er dan ook op landde, kon hij nog over de eerste greppel heen wippen, maar de volgende
kon hij niet meer ontwijken.
In deze laatste greppel kwam het vliegtuig tot stilstand, waarbij het vrij ernstig beschadigd
werd. De inzittenden bleven ongedeerd.
Bestuurder: J.W. Villa.
 
                  Foto: Gemeentearchief Vlissingen.
     
  
27.12.1947 PH-TCK  Douglas C-47A               19016     Woensdrecht         Terug / Top
Bij de landing tegen een schaap gebotst. Het schaap overleefde de botsing niet.
Gezagvoerder: W.L. Vickersstaff.
 
NB. Dit incident had nog een staartje. Vlb. Woensdrecht was gesloten en er was in die periode
geen enkele bemanning en KLM had in dergelijke gevallen de toestemming om er geheel zonder hulp
en geheel voor eigen risico te landen. De botsing met het schaap veroorzaakte schade maar de
schadeclaim die de KLM indiende werd (uiteraard) afgewezen.
 
27.12.1947 PH-TCV  Douglas C-47A               12309     Leeuwarden          Terug / Top
Na een mislukte nadering bij zeer slecht zicht, waarbij al eens grondzicht gekregen was,
maar op veel lagere hoogte dan verwacht werd, besloot de gezagvoerder naar Schiphol terug
te keren.
Wielen en landingskleppen werden weer ingetrokken en klimvermogen werd geselecteerd.
Bijna direct daarna werd een torenspits opgemerkt, welke de bestuurder door het beschrijven
van een scherpe bocht naar rechts, tevergeefs trachtte te ontwijken.
Een botsing was echter onvermijdelijk, een stuk van ca. 3,5 m lengte werd daarbij van de
linkervleugel afgeslagen.
Het bleek achteraf de spits van de Bonifatiustoren te Leeuwaren te zijn.
Slechts met grote krachtsinspanning, onder het geven van vol richtings- en rolroeruitslag en
van vol vermogen kon het vliegtuig in de hand worden gehouden.
Maar het verloor langzaam hoogte en vertoonde neiging overtrokken te raken.
Toen zich onder het dorp Boxum, gemeente Menaldumadeel, een goede noodlandingsgelegenheid
voordeed, werd een noodlanding uitgevoerd. Hierbij moest nog wel een hoogspanningsleiding
worden ontweken.
De noodlanding liep goed af ondanks het feit dat in de uitloop nog een landweg met aan
weerszijden sloten moest worden gepasseerd.
Het vliegtuig liep ernstige schade op. De afgeslagen vleugeltip is daarna nog jaren bewaard
bij de HTS te Haarlem.
Gezagvoerder: R.W. Robinson. Tweede piloot en bestuurder: F.S. Kroon.
Radiotelegrafist: A.B. Siebelhoff.
 
NB. Mijn hier gedane veronderstelling dat de romp weer opgebouwd zou zijn als caravan is niet juist gebleken.
    Zie hiervoor ook het commentaar bij de PH-TCV in het Tweede Register.
  
Tot besluit een viertal foto's. De romp lijkt nog mooi gaaf maar het toestel werd toch niet weer opgebouwd.
                                                                                               (Coll. H. Dekker)

 De Uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart.                                (Coll. H. Dekker)
   
  Het rapport van de bestuurders.                                                          (Coll. H. Dekker)
 
     Bericht in de Leeuwarder Courant 6.9.1952.
                  Dit was dus niet de romp van deze PH-TCV!

---

 
Bij de samenstelling van “Nederlandse Ongevallen en Incidenten 1947" werden (o.a.)
de volgende bronnen geraadpleegd:
R. Beetsma; R. Dijkstra; W. Dolstra; Coen van den Heuvel; Karel Kalkman; Gerrit J. Koning;
F.E.J. Jansen; J. Lawant; Aart van Wijk;
Rijksluchtvaartdienst; Uitspraken van de Raad voor de Luchtvaart; Accident Inquiry in the
Netherlands (A.A. van Wijk); AVIA; Vliegwereld; Wolkenridder; Eerste Zaanse Zweefvliegclub.
    

---

LIJST MILITAIR 1947                       TOP                          Terug naar:  Jaarindex militair

---

 Datum       Registratie      Type                                                           Dienst         Plaats                             Piloot                                                                  Opm.

02.01.47  A-18     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Luiks                                 N6839

16.01.47  V-4      De Havilland DH.89B Dominie      KLu      Twente             Weijdon Claterbos van                 KX731

20.01.47  N5-?     North American B-25 Mitchell     ML-KNIL  Biak(PK)           *

20.01.47  16-204   Convair PBY-5 Catalina           MLD      Glimahoek(PK)      *                                    (26/1?)

03.02.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Tjililitan(PK)     Schatte Olivier/Schulte

03.02.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Tjililitan(PK)     Schulte/Schatte Olivier

15.02.47  R-14     Auster Mk.III                    KLu      =                  Wijberg

26.02.47  DT-965   Douglas C-47A                    ML-KNIL  Brisbane(VH)       Smits van Burgst/Rook­maker/Bekema

26.02.47  DT-965   Douglas C-47A                    ML-KNIL  Brisbane(VH)       Rookmaker/Bekema/Smits van Burgst

26.02.47  DT-965   Douglas C-47A                    ML-KNIL  Brisbane(VH)       Bekema/Smits van Burgst/Rookmaker

01.03.47  LT9-36   Lockheed Lodestar                ML-KNIL  Ambon(PK)          *

08.03.47  T-4      Lockheed 12A                     KLu      =                  Liefde de                             BX246

12.03.47  DT-972   Douglas C-47A                    ML-KNIL  Boerangan(PK)      Engels/Heys

12.03.47  DT-972   Douglas C-47A                    ML-KNIL  Boerangan(PK)      Heys/Engels

17.03.47  16-18    Fairey Firefly I                 MLD      Ned.Indië(PK)      *

19.03.47  A-15     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Troost                                T5814

25.03.47  B-20     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Reumerman                             FT142

25.03.47  23-12    Douglas C-47A                    MLD      Port Darwin(VH)    *                                     (26/3?)

28.03.47  R-14     Auster Mk.III                    KLu      =                  Koster

29.03.47  A-25     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Avoird                                T7443

09.04.47  LT9-33   Lockheed Lodestar                ML-KNIL  Ambon(PK)          *

11.04.47  A-25     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Ruijter de                            T7443

11.04.47  D-3      Avro Type 652A Anson             KLu      =                  Akker van de

15.04.47  A-?      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Boks                                  711

15.04.47  B-29     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Kuiper                                FT408

16.04.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Buitenzorg(PK)     Vliet de/Kempen van

16.04.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Buitenzorg(PK)     Kempen van/Vliet de

25.04.47  B-9      North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Reumerman                             FE888

29.04.47  B-28     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Docters van Leeuwen                   FT161

01.05.47  A-4      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Vilijn/Maison Pierre

01.05.47  A-17     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Maison Pierre/Vilijn

06.05.47  B-36     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Verschoof/Ferwerda                    FT134

06.05.47  B-36     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Ferwerda/Verschoof                    FT134

14.05.47  6-24     Fairey Firefly I                 MLD      Andjasmoro(PK)     *

15.05.47  B-28     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Gorkum van                            FT161

16.05.47  B-22     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Huyinck/Vullers                       FT238

16.05.47  B-22     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Vullers/Huyinck                       FT238

16.05.47  H-7      Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      =                  Ter Doest                             MH723

20.05.47  B-?      North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Singor                                IIB-238

22.05.47  H-12     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      =                  Noijons                               953

22.05.47  R-4      Auster Mk.III                    KLu      =                  Buuren van

29.05.47  D-21     Avro Type 652A Anson             KLu      Tilburg            Mol/Geertsema

29.05.47  D-22     Avro Type 652A Anson             KLu      Tilburg            Geertsema/Mol

30.05.47  D-?      Avro Type 652A Anson             KLu      =                  Hoogvliet                             Anson

30.05.47  H-?      North American P-51 Mustang      ML-KNIL  Medan(PK)          Daalen van

11.06.47  B-2      North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Brandeles van de                      238

13.06.47  R-13     Auster Mk.III                    KLu      =                  Noorden van

20.06.47  A-31     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Eeghen van/Hofland

20.06.47  A-31     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Hofland/Eeghen van

21.06.47  PR839    Hawker Tempest F.2               RAF      Gemert             Hickson

27.06.47  B-25     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Hoxel                                 F830

02.07.47  B-27     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Aptroot                               FT231

04.07.47  B-5      North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Woezik van                            FT151

09.07.47  T-?      Lockheed 12A                     KLu      =                  Holleman/Wijnberg                         

09.07.47  T-?      Lockheed 12A                     KLu      =                  Wijnberg/Holleman

10.07.47  A-34     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Vilijn

11.07.47  H-3      Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      =                  Jordaan                               MK128

14.07.47  A-1      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Fransen/Averst                        729

14.07.47  A-1      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Averst/Fransen                        729

14.07.47  A-32     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Empel van

14.07.47  A-35     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Hartkoren

14.07.47  H-16     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      Twente             Spaendonck

19.07.47  T-?      Lockheed 12A                     KLu      =                  Holleman

21.07.47  H-?      North American P-51 Mustang      ML-KNIL  Tasikmalaje(PK)    *

21.07.47  M-?      North American B-25 Mitchell     ML-KNIL  Palembang(PK)      Stuurhaan/Jansen/Tampi

21.07.47  M-?      North American B-25 Mitchell     ML-KNIL  Palembang(PK)      Jansen/Tampi/Stuurhaan

21.07.47  M-?      North American B-25 Mitchell     ML-KNIL  Palembang(PK)      Tampi/Stuurhaan/Jansen

21.07.47  R-?      Piper L-4J Cub                   ML-KNIL  Java(PK)           *

21.07.47  6-22     Fairey Firefly I                 MLD      Pandakan(PK)       *

23.07.47  A-33     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Broekema

23.07.47  C3-525   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Klaten(PK)         Verbon

25.07.47  H-20     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      Harskamp           Noijons                               998

28.07.47  A-14     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Poestkole

29.07.47  C3-525   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Klaten(PK)         *

29.07.47  H-20     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      =                  Nijwening                             Spitfire MK3-361

04.08.47  6-27     Fairey Firefly I                 MLD      Kamal(PK)          *

08.08.47  A-7      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Merkelbag

11.08.47  A-9      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      Woensdrecht        Dirksen

11.08.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  =                  Steup/Terpstra

11.08.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  =                  Terpstra/Steup

14.08.47  C3-560   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Semarang(PK)       *

18.08.47  B-?      North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Dijk van/Draaier                      FT888

03.09.47  TX158    Avro Type 652A Anson C.19        RAF      Eindhoven          *

04.09.47  C-23     Airspeed AS-46 Oxford            KLu      =                  Wijmans                               HM798

16.09.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Bandoeng(PK)       Kamp/Dingemans

16.09.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Bandoeng(PK)       Dingemans/Kamp

20.09.47  A-8      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Steendam

07.10.47  B-38     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Vilijn                                FT425

07.10.47  V-2      De Havilland DH.89B Dominie      KLu      =                  Weydom Claterbos van

09.10.47  H-13     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      Twente             Martens

16.10.47  V-3      De Havilland DH.89B Dominie      KLu      =                  Hellegers

25.10.47  R-12     Auster Mk.III                    KLu      Valkenburg         Burgers

29.10.47  H-12     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      Twente             Verhey

31.10.47  B-16     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Mierlo van/Wagemakers                 FT328

31.10.47  B-16     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Wagemakers/Mierlo van                 FT328

03.11.47  B-8      North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Rossum van                            FS896

05.11.47  16-93    Convair PBY-5A Catalina          MLD      Balikpapan(PK)     *

07.11.47  A-7      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Kort/Pol van de

07.11.47  A-7      De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Pol van de/Kort

07.11.47  R-?      Auster Mk.III                    ML-KNIL  Kalidjati(PK)      Lemmens

11.11.47  H-18     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      Twente             Mol                                    MK121

11.11.47  H-?      Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      =                  *                                      (?)

01.12.47  B-40     North American AT-16ND Harvard   KLu      =                  Noijons                                FT177

01.12.47  C-19     Airspeed AS-46 Oxford            KLu      =                  Spierenburg

09.12.47  R-15     Auster Mk.III                    Klu      =                  Brokx

09.12.47  R-6      Auster Mk.III                    KLu      =                  Brokx

11.12.47  A-14     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Verhoeven

11.12.47  C-24     Airspeed AS-46 Oxford            KLu      =                  Bruyn Kops de

16.12.47  A-24     De Havilland DH.82A Tiger Moth   KLu      =                  Vries de

18.12.47  EE364    Gloster Meteor F.3               RAF      Eindhoven          *

xx.xx.47  H-16     Supermarine Spitfire Mk.IX       KLu      Twente             Mol